2023 SGK yurtdışı borçlanma tutarı artan asgari ücret sebebiyle değişmiştir. Yurt dışında yaşayanların emeklilik hakkı elde etmeleri için önemli bir imkân olan yurt dışı borçlanması 2023 yılında yeni belirlenen tutarlar üzerinden ödenecek.

Yurtdışı Borçlanması Nedir?

Yurt dışı borçlanma tanımı itibariyle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışında geçirdikleri süreleri sigorta kapsamında saydırarak emeklilik hakkı elde etmelerine denilmektedir. Bu kapsamda yurt dışında geçen sigortalılık süreleri, yurt dışında geçmiş çalışma süreleri arasında ya da sonunda olan ve bir yıla kadar süresi olan işsizlik süreler, medeni hali ne olursa olsun yurt dışında ev hanımı olarak geçen süreler yurt dışı borçlanması olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda olanlar gerekli olan şartları yerine getirmeleri halinde borçlanma yaparak emeklilik için önemli bir hak elde etmektedirler.

Yurtdışı Borçlanma Şartları Neler?

Borçlanmadan yararlanmak için yurt dışı borçlanma şartları yerine getirilmek durumundadır. Türkiye ile Sosyal Güvenlik Antlaşması imzalamış ya da imzalamamış ülkelerde çalışan Türk vatandaşları ya da doğumla Türk vatandaşı olmuş ve çıkma izni alınması suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler yurt dışında geçirdikleri süreyi Türkiye’deki sosyal güvenlik kanunları kapsamında malullük, yaşlılık, ölüm ve emeklilik hallerinde Türkiye’de geçirmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlayabilmektedirler. Borçlanma kapsamına alınacak olan süreler yurt dışında geçirilmiş sigortalılık süreleri, bu süreler kapsamında ya da sonunda her bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve ev hanımı olarak geçirilen süreler sayılmaktadır. Yurt dışı borçlanması yapmak için borçlanma yapılmak istenen süreler kapsamında ve borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı olmak, daha önceden vatandaşlığını kaybetmiş olanlar da dahil olacak şekilde, ev hanımı olarak geçen süreleri ya da diğer çalışma sürelerini belgelendirerek yazılı talepte bulunulması gerekmektedir. Yurt dışı borçlanmasında yer alan Türk vatandaşı olmak şartı iki durumda yerine getirilmesi gerekmektedir. İlk durum borçlanılmak istenen sürelere yönelik Türk vatandaşı olunması, bir diğer ise yurt dışında Türk vatandaşlığında geçirilmiş olan sürelerin borçlanma talebinde bulunulmuş sigortalı ya da hak sahibinin yazılı olarak yaptığı başvuru tarihinde; bu kapsamda doğumla Türk vatandaşı olan ancak çıkmaz izni alınması suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler hariç tutulacak şekilde kişinin Türk vatandaşı olması gerekmektedir. Ayrıca Türk vatandaşlığı ile yabancı ülke vatandaşlığı devam ediyorsa bu durumda da borçlanmadan yararlanılabilir.

Yurtdışı Borçlanma Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yurt dışı borçlanma başvurusu yapmak için öncelikle yurt dışı hizmet borçlanma talep dilekçesi eksiksiz bir şekilde doldurulmalıdır. Söz konusu belge haricinde yurt dışı hizmet borçlanması istenildiğine dair yazılı dilekçe de verilmesi gerekmektedir. Fakat dilekçede yer alacak bilgiler borçlanma işlemlerinin sonuçlandırılmasında yeterli olmuyorsa bu durumda görevliden yurt dışı hizmet borçlanma talep dilekçesi de talep edilmelidir. Yurt dışı borçlanma talep dilekçesi örneklerine sosyal güvenlik il müdürlüklerinden ulaşabilirsiniz. Bunun yanında SGK’nın web sayfasından da örneğe ulaşmak mümkündür. Başvuru için bir diğer önemli nokta yurt dışında geçen sürelerin belgelendirme zorunluluğudur. Yurt dışı hizmet borçlanması başvurusu esnasında yurt dışı hizmet borçlanma talep dilekçesi ekinde yurt dışında çalışmayı gösterecek uygun hizmet belgesi de doldurulması gerekmektedir. Borçlanmanın yapılması için gerekli olan belgeler doldurulduktan sonra kuruma bu belgelerin ibraz edilmesi gerekmektedir.

