Çalışanlara ödenen ücretlerin üzerinden temel olarak sosyal güvenlik primi kesintisi dahil ediliyor. Yapılan bazı ödemeler ve ayni yardımlar ise bu durumda prime esas kazanca dahil edilmiyor. Farklı isimler adı altında çalışanlara verilen bu yardımlar ise nakdi ödeme kabul edilerek prim kesintisine dahil oluyorlar.

Prim Kesintisi Hangi Durumlarda Yapılıyor?

Geçen yıllarda düşük sosyal güvenlik primi ödenmesi nedeniyle işverenler tarafından ücret dışında çeşitli isimler altında ödemeler yapılmaya başlanmıştı. Bu durum hem Sosyal Güvenlik Kurumu’nun prim tutarlarında gelir kaybına hem de çalışanların daha düşük emekli aylığı almalarına neden oluyor. 2008 yılında çıkarılan kanun ile birlikte prim kesintisine tabi tutulmayacak kazançlara da sınırlama getirildi. Sınırlama içinde ise günümüze kadar bazı değişiklikler gündeme geldi. Buna göre sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında çalışanlara ödenen ücretler ve ikramiye ile bu niteliğe giren paylar, o ay içindeki yapılan ödemeler üzerinden sosyal güvenlik primi kesintisine uğruyorlar. İşveren tarafından çalışanlar için özel sağlık sigortası ya da bireysel emeklilik sistemine yapılan ödemelerin de asgari ücretin yüzde 30’unu aşan kısmı ve günlük asgari ücretin yüzde 6’sını aşan yemek paraları ile aylık asgari ücretin yüzde 2’sini aşan çocuk yardımı, aylık asgari ücretin yüzde 10’unu aşan aile yardımı gibi ödemeler prim kesintisine tabii tutuluyorlar. İşverenin çalışanları için ölüm, doğum ve evlenme hallerinde yapmış olduğu nakdi yardımlar ise tutarı hesaplanmadan prim kesintisinden muaf tutulabiliyor. Çalışan kişinin anne ve babası, eşi ya da çocuğunun ölümü halinde ise ölüm yardımı ve sigortalı olarak çalışanın evlenmesi ve çocuğunun olması durumunda da doğum ve evlenme yardımları yine prime esas kazanç olarak dahil edilmiyorlar. Sosyal Güvenlik Kanunu kapsamında belirtilen istisnalar dışarıda tutulmak kaydıyla, her ne isimle yapılırsa yapılsın çalışanlara yapılan nakdi ödemeler prim kesintisine tabii tutulmak zorunda. Prim kesintisine tabi tutulmaması gerektiğine hükmedilen haller dışında, tüm yardımlar prime dahil ediliyor. Bu bakımdan yakacak, temizlik, aydınlatma, mesken yardımı gibi çeşitli isimler altında yapılan yardımların ödemeleri, ödemenin yapılmış olduğu ayın kazancına eklenerek prim tutarının kesilmesi gerekiyor. Bu durumda üstelik yapılan yardım için oluşacak prim masrafının çalışandan hiçbir şekilde talep edilmemesi gerekiyor.

Tüm Nakdi Yardımlar Prime Dahil

Çalışanları için ayni olarak yapılan yardımlarda prim kesintisi yapılmıyor ve fakat ayni olarak yapılmayıp nakdi olarak yapılan yardımlar prim kesintisine tabii tutulmak zorunda. Buna göre yağ parası, un parası, ayakkabı parası, giyim yardımı, gıda parası gibi yardımların nakden ödenmeleri halinde prim kesintisi yapılıyor. Yiyecek, giyecek ya da ısınma gibi doğrudan çalışanların temel ihtiyaçlarını gidermeye yönelik yapılan yardımlar ise ayni yardım kabul ediliyor. Fakat buradaki temel nokta bu yardımlarda çalışana nakit para verilmesi, ayni değil yardımın nakden yapılması anlamı taşıyor. Bazı işyerlerinde görülen bayram, yılbaşı, ya da kuruluşunun belirli günlerine özel olarak verilen hatıra altınların da prim bedeline yansıtılması gerekiyor. SGK, altının günlük değerinin fazla olmasından ve altının hemen nakde dönüştürülmesinin mümkün olmasından dolayı böyle bir uygulama yapıyor. Hatıra altın bedelinin, alış bedeli üzerinden verildiği ayın son günü üzerinden Merkez Bankası tarafından belirlenen kurlar üzerinden hesaplanarak bordroya yansıtılması ve bunun üzerinden de prim kesintisinin yapılması gerekiyor. Ancak belirli ihtiyaçların karşılanması için nakdi yardım değil, çek ya da hediye çeki verilmesi halinde prim kesintisi yapılmıyor. Çünkü çeklerin sadece ilgili mağazalarda ürün alımlarında geçerli olduğu göz önünde tutularak hediye çeki verilmesi halinde prim tutarına yansıtılmasına gerek kalmıyor.

Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır Şartları Nelerdir?

Memurların Hamilelik ve Doğumdan Doğan İzin ve Sosyal Hakları

Kim Ne Kadar Rapor Parası Alacak?

Editör: TE Bilisim