Görevde iken yani halihazırda memur olarak çalışan kimselerin vefat etmeleri halinde emekli sayılıp sayılmayacakları ve emekli olarak sayılmaları halinde yakınlarına ne oranda emeklilik maaşı bağlanacağı son yapılan düzenlemeler ile ilgili temel şartlara oturtulmuştur.

Görevli ya da Emekli Memurun Ölmesi Halinde Ne Olur?

2008 yılı Ekim ayından önce devlet memurluğuna dahil olanlar; yedek subay, vekil öğretmenlik, fahri imamlık dahil) bütün hükümleri ile Emekli Sandığı Kanunu 5434 sayılı kapsama dahildirler. Buna göre yani 5434 sayılı kanun şartlarına göre; görevli ya da emekli memurun ölümü halinde eşler dol olarak, çocuklar da yetim olarak kabul edilmektedirler. Eşlere memur kişinin ölümü halinde aylık bağlanması için sadece tek bir şart aranmaktadır. O da tekrar evlilik yapmamasıdır. Çalışıp çalışmadığı ya da emekli olup olmadığına, aylık gelirinin olup olmadığına bakılmamaktadır. Dul aylık oranı ise eğer kendisi de memur olarak görev yapıyorsa ya da memur emeklisi olarak aylık alıyorsa yüzde 50 oranında, şayet bu durumda değilse yüzde 75 oranındadır. Başka bir deyişle işçi ya da esnaf olarak çalışıyorsa alacağı aylık tutarı yüzde 75 oranındadır. Ama memur olarak görev yapıyor ya da memur emeklisi ise yüzde 50 oranında aylık alabilecektir. Çocuklarda ise erkek ve kız çocuk bakımından şartlar değişmekte, kız çocuklara pozitif ayrımcılık uygulanmaktadır. Buna göre erkek çocuklar, 18 yaşlarına kadar şart olmadan, 20 yaşına kadar ortaöğretimde okumaları, 25 yaşına kadar da yükseköğretimde okumalarına kadar aylık alabilmektedirler. Kız çocuklar için de aynı şartlar geçerli olmakla birlikte, eğitim görmese bile evleninceye ve devlet memuru olmadığı süreye kadar aylığı alması söz konusudur. Bu durumda evlendiği tarihten ya da devlet memuru olduğu tarihte aylığı kesilecektir. Bu şartlar altında özel sektörde erkek ya da kız çocukları sigortalı bir işte çalışmaları halinde dahi aylıklarında herhangi bir azalma ya da kesinti olmamaktadır. Ancak 5435’e tabi olan ve vefat etmiş memurun hizmet süresi 5 – 10 yıl arasındaysa, bu durumda kız çocukları için  uygulanan şart farklı olmaktadır. Bu bakımdan 5510 şartlarında aylık bağlanmaktadır ve kız çocuklarının aylık aldıkları süre içerisinde, tıpkı erkek çocuklar gibi sigortalı bir işte çalışmamaları gerekmektedir.

5510’a Tabi Olanlar İçin Aylık Oranları Değişiyor

5510 sayılı kanuna dahil olan olanlar, 2008 ve sonrasında ilk defa memur olanlar için uygulanmaktadır. 5510 sayılı kanın çerçevesinde de memurun vefat etmesi halinde emekli sayılması ve yakınlarına aylık bağlanması söz konusudur. Bu bakımdan 5510 kapsamında eşlere aylık bağlanması için evlenmemesi yeterlidir. Hiçbir işte çalışmayanlar ve aylık ya da gelir almamaları durumunda alacakları aylık oranı yüzde 75’tir. Ancak memur, işçi, esnaf gibi işlerle uğraşıyorlarsa alabilecekleri aylık oranı yüzde 50’dir. Kız ve erkek çocukları için 18 yaşını dolduruncaya kadar hiçbir şart aranmamaktadır. Lise ve dengi öğretime devam eden çocuklarda 20 yaşına kadar, yüksek öğretim gören çocuklar için de 25 yaşına kadar aylık alma hakkı bulunmaktadır. Öğretim süreleri içinde sigortalı bir işte çalışmaları halinde aylıkları kesilmemektedir. Ayrıca kız çocukları evlenmedikleri süre boyunca da öğretim sonrasında da aylık almaya devam edebilirler. Ancak öğretim süreleri bittiğinde evlenmemiş olmalarına rağmen herhangi bir sigortalı işte çalışmaya başladıklarında aylıkları kesilmektedir. Hak sahibi eş ya da çocuklardan artan hisse bulunması halinde anne ve babalara da aylık bağlanmaktadır. Ancak anne ve babaya aylık bağlanması için gelirin asgari ücretin net tutarının altında olması ve 65 yaşın üzerinde olması şartı bulunmaktadır.

İşçisiyle Anlaşan Patron İşten Çıkarma Yasağını Esnetebilir Mi?

Çalışanlar Dikkat! İzin Parası Hesaplaması Nasıl Yapılıyor?

İşçinin Rızası Olmadan Maaşında İndirim Yapabilir Mi?

Editör: TE Bilisim