Yurtdışından getirilen arabayı kullanmak için herkesin yetkisi bulunmaz. Yönetmeliğe göre yurtdışından getirilen araba için kimlerin kullanım hakkı olduğu belirlenir. İstisnai durumlar dışında kural dışı bir durum tespit edilmesi halinde cezai işlemler başlatılır. Bu nedenle kimlerin arabayı kullanabileceğinin bilinmesi önemlidir.

Yurtdışından Getirilen Arabayı Kimler Kullanabilir?

Yurtdışından getirilen arabanın kullanılması ile ilgili bilinmesi gerekenler şu şekildedir:

  • Yabancı plakalı taşıtlar;
  • Taşıt programına kaydı yapılan izin hak sahibi,
  • Bu kişinin yurtdışında yerleşik eşi, anne-babası ve çocukları tarafından kullanılabilir.
  • İzin hak sahibi araç içinde bulunsa dahi acil durumlar hariç bir başkası tarafından kullanılması mümkün değildir.

Turistik kolaylıklar kapsamında getirilen taşıtların Türkiye’de yerleşik kişilerce  kullanılması mümkün değildir. Bu durumun tespiti halinde araç sahibi ile hak sahibi olmayan kişiler hakkında ayrı ayrı 4458 sayılı Gümrük Kanununun 238 inci maddesi uyarınca cezai işlem uygulanır. Taşıt yurtdışı edilir.

Turistik kolaylıklardan faydalanılarak geçici olarak ithal edilen taşıt; hak sahibinin Türkiye’de bulunması şartıyla, bu kişinin ikamet yeri Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunan eşi, anne, baba ve çocukları tarafından kullanılabilir. Bu durumda, taşıt hak sahibinin araç içinde bulunması gerekmez.

Ancak, taşıt sahibi yurtdışındayken Türkiye’de kalan taşıt park halinde bırakılır, hiç kimse tarafından (ana, baba, eş ve çocuklar dâhil) kullanılamaz. Kullanıldığının tespit edilmesi durumunda ceza kesilir.

Yabancı Plakalı Kara Taşıtları İçin Mevzuat Hükümleri Nelerdir?

Yabancı plakalı kara taşıtlarına ilişkin işlemlerin yürütüleceği mevzuat hükümleri şu şekildedir:

  • 21/10/2004 tarihli ve 25620 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Geçici İthalat Sözleşmesi,
  • 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 131, 238 ve 241 inci maddeleri,
  • 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar’ın 3, 16 ila 20 ve 43 ile 44 üncü maddeleri,
  • Gümrük Yönetmeliği,
  • 1 Seri No.lu Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği.

Kimler Yabancı Plakalı Taşıt ile Türkiye’ye Giriş Yapabilir?

Yabancı plakalı taşıt ile Türkiye’ye giriş yapabilecek kişiler şu şekildedir:

  • Yurtdışında ikamet eden kişiler, ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı bir adet yabancı plakalı kara taşıtını geçici olarak Türkiye'ye getirebilir.
  • Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde ikamet eden kişiler ise, ikamet yerleri dışındaki Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde adlarına kayıtlı taşıtlarını da getirebilirler.
  • Taşıt getirecek kişilerin öncelikle yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlaması gerekir.
  • Yurtdışında yerleşik olma; olağan durumda yurtdışında ikamet eden kişinin Türkiye’ye giriş yapmak istediği tarihten geriye doğru son 1 yıl içerisinde en az 185 gün fiilen yurtdışında bulunmasını ifade eder.
  • Taşıt getirecek kişilerin yurtdışında ikametgâhı bulunması şarttır.
  • Gemilerde çalışan, şantiyede geçici süreyle görev yapan veya otelde kalan kişiler son 1 yılın 185 gününü fiilen yurtdışında geçirseler de yurtdışında ikamet tesis etmediklerinden dolayı yurtdışında yerleşik sayılmazlar.

Yabancı Plakalı Taşıt İle Türkiye’ye Girişte Gerekli Belgeler?

Yabancı plakalı taşıt ile Türkiye’ye giriş sırasında gerekli belgeler şu şekildedir:

  • Taşıtın ikamet edilen ülkede kayıtlı olduğunu gösterir mülkiyet belgesi (ruhsat),
  • Taşıtı getiren kişinin ehliyeti,
  • Duruma göre yurtdışı ikameti gösterir belge (pasaport, kimlik belgesi, oturum izni)
  • Türkiye'de geçerli trafik sigorta poliçesi,
  • Kişinin pasaportu veya pasaport yerine geçen kimlik belgesi,
  • Yurtdışından emekliler için konsolosluk veya elçilik onaylı Türkçe çevirili emeklilik belgesi,
  • Duruma göre geçerli bir vekâletname veya kira sözleşmesi,
  • Tüzel kişiliğe ait taşıtları getirecek kişilerin şirket ortağı veya çalışanı olduğunu gösterir noter veya konsolosluk onaylı Türkçe çevirili belge.
  • Yurtdışından getirilen araba için uygulanacak gümrük kayıt işlemleri herhangi bir ücrete tabi değildir. Aksi yöndeki taleplere itibar edilmemesi gerekir.

