Primleri Talep Edenler Artıyor
Özellikle ekonomik zorluklar ya da koronavirüs yüzünden emeklilik için yatırılan primlerin iade taleplerinde artış olduğu açıklandı. Son zamanlarda Sosyal Güvenlik Kurumu’na toplu para iadesi yapanların sayısında olan artış, kişilerin düşük emekli aylıkları yerine bu zamana kadar yatırmış oldukları primleri farklı şekilde değerlendirmek istediklerini ortaya koyuyor. Bu durumda SGK’dan prim iadesi almak mümkün olsa da bu geniş kesimler tarafından yanlış bilinen bir konuyu oluşturuyor. Yaygın bilinen yanlış kanıya göre sigortalının istediği zaman primleri alabilmesi mümkün oluyor. Halbuki SGK’dan prim iadesi istemek için belirli şartlar bulunuyor. Bu durumda kadınlar ve erkeklere göre de kriterler oluşturulmuş durumdadır. Emeklilik yaşını doldurmuş ve hatta yaşlarını geçmiş olan çalışanlar, emeklilikleri için gerekli prim gün sayısını ve çalışma yılını dolduramadıklarında emekli maaşı alamıyorlarsa, ödemiş oldukları primleri SGK’dan toplu olarak iade şeklinde alabilmektedirler. Başka bir deyişle, işçi statüsünde çalışan 4A’lı olan kadın çalışan, 7000 prim gün sayısını doldurup 58 yaşında emeklilik hakkı kazanmaktadır. Ayrıca 15 yıl çalışıp 3500 gün prim sayısını doldurup 58 yaşında olmasına karşılık ödemiş olduğu primlerin toplamı 3000 gün ise ve çalışma yılında da 10 yıl emekli olmuşsa, maaş almaya hak kazanamayacağından SGK’ya başvuru yaparak o güne kadar ödemiş olduğu primlerin iadesini talep edebilmektedir.Sigortalı Olmama Şartı Bulunuyor
Primlerin alınma zamanı da konuda önemlidir. Prim iadesi hakkından yararlanabilmek için emeklilik yaşının doldurulması gerekmektedir. Bu nokta oldukça önemlidir, yani öncesinde SGK’ya yatırılmış olan primlerin iadesini almak mümkün değildir. Bunun için de kadınlarda 58 yaşın, erkeklerde ise 60 yaşın doldurulması gerekmektedir. Ayrıca sadece bu nokta da yeterli olmayıp prim iadesinin alınması için bir işyerinde sigortalı olarak çalışmamak ya da Bağkur’lu olup kendinize ait bir işyerinin olmaması gerekiyor. Başka bir deyişle iade alabilmek için yaş şartlarının sağlanmasından sonra kişinin sigortalı da olmaması gerekmektedir. Eğer sigortalı olarak çalışmaya devam ediyorsa, bu durumda prim iadesi talebinde bulunamamaktadır. Prim iadesi için gereken tüm şartlar sağlandığında SGK’ya başvuru yaparak iade talebinde bulunulabilmektedir. Aynı şartlar geçerli olacak şekilde prim iadesinden vefat etmiş olan sigortalının eş ve çocukları da yararlanabilmektedir. İşçi statüsünde çalışmış ya da Bağkur kapsamında olanların vefatı durumunda eğer emeklilik hakkı elde edilmemişse, eşine ve çocuklarına dul ve yetim aylığı bağlanmayacaktır. Bu durumda eş ve çocuklar için prim iadesi başvurusu yapmaları oldukça yararlı olacaktır.Primin Tamamı Ödenmiyor
Prim iadesi için dikkat edilecek önemli bir diğer nokta da birden fazla işyerinde çalışmış olanlar için de iade hakkı tanınmasıdır. Aynı anda birden fazla işte çalışan bir kişi, ödemiş olduğu primler toplamı prime esas kazancın üst sınırını, günümüz itibariyle 22,072 TL yapmaktadır, aşması halinde alan kısmı sigortalıya iade edilmektedir. Yani primlerin toplam tutarı tavan tutarı aştığında işçinin payı SGK tarafından çalışana iade edilmektedir. SGK’ya ödenmiş primlerde işçi payı, işveren payı, İşsizlik Sigortası Fonu için ödenen paylar da bulunmaktadır. Bu yüzden iade alımında sadece çalışandan kesilen primler iade edilmektedir, işveren payı ve işsizlik sigortası için kesilmiş olan ücretlerin iadesi mümkün değildir. Bağkur kapsamında olanlar ise ödemiş oldukları yaşlılık, ölüm ve malullük primlerinin iadesini talep edebilmektedirler. SGK bu açıdan geçmiş yıllara ait primleri güncelleme katsayısı ile hesaplayarak ödemektir.
Editör: TE Bilisim