Engelli annelerinin erken emekli olması yasalar kapsamında düzenlenmektedir. Engelli çocuğu olan annelerin daha erken yaşta emekli olması sağlanmaktadır. Engelli annesi yapılan düzenleme kapsamında daha erken emekli olabilmektedir. Ancak başvuru yaparken engelli çocuğun durumunun devlet hastaneleri kapsamında kanıtlanması gerekmektedir. Erken emeklilik hizmetinden faydalanmak için çocuğun güncel bir sağlık raporunun olması gerekmektedir. Sağlık raporunda çocuğun kalıcı olarak fiziksel ya da zihinsel engelinin olduğu gösterilmelidir. Sosyal güvenlik sistemi içinde erken emekliliğe dair bazı tanımlamalar yapılmaktadır. Şayet ağır engelli çocuğu olan kadın işçilere de emekli olmalarını sağlayacak birtakım düzenlemeler yer almaktadır. Bir başkasının bakımına daimi halde muhtaç olan ağır engelli çocukların bakımları gereğince çalışan annelere emekli olmaları için tamamlanması gereken prim sürelerine ilave yöntem ile erken emeklilik imkânı verilmektedir.

Engelli Çocuk Annesinin Erken Emeklilik Şartları Nelerdir?

Engelli çocuk annelerine erken emeklilik şartları devlet tarafından belirlenmiştir. Engelli çocuğuna daha iyi bakabilmesi için tanınan bu haktan faydalanmak için:
  • Erken emeklilik imkanlarından faydalanmak için çocuğun engel yüzdesi oldukça önemlidir.
  • Çalışan annelerin erken emeklilik hakkı kazanması için çocuğun sağlık raporunun güncel olması gerekmektedir. Çocuğun tam teşekküllü devlet hastanelerinden sağlık raporu almış olması gerekmektedir.
  • Çocuğun anne bakımına muhtaç olduğunu gösteren bir sağlık raporu alması gerekmektedir. Bu raporun heyet kurulu tarafından imzalanması gerekmektedir.
  • Çocuğun bakıma muhtaç olduğu hastalığın başlangıç tarihi ile sona erdiği tarih arasındaki zaman, prim ödeme gün sayısına ilave edilir. Bu sayede emeklilik yaşı düşer.
  • Engelli annesi olarak erken emeklilik hizmetinden faydalanmak için vatandaşın 2008 sonrasında başvuru yapması gerekmektedir. Engelli çocuğu olan anneler, 2008 senesinden sonra yapılan başvurularda erken emeklilik imkanından faydalanabilmektedir.

Engelli Annelerin Erken Emeklilik Maaşı Nasıl Hesaplanır?

Engelli çocuk annelerin erken emeklilik maaşı anneye yatan primlere göre hesaplanmaktadır. 2008 sonrası iş hayatına başlayan vatandaşlar için 1 gün 1,25 gün olacak şekilde hesaplanmaktadır. Buna göre annenin 20 sene boyunca çalışması halinde 24,5 sene çalışmış olarak sayılacaktır.1 Ekim 2008 tarihinden sonra annenin çalıştığı her bir seneye 90 gün ilave edilmektedir. Buna göre emeklilik maaş hesabı da yapılmaktadır. Öte yandan annelerin primlerine de 360 gün için 90 prim günü de devlet tarafından eklenmektedir. Bu özelliği ile anneler daha erken dönemde emeklilik hakkı kazanmaktadır.

Engelli Çocuk Babaları Erken Emekli Olabilir mi?

Engelli çocuk babasının erken emeklilik imkanı bulunmamaktadır. Erken emeklilik yalnızca annelere verilen bir haktır. Annelerin erken emeklilik hakkından faydalanması için vatandaşın engelli raporunu göstermesi önem teşkil etmektedir. Engelli çocuğun durumunun kalıcı olması bu açıdan önem teşkil etmektedir. Engelli çocuk sahibi olan anneler çocuğun sürekli bakıma ihtiyacı olduğunu belgeler ile kanıtlamak durumundadır. Bu belgenin yanı sıra sağlık raporun en erken dönemde alınması gerekmektedir. Sağlık raporu ne kadar geç alınırsa, emeklilik şansı da buna göre azalmaktadır. Erken emeklilik imkanlarından faydalanmak ve engelli annesi olarak erken emeklilik maaşı alabilecek kişiler:
  • Engelli çocuklarını evlat edinmiş olan kadınlar,
  • İşçi ve esnaf olarak görev alan kadınlar,
  • İsteğe bağlı sigortası olan anneler,
  • Engelli çocuğu olan memur anneler erken emeklilik hizmetinden faydalanabilmektedir.

Kimler Erken Emekli Olabilir?

