Türkiye’de işçi ve işverenler arasında yaşanan hukuki ihtilafların ana kaynaklarından biri olan yıllık izin ücreti parası, iş mahkemelerinde de sık sık görülen davalar arasında yer alıyor. İş Kanunu hükümlerine göre çalışanlar kullanmadıkları yıllık izinlerin ücretini ancak işten ayrıldıktan sonra işverenlerinden alabilirler. İzin parası işçiye genel olarak net ücret üzerinden ödenir. Fakat yıllık izin ücreti hesaplamasında mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bazı kriterler bulunmaktadır. Örnek olarak, ödemenin yapıldığı tarihte prime esas kazanç tavanını aşan izin ücretinden prim kesintisi yapılamaz. Bu kanuna rağmen işveren izin parasının tamamını net ücret üzerinden öderse, çalışana eksik ödeme yapmış sayılır. İşçilerin yıllık ücretli izin hakları ve ücretli izin hesaplaması hakkında bilmesi gereken önemli detayları haberimizde bulabilirsiniz. Her ne kadar pandemi süreci devam etse de tatil ve turizm beldelerinde çalışanların tatil yapmak için hazırlıklara başladığı görülüyor. Pek çok iş yerinde yıllık izin kullanımı devam ediyor. Koronavirüs salgını döneminde çalışanların büyük bir bölümüne kısa çalışma yaptırıldı, bir kısım da işverenleri tarafından ücretsiz izne çıkarıldı. Kısa çalışma ve ücretsiz izin yaptırılan işçiler, yıllık izin ücretlerinin nasıl hesaplandığını merak ediyor. Mevcut durumda uygulamada bulunan 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan hükümlere göre, çalışanların yıllık izne hak kazanabilmeleri için iş yerinde en az bir yıl çalışmaları gerekiyor. Yeniden izne hak kazanabilmek için de aynı şekilde bir yılın doldurulması şartı aranıyor.

İşçinin Yıllık İzin Hesaplaması Nasıl Yapılır?

İş Kanunu kapsamında iş yerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın 15 günü çalışılmış sayılıyor. Kanun ayrıca, kısa çalışma süreleri ile “işveren tarafından verilen diğer izinlerin” çalışılmış sayılacağını öngörüyor. Dolayısıyla, kısa çalışma sürecinde ve ücretsiz izin döneminde geçen günlerin yıllık izin sürelerinin hesaplanmasına dahil edilmesi gerekiyor. İş yerindeki çalışma süresi;
  • 1 yıldan 5 yıla kadar olanlar için 14 gün,
  • 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlar için 20 gün,
  • 15 yıl ve daha fazla olanlar ise 26 gün
yıllık ücretli izin kullanmaya hak kazanıyor. İzin süreleri kanunda belirtilen bu sürelerin altında olamaz. Ancak toplu iş sözleşmesiyle veya işverenle işçi arasındaki iş sözleşmesiyle izin sürelerini artırmak mümkündür. İşçinin daha önce aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde geçen hizmetlerinin yıllık izne hak kazanma ve izin süreleri hesabı yönünden dikkate alınması gerekir. Ayrıca Kanun’a göre yaşı 18 ve daha düşük olanlar ile 50 ve üzerindeki işçilerin yıllık izin süreleri çalışma süreleri kaç yıl olursa olsun 20 günden az olamaz.

İzin Ücreti İşten Ayrılınca Ödenir

Kanuna göre işçinin yıllık izin hakkı sabittir ve güvence altına alınmıştır. İşçi kendi istese bile yıllık izin hakkından vazgeçemez. Ya iznini kullanacak ya da daha sonra işverenden parasını alacaktır. İşçi yıl içinde izin kullanmayıp yıllık izin ücretini işvereninden alamaz. Kullanılmayan izin parası sadece işçinin sözleşmesi sona erdikten sonra ödenebilir. Yıllık ücretli izin parasında diğer işçi alacaklarında olduğu gibi zamanaşımı uygulandığı için 5 yıllık süreye dikkat edilmelidir.

Yıllık İzin Ücretini Eksik Almayın

Kural olarak, yıllık izin paraları, ödendiği ayın kazancı olarak kabul ediliyor. Bu kazanç üzerinden öncelikle sosyal güvenlik sigorta primi kesiliyor. Kalan tutar üzerinden de gelir vergisi alınıyor. Uygulamada genel olarak izin parası ödemeleri net ücret üzerinden yapılıyor. Bir ayda sigorta primi kesilecek kazanç tutarı, prime esas kazanç tavanını aşamaz. Aylık prime esas kazanç tavanı ise brüt asgari ücretin 7.5 katıdır. 2020 yılında uygulanan prime esas kazanç tutarı tavanı 22 bin 72.50 TL’dir. Normal ücret ve yıllık izin ücreti toplamının 22 bin 72.50 TL’ye kadar olan kısmından prim kesilir, bu tutarı aşan kısımdan prim kesilmez.

Çalışma Bakanı’ndan İstihdam Kalkanı Açıklaması

Yeni Esnek Çalışma Düzenlemesi İş Hayatını Nasıl Etkiler?

Artan Oranlı Vergi Sistemi Memurun Maaşını Eritti!

Editör: TE Bilisim