2020 yılında alınacak olan iş göremezlik ödeneği; rapor sahibinin son 3 ay içerisinde aldığı brüt ücrete, tedavi görme şekline, tedavi süresine ve rahatsızlığına göre değişiklik göstermektedir. Geçici olarak iş göremez hale gelenlerin alabileceği bir ödenektir. Bu süreçte hastaların mağdur olmamaları adına Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmektedir. İş göremezlik parasının başvurusunu, hasta adına işvereni yapmaktadır. Kişinin adına yatırılan bir paradır. 2020 yılında günlük rapor parasının minimum tutarlarına bakıldığında; ayakta tedavi görenler için 65.40 TL ve yatarak tedavi görenler için de 49.05 TL olmaktadır. Bu tutar asgari ücret ile çalışanlar için geçerli olan tutardır. Brüt ücreti daha fazla olanlar için, günlük rapor parası ücreti daha fazla olmaktadır.

Kimler İş Göremezlik Ödeneği Alabilmektedir?

İş göremezlik ödeneği alabilecek olanlardan aşağıda bahsedilmiştir:
  • İş kazası geçirenler iş göremezlik ödeneği için başvuru yapabilmektedir.
  • Meslek hastalığı yaşayanlara iş göremezlik ödeneği verilebilmektedir.
  • 2 günden daha uzun süren bir hastalık yaşayanlar, hastalık süresince rapor parası alabilmektedirler.
  • Kadınlar doğum izinleri boyunca iş göremezlik ödeneği almaktadırlar. Tekil doğumlar için bu ödenek 16 hafta, çoğul doğumlar için ise 18 hafta verilmektedir.

İş Göremezlik Ödeneği Başvurusu İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

İş göremezlik ödeneği almak isteyenlerin sağlaması gereken koşullar aşağıda verilmiştir:
  • Geçici bir süreliğine iş görememesine neden olabilecek bir rahatsızlığı ortaya çıkanlar başvuru yapabilmektedirler. Kalıcı iş göremezlik durumlarında ödeme yapılmamaktadır.
  • Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yetkilendirdiği hastanelerde çalışan hekimlere muayene olarak rapor alınması istenmektedir. Genel muayene sonucunun ve iş göremezlik ödeneğine konu olan hastalığın yer aldığı bir rapor olmalıdır.
  • Prim borcu olmayan ve yatarak tedavi görmeyi gerektiren bir hastalığı olan serbest meslekle uğraşan kişilere iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Doğum izni için alacakları iş göremezlik ödeneği ise bu şartları kapsamamaktadır.
  • İş göremezlik başvurusu yapılmadan önceki bir yıl içerisinde en az 90 prim günü ödeme yapılmış olması gerekmektedir. Bu şart serbest meslek ile uğraşanlar için de geçerlidir.

İş Göremezlik Ödeneği Başvurusu Nasıl Yapılır?

İş göremezlik ödeneği için başvuru yapacak olanlar öncelikle hastalığın tanısının konması için tam teşekküllü bir devlet hastanesine gitmelidir. Ardından aldıklar raporu işverenlerine teslim etmelilerdir. Raporu Sosyal Güvenlik Kurumu’na ulaştırmak, işverenin sorumluluğundadır. E-rapor sistemi aracılığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na bu raporu iletmesi gerekmektedir. Bu işlemin 5 gün içerisinde yapılması gereklidir. Sosyal Güvenlik Kurumu raporu incelemektedir. Rapora onay vermesi durumunda ise, kurum tarafından para aktarımı yapılmaktadır. Başvuru onaylandığında ve para aktarımı yapıldığında ise SMS ile bilgilendirilmelidir.

İş Göremezlik Ödeneği Nasıl Sorgulanır?

Rapor parası sorgulaması yapabilmek için izlenmesi gereken adımlar aşağıda belirtilmiştir:
  • https://www.turkiye.gov.tr web sitesine giriş yapılmalıdır.
  • Ana sayfanın sağ üst köşesinde bulunan size nasıl yardımcı olabilirim kısmına Sosyal Güvenlik Kurumu yazılmalıdır. Ayrıca e-hizmetler listesinden de Sosyal Güvenlik Kurumu bulunabilir.
  • Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığı ile yapılabilecek işlemlerin listelendiği kısımdan 4A/4B İş Göremezlik Ödemesi Görme butonuna tıklanmalıdır.
  • Açılan sayfadan kimlik doğrulaması yapılması gereklidir. Kimliğimi şimdi doğrula butonuna tıkladıktan sonra e-devlet şifresi, mobil imza, elektronik imza, T.C. kimlik kartı veya internet bankacılığı olmak üzere 5 farklı yöntemden biri seçilerek kimlik doğrulanmalıdır. E-devlet şifresi ise PTT’den 2 TL karşılığında alınmalıdır.
  • Kimlik doğrulaması yapıldıktan sonra açılan sayfada iş göremezlik ödeneği ile ilgili detaylar yer almaktadır.

İş Göremezlik Ödeneği Hesaplaması Nasıl Yapılır?