Erken emeklilik için kimlerin başvuru yapabileceği yasalar kapsamında belirlenmiştir. Yasalar kapsamında sunulmuş olan kriterleri karşılayan anneler, olması gerekenden daha erken dönemde emeklilik elde etmektedir. Erken emeklilik için başvuru yapabilecek vatandaşlar ise:
  • Çocuğun sürekli olarak ruh sağlığı ve ruh hastalıkları sebebiyle tedavi altında olması gereken durumlarda, anneler erken emeklilik için başvuru yapabilir.
  • Tedavisi olmayan hastalıklara sahip olan çocukları olan anneler erken emeklilik için başvuru yapabilmektedir.
  • Çocuğun engelli olması sebebiyle sürekli bakıma muhtaç olması durumunda ya da hastalanması durumunda anneler erken emeklilik için başvuru yapabilir.
  • Çocuğun kolu omuzdan ya da bacağı kalçadan yoksa erken emeklilik için başvuru yapabilir.
  • Her iki bacağın altında en az üçte birlik kayıp söz konusu ise erken emeklilik için başvuru yapabilir.
  • İki gözde tam görme kaybı varsa erken emeklilik için başvuru yapma hakkına sahiptir.

Engelli Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Engelli maaş başvurusu vatandaş tarafından bizzat yapılmalıdır. Vatandaşın yüzde 40 ve üzeri engeli olması durumunda engelli maaş başvurusu yapmaktadır. Engelli maaşı 18 yaşından küçük olan vatandaşlara ödenmemektedir. Ancak vatandaşın anne ya da babası bu maaşı alabilmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na engelli maaşı başvurusu yapılmaktadır. Engelli vatandaşların maaş başvurusu yapmak için aşağıdaki adımları izlemesi gerekmektedir:
  • Vatandaşın engel yüzdesi 40 ve yüzde 69 olarak belirlenmişse engelli maaş başvurusu kapsamında başvuru yapmaktadır.
  • En yüksek engelli maaşı yüzde 70 ve üzeri engel yüzdesi olan vatandaşlara verilir.
  • Engelli maaşı alabilmek için SGK’ya bizzat başvuru yapmak gerekmektedir.

Engelli Vatandaşların Muhtaç Aylığı Alması Mümkün mü?

Engellilere muhtaç aylığı vatandaşın 18 yaşından küçük olması gerekmektedir. Muhtaç maaşı engelli maaşından farklıdır. Muhtaç maaşı almak için vatandaşın anne ya da babasının vefat etmiş olması gerekmektedir. Muhtaç maaşı almak için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bunlar:
  • Vatandaşın herhangi bir sosyal güvencesinin olmaması gerekmektedir.
  • Vatandaşın maaş almıyor olması gerekmektedir.
  • Evde bakım ücreti alan vatandaşlar muhtaç maaşı alamaz.
  • Vatandaşın herhangi bir mal varlığına (taşınır ve taşınmaz) sahip olmaması gerekmektedir.

Engelli Vatandaşlara Evde Bakım Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Engellilere evde bakım maaşı başvurusu yapmak için Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuru yapmak gerekmektedir. Engellilerin evde bakım maaşı alabilmesi için yüzde 50 ve üzerinde engel oranına sahip olması gerekmektedir. Buna göre:
  • Evde bakım aylığı maaş olarak bağlanmaktadır. Bu maaşı almak için vatandaşın bakıma muhtaç olduğunu kanıtlaması gerekmektedir.
  • Evde bakım parası almak için hanede bulunan vatandaşların gelir düzeyleri asgari ücretin üçte ikisinden daha az olmalıdır.

Engelli Sağlık Raporu Şartları Nelerdir?

Engelli raporu devlet hastanelerinden, heyet kurulu ile verilmektedir. Vatandaşın devlet hastanesinden engelli raporu alması için randevu alması gerekmektedir. Vatandaşın başvuru yapmasından sonra sağlık raporu bir hafta içinde düzenlenmektedir. Engelli kapsamında olan vatandaşlar birçok branştan uzman hekimler tarafından muayene edilmektedir. Bu muayene sonucunda vatandaşın engel yüzdesi belirlenmektedir. Engelli raporu almak için gerekli şartlar ise:
  • Sağlık raporu almak için devlet hastanesinin tam teşekküllü olması gerekmektedir.
  • Kurul günü için hastaneye erken saatlerde gitmek gerekmektedir.
  • Veznede sıraya giren vatandaşların dilekçeyi teslim etmesi gerekmektedir. Dilekçelerin vezneye verilmesi gerekmektedir.
  • Veznede dilekçenin teslim edilmesinden sonra vatandaş için kayıt açılır. Bu aşamalardan sonra engelli vatandaşın fotoğrafı çekilir ve gerekli bilgiler alınır.
  • Kayıt işlerinin tamamlanması ardından engelli raporu için talep edilen belgeler teslim edilmelidir. Bu aşamada engelli olan vatandaş hangi branşlarda muayene olacağını da sorgulamaktadır. Yapılan her muayene ardından doktorların teşhisleri ve tanıları belgelenir. Muayeneyi tamamlayan her doktor bu alana imza atıp onaylamalıdır.
  • Muayenelerin bitmesinden sonra tüm belgeler ve evraklar kurula teslim edilir. Heyet tarafından bütün branşların teşhisi araştırılır ve ardından raporun teslimi yapılır.
  • Rapor sonuçları başvuran kişi tarafından ya da birinci dereceden akrabası tarafından teslim alınabilir. Sağlık raporunda engel yüzdesi yazılmaktadır.
  • Engelli annesi bu rapor ile erken emeklilik başvurusu yapabilir.

