SGK işçi ve işveren şikayetleri, 4857 sayılı kanun kapsamında düzenlenmiştir. Şikayetler ALO 170 hattına ya da en yakın Sosyal Güvenlik Merkezi binasına yapılabilmektedir.ayrıca BİMER merkezlerine de şikayetler iletilebilmektedir. SGK şikayetleri, işçiyi, işvereni ya da şirketin tamamını şikayet etmenin önünü açmaktadır.

SGK Şikayet Hatları

SGK şikayetlerinin iletilebileceği telefon hatları şu şekilde sıralanabilir:
  • ALO 170: İşçilerin iş yerlerini ya da sadece iş verenlerini şikayet edebilecekleri pratik bir telefon hattıdır. Bu hattın aranması durumunda işverenlere dair şikayetler kanuni yollardan araştırılır. Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olarak çalışan iş yerlerinde bu şikayet hattı kullanılabilmektedir. Aynı zamanda bu telefon hattının internet adresi de bulunmaktadır. İnternet adresi üzerinden de gerekli incelemeler yapılabilmekte, şikayetler alınabilmektedir.
  • BİMER: Başbakanlığa bağlı olarak çalışan bir şikayet hattı olan BİMER, hızlı sonuç alınması ile bilinmektedir. BİMER’e yapılan şikayetler hızla değerlendirilir. Bu sayede hatalı tarafın ne yapması gerektiği konusunda da yol gösterilir. Hat, sadece işçilerin işverenlerini şikayet etmesi konusunda değil, işverenlerin de işçiler ile ilgili sorunlarını paylaşması amacıyla kullanılmaktadır.
  • Bunun yanında işverenlerin genel sistem işleyişi ile ilgili şikayetleri konusunda da BİMER’e başvuru yapmaları tavsiye edilmektedir. Bu sayede kişiler, iş ve Sosyal Güvenlik Kurumu ile ilgili herhangi bir problemde çözüm yolu bulabilmektedir.

İşçinin İşyerini Şikayetleri Nereye Yapması Gerekir?

Çalışanın iş yerini SGK ve sigortalar hakkında şikayet etmesi için yetkili merci ALO 170 hattıdır. Ancak bu hattın kullanılabilmesinin yolu, işçinin 4857 sayılı kanuna tabi iş alanlarında çalışıyor olmasıdır. Özellikle işçi ile iş veren arasındaki uyuşmazlıklarda bu hat kullanılabilir. Bunun yanında arabulucuya ihtiyaç duyulması halinde de bu hat kullanılabilecektir. Bu hattın kullanımı aşamasında kişiler, işverenleri ile anlaşmazlık yaşadıklarında direkt olarak dava açmaya yönelmemelidir. Dava açmak konusunda kararsız kalanlar, dava açarsa kaybedeceğinden korkanlar gibi kararsız kişiler de bu hattan yararlanabilecektir. ALO 170 ile elde edilecek hizmetler şu şekilde sıralanabilir:
  • Soru
  • Öneri
  • Eleştiri
  • İhbar
  • Şikayet
  • Başvuru
  • Talep
Hat, bu amaçlarla kullanıma uygundur. Haftanın 7 günü, 24 saat bu hatta ulaşılabilmektedir. Uzmanlar tarafından yanıtlanan tüm şikayet ve ihbarlarla işçilere sağlıklı bir hizmet sunulmaktadır.Eğer çözülemeyecek bir sorundan bahsedilemiyorsa, ilgili hat kişileri Bakanlık, Sosyal Güvenlik Kurumu binaları ve Türkiye İş Kurumu’na yönlendirmektedir.

İşçi Şikayet Hattının Görevleri Nelerdir?

ALO 170 işçi şikayet hattının görevleri şu şekilde sıralanabilir:
  • 7 gün 24 saat kişilere özel hizmet vermektedir.
  • İşçi, durumunu bildirmesi halinde bu hattan destek alabilmektedir. Hattın diğer ucunda yetkili bir uzman bulunmaktadır.
  • İşçi, telefon görüşmesinde bir sonuç elde edemezse ya da telefon görüşmesi ile çözülemeyecek bir sorun ise yetkili mercie yönlendirme yapar.
  • İşçinin dava açması gereken bir sorun varsa dava açmak için işçiye yol gösterir.
  • Ciddi sorunlarda Başbakanlık ve Türkiye İş Kurumu’na gerekli bilgilendirmeyi yapar.
  • Şikayet dilekçesi yazılması gereken durumlarda işçiye dilekçe konusunda yardımcı olur. Dilekçenin nasıl yazılacağı ve nereye gidilmesi gerektiği gibi konularda kişilere yardımcı olur.