Başvuru Esnasında Eklenecek Belgeler Nelerdir?

Sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerde geçirilen sigortalılık süreleri için yurt dışı borçlanma başvurusu esnasında eklenecek olan belgeler şu şekildedir;
  • Çalışılmış ülkede bağlı olunan sigorta kurumundan alınacak hizmet cetveli ya da sigorta kartı,
  • Sigortalının çalışmakta olduğu iş yerlerinin resmi kurumlara ya da resmi kurum olarak kabul edilen yerler olması hallerde belgelerin ayrıca tasdik edilmesine gerek olmayıp çalışılmakta olunan ülkede iş yerinin ait olduğu belediyeler tarafından düzenlenen hizmet belgeleri, vergi daireleri tarafından çalışılan süreyi gösteren belgeler, iş bulma kurumları tarafından işsizlikte geçirilmiş olan sürelere ait belgeler, ilgili kuruluşlardan verilen hizmet belgeleri,
  • Yurt dışında kendi adına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesinden alınmış belgeler,
  • İkamet edilen ülkelerdeki Türk temsilciliklerinden alınacak olan ve yurt dışı borçlanma için kullanılan hizmet belgeleri gerekmektedir.
Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde geçirilen sigortalılık sürelerine ilişkin ise;
  • İkamet edilen ülkedeki Türk temsilciliklerinden alınacak hizmet belgeleri,
  • Yurt dışında çalışılan iş yerinden alınacak hizmet süresini gösteren bonservis ve pasaportta bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri,
  • Gemi adamları için ise çalıştıkları ülkenin Türk temsilcilikleri ya da ataşeliklerinden alacakları hizmet belgeleri ile başvuru yapılabilmektedir.

Ev Hanımı Olanların Alacakları Belgeler Neler?

Ev hanımı yurt dışı borçlanma yapılması için gerekli olan belgeler;
  • Türkiye’de yeminli tercüme büroları tarafından yapılmış ikamet belgesi örneği,
  • Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirliğinin bulunduğu temsilciliklerden alınan ikamet örneği,
  • Söz konusu belgeler temin edilmiyorsa yurt dışına çıkış ve Türkiye’ye giriş tarihlerinin, fotoğraf da olacak şekilde pasaport örneği ile başvuru yapılmalıdır.
Borçlanma için yazılı istekte bulunmuş olan fakat ibraz edilen belgelerin borçlanma için yeterli görülmeyen kimselerin talepleri reddedilmemekte, eksik olan belgeleri tamamlamaları istenmektedir. Aynı zamanda gerekli durumlarda SGK da bu konuda yardımcı olmakta ve borçlanma yapılabilmesi için ilgili yurt dışı kurumlarından belgeleri talep edebilmektedir.

2023 Yurtdışı Borçlanması Ne Kadar Oldu?

2023 yurt dışı borçlanma tutarı asgari ücret ile artmıştır. Bilindiği gibi 2023 yılında uygulanacak olan asgari ücret brüt 10008 TL, net olarak ise 8500 TL olmuştur. Buna bağlı olarak 1 Ocak 2023 ve 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında geçerli olacak yurt dışı borçlanma tutarları da en düşük şu şekilde belirlendi:
  • 1 aylık; 4.503,60 TL
  • 1 yıllık; 54.043,20 TL
  • 10 yıllık; 540,432 TL
  • 15 yıllık; 67,554 TL
Bu tutarlar en düşük tutarlar olup ihtiyaca yönelik borçlanma yapılabilmektedir. Ödemelerin yerine getirilmesi için de belirli şartların sağlanması gerekmektedir. En düşük tutarın yanında aynı zamanda asgari ücretin 7,5 katı olacak bir oranda borçlanma yapılabilmektedir. Yüksek tutarlardan borçlanma yapmak söz konusu sürenin daha kısa sürede tamamlanmasını sağladığı gibi aynı zamanda emekli olunca daha yüksek aylık almayı da sağlamaktadır.