Engelli Çocuğu Olanlara Erken Emeklilik

Halihazırda herkes için geçerli olan emeklilik şartları 5510 sayılı kanun çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bu kanunda geçen 28’inci madde uyarınca; Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir, bendi bulunmaktadır. Buna göre ilgili maddeden anlaşıldığı üzere hesaplama yapılırken kadın işçinin 5510 sayılı kanunun geçerli olduğu tarihten itibaren emekli olması için ödenecek primlerinin 4’te 1’i oranındaki tutar, toplam prim gün sayısına ilave edilmektedir. Buradaki önemli nokta, çocuğun ağır engelli olduğuna dair alınmış olan rapor tarihidir. Rapor tarihi kapsamında çalışan anneler erken emeklilik imkânından yararlanabilmektedir. Erken emeklilik bu durumda olan kadınlar için yani engelli çocuğu olan anneler için her 360 gün prim ödemesine ilave 90 gün prim günü eklenmesi ile gerçekleştirilmektedir. Bu süreler çalışan annenin yaş haddi süresinden de indirilmektedir. Örnek verilecek olursa, ek prim günü 2 yıla denk gelen çalışan anne için emeklilik yaşı 58 normal şartlar altında geçerliyse, erken emeklilik avantajı ile birlikte emekli olma yaşı 56 yaşa indirgenmektedir.

Engelli Derecesi Nasıl Tespit Edilir?

Bu kapsamda sigortalı çalışan annelerinin engelli çocukları sebebiyle erken emeklilik hakkından yararlanmaları için en önemli nokta engelli derecesidir. Engellilik derecesi yine 5510 sayılı kanun kapsamında düzenlenmiştir ve genel ifade ile başa birinin sürekli bakımına muhtaç olan ağır engelli olarak tanınmıştır. Sözü edilen ağır engellilik durumunun tespit edilmesi için sağlık raporunda belirli kriterler temel alınmaktadır. Buna göre ağır özürlü olarak adlandırılan kişinin; özür durumuna göre özür oranı en az yüzde 50 ve üzerinde olması, günlük yaşam aktivitelerini başkalarından yardım alamadan yapamıyor olmaları halinde geçerlidir. Böylece erken emeklilik imkânı için bu durumdan yararlanılmak istenmesi halinde çocuğun engel oranının sağlık heyeti tarafından en az yüzde 50 olarak tespit edilmesi ve buna ilave olarak çocuğun yemek yeme, tuvalete gitme, kendi başına durma gibi eylemleri tek başına gerçekleştiremiyor olması gerekmektedir. Bu durumdaki çocuklar için tam teşekküllü hastaneden alınacak heyet raporu ile çalışan anne sosyal güvenlik kurumuna başvuruda bulunması gerekmektedir. Sistemden 5510 sayılı kanun çerçevesinde olan ve 4 A, 4 B ve 4 C kapsamında olanlar yararlanabilmektedirler. Aynı zamanda evlat edinilen çocuklar için de yasa geçerlidir. Annenin boşanması durumunda ise çocuğun velayetinin kimde olduğuna bakılmaktadır. Bu kapsamda boşanma sonucunda çocuğun velayeti annede kalmadığı hallerde, çocuğun ağır engelli raporu olmasına karşılık anne erken emeklilik sisteminden yararlanamamaktadır. Bazı durumlarda sağlık raporlarında ifade edilen engel oranının yüzde 50 çıkmasına karşılık yaşamsal fonksiyonlarını tek başına sürdürebilir ifadesinin bulunması halinde ise erken emeklilik sisteminden yararlanılmamaktadır. Buna göre heyet raporunda çocuğun başkalarının yardımına muhtaç olduğu açık bir şekilde belirtilmelidir. Aynı zamanda engelli oranı şayet yapılacak bir ameliyat ya da tedavi halinde düzelecekse, bu durumda erken emeklilik hakkı ortadan kalkmaktadır.

Hangi Hastalıklardan Malulen Emekli Olunur ?

Engelliler İçin Sosyal Yardım Nasıl Alınır, Şartları Nelerdir?

Malulen Emeklilik Şartları ve Malulen Emekli Maaşı

Editör: TE Bilisim