Sosyal Güvenlik Kurumu’na Şikayet Dilekçesi Yazılması

SGK’ya iletilecek şikayet dilekçeleri, ciddi durumlarda kişilerin avukattan danışmanlık almaları, gerekli durumlarda dava açmaları için yazılmaktadır. Kişi, şikayet dilekçesini kendisi yazmalıdır. Ancak bu dilekçe, sadece çekişmeli bir davanın açılması durumunda yazılmaktadır. Ciddi anlamda suç olduğu ortada olan durumlarda dilekçe yazımına gerek kalmamaktadır. Şikayet dilekçesi yazımını gerektirmeyen haller şu şekilde sıralanabilir:
  • Sigortasız eleman çalıştırma: İş yerinde sigortasız işçi çalıştırmak kanunen suçtur ve suç olduğu her vatandaş tarafından bilinmektedir. Bu bağlamda bu tür şikayetlerde şikayet dilekçesi yazımına gerek kalmamaktadır. İlgili iş yerinde gerekli denetimlerin yapılmasının ardından cezai işlem başlatılacaktır.
  • Gerçek ücret yerine düşük ücret göstererek işçi çalıştırmak da açıkça suç unsurudur. Bu nedenle kişilerin dava açmaları söz konusu değildir.
  • İş kazası ya da meslek hastalıkları: Meslek hastalığı durumunda sadece sağlık raporunda yada işverende sorun çıkması halinde dava açılabilmektedir. Dava durumunda da bu ciddi bir şikayet olduğundan iş yerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu’na gidilerek şikayetin iletilmesi gerekmektedir.
Şikayet dilekçesi bu durumlarda yazılmaz. Telefon üzerinden verilecek bilgilerle kişilerin iş yeri hakkındaki şikayetleri değerlendirilir.

İşyeri veya İşçi İhbar ve Şikayet Mercileri

İhbar ve şikayetler için başvuru mercileri şu şekildedir:
  • İşten ayrılmış kişiler için işten çıkarılma, iş akdinin feshi, fazla mesai alacağının alınamaması, kıdem ve ihbar tazminatlarının alınamaması gibi durumlar Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne şikayeti gerektirir.
  • İş sözleşmesinin devam ettiği sırada iş kapsamında alacağı olan işçiye mobbing uygulanması, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı kapsamında değerlendirilir. Kişiler, bu bakanlık bünyesinde bulunan İş Teftiş Grup Başkanlığı’na şikayetlerini bildirebilirler.
  • Toplu işten çıkarma ve iş sağlığı güvenliği konusundaki sorunlar için de İş Teftiş Grup Başkanlığı’na şikayetlerin iletilmesi gerekmektedir.
  • İşsizlik ödeneği ile ilgili sorunlarla Türkiye İş Kurumu kapsamında Çalışma ve İş Kurumu ilgilenmektedir.
  • Sigortasız olarak çalıştırılan kişiler ve düşük ücretten sigortası yapılan kişiler, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine başvuru yapabilmektedir.
Duruma göre yapılacak başvurularla kişiler daha hızlı sonuca ulaşabilecektir. Bu sayede yetkili merciler arasında değişiklik yapılmayacak, mercilerin birbirine yönlendirme yapması söz konusu olmayacaktır. Bu sayede kişiler, SGK şikayetleri konusunda direkt olarak sağlıklı bilgiye ulaşabilecektir.

ALO 170’e Yapılan Şikayet Ne Zaman Sonuçlanır?

170 şikayet hattına yapılan şikayetlerin yanıtlanma süresi, genellikle 5 iş günü olmaktadır. ancak şikayetin içeriği, şikayet karşısında yapılması gerekenler gibi faktörler, şikayete dönülme süresini etkileyecektir. Şikayet hattı 24 saat açık olup, sürekli olarak aranabilmektedir. Bu nedenle kişilerin yapacakları şikayetlerin zamanı da şikayetin yanıtlanmasında etkilidir. Günün erken saatlerinde yapılan şikayetler bazı durumlarda aynı gün içerisinde de yanıtlanabilmektedir. Ancak akşam geç saatlerde yapılan şikayetlerde, kişilerin ertesi günü beklemesi gerekir. Bunun yanında hafta sonuna yakın günlerde yapılan şikayetlerde araya hafta sonu girecektir. Hafta sonunda merkeze ulaştırılan şikayetler de sıraya alınacağından, şikayetin yanıtlanma zamanında değişiklikler ortaya çıkabilmektedir.

Sigortasız İşçi Çalıştırma İhbarları

İşçinin sigortasız çalıştırılması durumunda ihbarlarda ödül verilecektir. Kişilerin hak ettikleri paraların altında çalıştırılması, sigortayı az ödemek için ücretin bir kısmının elden verilmesi gibi durumlar, ihbar edilmesi halinde ödüllendirilmektedir. Bu konuda kişilerin sunacakları gerekçeler dikkate alınmamaktadır. BİMER ve CİMER’e bu konuda yapılan şikayetlerde kişiler, en kısa sürede cezaya çarptırılmaktadır.

Çalışma ve İş Kurumu’na Yapılması Gereken Şikayetler

Şikayetlerin Çalışma ve İş Kurumu’na yapılmasını gerektiren haller şu şekilde sıralanabilmektedir:
  • Hizmet akdinin işveren ya da işçi tarafından haksız yere feshedilmesi durumunda,
  • Ücretin ödenmemesi durumunda,
  • İkramiye alınması gereken hallerde ikramiye verilmezse,
  • Kıdem tazminatının verilmemesi durumunda,
  • İhbar tazminatının verilmemesi durumunda,
  • İş yerinde mobbing ile işçinin bezdirilmesine çalışılması durumunda,
  • İstifaya zorlama durumunda,
  • Prim ödemelerinin yapılmaması durumunda SGK şikayetleri yapılabilmektedir.

İstifa Eden İşçi İşsizlik Maaşı Alabilir Mi?

SGK Hastalık Rapor Parası Nasıl Alınır ?

SSK, SGK, Bağ-Kur Rapor Parası Hesaplama

Editör: TE Bilisim