Yurtdışı Borçlanması Yaparken Dikkat Edilecekler

Yurt dışı borçlanma yaparken belirli noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda öncelikle borçlanma yapıldığı tarihten itibaren söz konusu tutarın üç ay içinde ödenmesi gerekmektedir. Bu noktada yanlış bilinen konulardan birisi yapılan borçlanma tutarı kadar süre temin edileceğinin sanılmasıdır. Ancak yurt dışı borçlanma tutarı ödemesi yapmak için en fazla üç ay bulunmaktadır. Örneğin 10 yıllık borçlanma yapılıyorsa bu tutarın 3 ay içinde ödenmesi gerekir, aksi halde borçlanma geçersiz sayılacaktır. İhtiyaç duyulan süre kadar borçlanma yapmak mümkündür. Bu kapsamda kısmi borçlanma yaparak emeklilik için gerekli olan süre kapsamında borçlanma söz konusu olabilmektedir. Bu durumda ilgili süre dahilinde hesaplama yapılacaktır. Borçlanma süresi Türkiye’de en son hangi sigorta türünde prim ödemesi yapılmışsa ona dahil edilmektedir. Şayet Türkiye’de hiç sigortalılığı olmayanlar ise borçlanma ile Bağkur 4B kapsamında olmaktadırlar. Ancak kişinin daha önceden SSK girişi varsa SSK kapsamında borçlanma yapabilir.

Anlaşmalı Olmayan Ülkelerde Yurt Dışı Çalışma Süresinin Belgelenmesi İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Anlaşmalı olmayan ülkelerde çalışılan sürenin de belgelenebilmesi mümkündür. Bunun için ilk adım olarak ilgili ülkenin Türkiye konsolosluğuna başvuru yapılması gereklidir. Başvuru sonucunda bir çalışma belgesi verilmektedir. Bu belgenin ardından; çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri sayesinde hizmet belgesi alınmalıdır. Ayrıca anlaşmalı olmayan ülkede çalışılan iş yerinden bonservis belgesi alınmalıdır. Sonrasında ise; pasaportta bulunan çalışma sürelerinin yeminli bir tercüman tarafından tercüme edilmesi istenmektedir. Bu işlemler ile beraber anlaşmalı olmayan bir ülke olsa dahi, çalışma süresi belgelenebilmektedir.

Yurtdışı Borçlanması İçin Anlaşmalı Olunan Ülkeler Hangileridir?

Türkiye ile anlaşmalı olan ve uzun vadede yurt dışı borçlanması yapılabilecek olan ülkeler aşağıda verilmiştir:
  • 06.1961 tarihinden itibaren İngiltere ile anlaşma bulunmaktadır.
  • 1965 yılının sonundan beri Almanya ile anlaşma vardır.
  • Hollanda anlaşmalı ülkeler arasındadır.
  • Anlaşmalı ülkelerden biri de Belçika’dır.
  • Avusturya ile 01.10.1969 tarihiyle beraber yürürlüğe giren bir anlaşma bulunmaktadır.
  • İsviçre ile yapılan anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihi 01.01.1972’dir.
  • 1973 yılı ile beraber Fransa anlaşmalı ülkeler arasına girmiştir.
  • Yurt dışı borçlanması için anlaşmalı ülkelerden biri de Danimarka’dır.
  • 1978 yılında İsveç ile imzalanan anlaşma ile beraber 1981 yılında uygulanmaya başlamıştır.
  • 1981 yılından beri Norveç ile uzun vadeli bir anlaşma mevcuttur.
  • Libya anlaşmalı ülkeler arasındadır.
  • 12.1988 tarihinde KKTC ile imzalanan anlaşma yürürlüğe girmiştir.
  • 2000 yılında Makedonya ile yapılan anlaşma yürürlüğe girmiştir.
  • Azerbaycan ile yurt dışı borçlanması için uzun vadeli anlaşma yapılmıştır.
  • 2003 yılında Romanya ve Gürcistan ile anlaşma yapılmıştır.
  • 09.2004 tarihinde Bosna Hersek ile yapılan anlaşma yürürlüğe girmiştir.
  • Kanada, Kebek, Çek Cumhuriyeti ve Arnavutluk ile 2005 yılında anlaşma yapılmıştır.
  • Lüksemburg ile 2004 yılında imzalanan anlaşma, 2006 yılında yürürlüğe girmiştir.
  • 06.2012 tarihinde Hırvatistan ile anlaşma imzalanmıştır.
  • Slovakya ve Sırbistan; 2013 yılının ikinci yarısında anlaşma yapılan ülkelerdir.
  • 2015 yılında İtalya, Karadağ ve Kore ile yapılan anlaşmalar yürürlüğe girmiştir.