Türkiye’ye Getirilen Taşıtlara Verilen Süre Ne Kadardır?

Türkiye’ye getirilen taşıtların, ülkede kalma süreleri şu şekildedir:

  • Yurtdışında yerleşik vatandaşlar ile Türkiye’de oturma izni bulunan yabancı uyruklular, yabancı plakalı taşıtlarını hiçbir ücret ödemeden 2 yıla (730 gün) kadar Türkiye'de bulundurma ve kullanma imkânına sahiptir.
  • Türkiye'de oturma izni bulunan yabancı uyrukluların taşıtlarına verilecek süre 730 günü aşmamak üzere ikamet tezkeresinde belirtilen süre kadar olabilir.
  • Türkiye’de oturma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişilere 180 günde toplam 90 gün süre verilir.
  • Tüzel kişiliklere ait taşıtların (otomobil, minibüs, arazi taşıtı, kamyonet ve motosiklet) vekâletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde 30 güne kadar süre verilir.
  • Kiralanarak getirilen taşıtlara verilecek süre, kişinin vatandaşlık ve oturumuna bağlı olarak, 730 günlük süreyi de aşmamak kaydıyla kiralama sözleşmesinde belirtilen süreden uzun olamaz.
  • Taşıta verilen süre, tek seferde kullanabileceği gibi, parça parça da kullanılabilir.

Bir Başka Kişiye Ait Taşıt Türkiye’ye Getirilebilir mi?

Vekâletname veya kiralama yoluyla başkasına ait olan yabancı plakalı taşıtların Türkiye’ye getirilebilmesi uygun olan haller şu şekildedir:

  • Hem vekâleten taşıtı getiren kişi hem de taşıt sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik olma koşulunu sağlaması,
  • Taşıtın, getiren kişinin ikamet ettiği ülkede kayıtlı olması, (Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde ikamet eden kişiler hariç)
  • Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesinin bulunması. Taşıtın vekâletname veya kiralama yoluyla Türkiye’ye getirilmesi halinde duruma uygun olarak aşağıdaki belgelerden birinin gümrük idaresine sunulması gerekmektedir.
  • Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı bir vekâletname ya da taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idaresinde hazır bulunmaları hâlinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrüğün onaylayacağı bir vekâletname,
  • Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenleyerek ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet veya mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan belge,
  • Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi. Tüzel kişiliklere ait taşıtların vekâletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde bunlara ek olarak aşağıda yer alan belgeler gümrük idaresine sunulur.
  • Tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekâletname,
  • Tüzel kişiliklere ait taşıtları getirecek kişilerin şirket ortağı veya çalışanı olduğunu gösterir belge,

Tüm bu belgelerin noter veya konsolosluk onaylı tercümelerinin de gümrüğe sunulması gerekir.

Taşıtlar ile İlgili Olarak Hangi Durumlarda Ceza Uygulanır?

Yabancı plakalı taşıtlar ile ilgili olarak ceza uygulanması gerekli haller şu şekildedir:

  • Türkiye’ye getirilen taşıtların getiriliş amacı dışında kullanılması, bir başkasına kiralanması, ödünç verilmesi, başka bir şahsa izinsiz devredilmesi veya satılması,
  • Hak sahibi olmayan kişilerce kullanılması,
  • Taşıtla birlikte giren ve belgelerinde kayıtlı olan parçalarının gümrük idaresinden izin alınmaksızın değiştirilmesi,
  • Yurtta kalma süresinin bitimini takip eden ilk 3 ay içerisinde yurtdışına çıkarılmaması veya bu sürede herhangi bir gümrük idaresine teslim edilmemesi,
  • Türkiye’ye birden fazla pasaport veya kimlikle giriş yapıldığı bilgisini gümrük idaresine vermeksizin yurtdışı yerleşiklik şartını sağlıyormuş gibi işlem yaptırılması, durumlarında 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 238 inci maddesi uyarınca gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası uygulanarak ve taşıt gümrük idaresince teslim alınarak yurtdışı edilir.

Yurtdışından getirilen araba, yurtta kalma süresinin bitimini takip eden; 1, 2 ve 3 aylık süre içerisinde yurtdışı edilmesi durumunda sırasıyla 470 TL, 940 TL ve 1410 TL para cezası uygulanır. Bu miktar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılır.

Editör: TE Bilisim