İş göremezlik ödeneği hesaplamasında, öncelikle kişinin son 3 ay içerisinde aldığı brüt maaşın bilinmesi gerekmektedir. Ardından günlük brüt ücretinin hesaplanabilmesi için 3 aylık brüt maaşın 90’a bölünmesi gereklidir. Ardından ayakta tedavi görenler günlük brüt ücretin 3’te 2’sini, yatarak tedavi görenler ise günlük brüt ücretin yarısını hesaplamalıdır. Çıkan sonuç, rapordaki gün sayısının iki eksiği ile çarpılmalıdır. Raporun ilk 2 günü için rapor ödemesi yapılmadığından iki eksiği ile çarpılmaktadır.

İş Kazası İçin İş Göremezlik Ödeneği Hesaplanırken İstisna Var Mıdır?

İş kazası sebebi ile rapor parası talep edenlerde bir istisna olmaktadır. Diğer sebeplerle iş göremezlik ödeneği alacak olanların rapor paraları hesaplanırken, raporlu oldukları gün sayısının 2 eksiği üzerinden hesaplama yapılmaktadır. Ancak iş kazası nedeni ile iş göremezlik ödeneği alanların rapor paraları, raporda belirtilen gün sayısı üzerinden hesaplanmaktadır.

İş Göremezlik Ödeneği İçin Örnek Hesaplaması Nedir?

Asgari ücret ile çalışan biri eğer bir aylık rapor almış ise; raporu 30 günlüktür ve rapor parası 28 gün üzerinden hesaplanmaktadır. Yatarak tedavi görenlerin alabileceği ücret 1.373,40 TL’dir. Ayakta tedavi görenler ise, 1.831,20 TL iş göremezlik ödeneği alabilmektedir.

İş Kazası Yaşayanların İş Göremezlik Hesaplama Örneği Nedir?

Asgari ücret ile çalışan bir kişinin iş kazası geçirmesi durumunda kendisine 1 aylık rapor verildiğinde, rapor parası 30 gün üzerinden hesaplanmaktadır. Ayakta tedavi görenler 1.962 TL, yatarak tedavi görenler 1.471,50 TL iş göremezlik ödeneği almaktadır.

Doğum Yapanların İş Göremezlik Ödeneği Hesaplaması Nasıldır?

Doğum yaptığı için analık iş göremezlik ödeneği alacak olan kadınların ne kadar alacağına dair örnek hesaplama aşağıda açıklanmıştır:
  • İşverenin primleri ödediği tutar üzerinden hesaplama yapılmalıdır. Örneğin; aylık 3000 TL maaş alan bir hamile olsun. Doğumdan önceki 3 aylık maaşının toplamı 9.000 TL’dir.
  • Günlük aldığı ücreti bulmak için 9.000 TL 90’a bölünmelidir. Böylece günlük ücreti 100 TL olarak bulunmaktadır.
  • Doğum ayakta tedavi kapsamında olduğu için günlük ücretin 2/3’ü hesaplanmalıdır. Bu da 66 TL olmaktadır.
  • Tekil doğumlarda 16 hafta izin verildiği için ödenek alınacak süre 16 hafta, yani 112 gündür. 112 günün 66 TL ile çarpılması gereklidir. Toplamda 4.356 TL iş göremezlik ödeneği alınmaktadır.

İş Göremezlik Ödeneği Ne Kadar Sürede Alınır?

İş göremezlik ödeneği için başvuru yaptıktan sonra bu ödeneğin ödenebilmesi için ortalama 15 günlük bir sürenin geçmesi gerekmektedir. Başvuru değerlendirme işlemleri tamamlandıktan sonra para aktarılmaktadır.

İş Göremezlik Ödeneği Nereden Alınır?

İş göremezlik ödeneği PTT’ye aktarılmaktadır. Bu ödenek Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmektedir. Kimlik belgesi ile beraber PTT şubesine gidilerek çekilebilmesi mümkündür. Ancak bu tutarın çekilebilmesi için 2 aylık bir süre bulunmaktadır. Bu sürede çekilmemiş olan tutarlar Sosyal Güvenlik Kurumu’na tekrar aktarılmaktadır.

İş Göremezlik Ödeneği Hesaplanırken Sigortalılık Süresine Katılmayan Durumlar Nelerdir?

İş göremezlik ödeneği almak isteyenlerin, son bir yıl içerisinde 90 prim gününü tamamlamış olması gerekmektedir. Bu 90 prim gününe dahil edilmeyen durumlar ise aşağıda sıralanmıştır:
  • Silah altına alınıp askerlikte geçirilen süre hesaplanan prim gününe dahil değildir.
  • Hükümlülükle sonuçlanmayan bir tutukluluk yaşanmış ise; bu süre hizmet süresi kapsamında değildir.
  • Son 1 yıl içerisinde geçirilen iş kazası, meslek hastalığı ve hamilelik gibi durumlar; hesaplanan 90 günlük prim gününe dahil edilmemektedir.
  • İşverenin lokavt yaptığı süre, sigortalının greve katıldığı süre; sigortalılık süresi kapsamında hesaplanacak olan 90 güne dahil değildir.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Maaşı Alma Şartları

Zorunlu BES Kesinti Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Evde Çocuk Bakımı Devlet Desteği Kimlere Verilecek?

Editör: TE Bilisim