Yurtdışı Borçlanması Yüzde Kaç Oranında Yapılmaktadır?

Yurt dışı borçlanma tutarının oranına bakıldığında; 1 Ağustos 2019 tarihinden önce, dönemin brüt asgari ücretinin %32’si olduğu görülmekteydi. Ancak bu tarihten sonra oran %45’e çıkarıldı.

Hangi Sigorta Kolu Üzerinden Yurtdışı Borçlanması Yapılır?

Yurt dışı borçlanmasının yapılacağı sigorta kolu 4B yani Bağ-Kur olmaktadır. 2019 yılında yapılan düzenlemeden önce; Türkiye’de farklı bir sigorta kolunda çalıştıktan sonra yurt dışında çalışmış olan ve borçlanma yapacak olan kişiler eski sigorta kolları üzerinden borçlanma yapabiliyorlardı. Ancak son düzenlemeden sonra herkes Bağ-Kur üzerinden borçlanma yapabilmektedir.

Yurtdışı Borçlanması Primleri Nasıl Ödenir?

Yurtdışı borçlanma primlerinin ödemeleri peşin olarak yapılır. Borçlanma tutarının tebliğ edildiği tarihten itibaren en geç 3 ay içerisinde primin tamamının SGK’ya ödenmesi gerekmektedir. Primler için taksitlendirme yapılması söz konusu değildir. 3 ay içerisinde primler ödenmediğinde ise borçlanma işlemi iptal edilmekte ve yurtdışı borçlanması için yeniden başvuru yapılması gerekmektedir. Yeni başvuruda ise prim hesaplaması eski tutardan üzerinden olmayıp yeniden hesaplanmakta ve güncel hesaplamaya göre ulaşılan tutarın ödemesinin SGK'ya yapılması gerekmektedir.

Yurtdışında Geçirilen Hangi Süreler İçin Borçlanma Yapılabilmektedir?

Yurt dışı borçlanması yapılabilmesi için sigortalı olarak çalışılan bir sürenin olması gereklidir. Anca bazı durumlarda kişi çalışmasa dahi yurt dışı borçlanması yapabilmesi mümkün olmaktadır. Bu durumlar ise aşağıda açıklanmıştır:
  • İşten ayrılan sigortalıların; işten ayrılmalarını takip eden 1 yıl içerisinde yurt dışına çıkmaları halinde, yurt dışında çalışmasalar bile hizmet borçlanması yapabilme şansları bulunmaktadır.
  • Yurt dışında ev hanımı olanların, ev hanımı olduklarını ispatlayabilmesi durumunda; hizmet borçlanması yaparak emekli olabilmeleri mümkün olmaktadır.

Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi İle İlgili Tüm Bilinmesi Gerekenler

3600 Günden Emekli Olma Şartları Nelerdir ?

Kim Ne Kadar Rapor Parası Alacak ?

Editör: TE Bilisim