GTİP Nedir?
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu ya da kısa adıyla GTİP tarife gümrük cetvelinde verilmiş olan 12 haneden oluşan koddur. Her ülkede tarife cetveli armonize sistem temel alınarak yapılmıştır. Armonize sistem, uluslararası ticarete konu edinilen bütün mallar için kullanılmakta olan bir ticari sınıflandırma sistemidir. Böylece ticarete konu olunan bütün ürünler belirli bir sistem ve mantık dahilinde sınıflandırılmaktadır. Uluslararası düzey açısından armonize sistem ile ilgili olarak yapılan düzenlemeler Dünya Gümrük Örgütü tarafından yapılmaktadır. Türkiye’de ise tarife cetveli ile ilgili olarak sorumlu kurum Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olmaktadır. Gümrüklerde bu kodlar sayesinde ürünler işlem görmektedir. Her bir ürün grubu için ayrı GTİP bulunmaktadır. Armonize sisteme dayanan GTİP bu sınıftaki kodların alt pozisyonlarına dayanmaktadır. Armonize sistem 21 bölümden ve 96 fasıldan oluşmaktadır. Fasıllar ise ikili kodlara, her bir fasıl da 4’lü kod olan pozisyonlara, yine her bir pozisyon da altılı alt pozisyonlara dağılmıştır. Her ülkenin tarife cetvelinde bulunan ikili, dörtlü ve altılı kodlar tüm dünya için geçerli olmaktadır. Sistemde altılı kodlardan sonraki bölümler ise ülkelerin kendi ihtiyaçlarına, başka bir deyişle detaylı istatistik almak ve gümrük vergilerini de daha detay ürün bazında uygulamak için detaylandırma yapılabilmektedir. Türkiye için ürünler detay bazda 12’li kodlara göre tasnif edilmektedir. Türkiye aynı zamanda Avrupa Birliği ile ortak gümrük birliği içinde yer almasından dolayı Türkiye’nin kullandığı 8’li kodlar ve ürün kodları da Avrupa Birliği ülkeleri ile aynı olmaktadır.GTİP Kodu Nasıl Belirlenir?
GTİP kod açılımı Türkiye için ilk altı kodda evrensel, sekizli kodda AB kriterlerine uygundur. 10’lu kodlarda ise milli alt açılım kodu uygulanmaktadır. Bunun temeli de farklı vergilendirme yapılması içindir. Ancak pratikte kullanılması zor olduğundan Türkiye’de gümrük vergileri 12’li baz temel alınarak belirlenmektedir. Tarife cetveli temel alındığında 12’li koda sahip olan GTİP, Türkiye’de ürünlerin en detaylı olarak sınıflandırıldıkları ve ürünlere gümrük vergilerin de uygulandığı ve istatistik tutmak amacıyla da kullanılan bir kod olmaktadır. GTİP kodunun hanelere göre ayrılması ise şu şekildedir;- İlk 4 rakam eşya pozisyon numarası,
- İlk 6 rakam Dünya Gümrük Örgütü’ne üye ülkelerce kullanılan armonize sistem kodu,
- 7 ve 8’inci rakamlar Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan kodu,
- 9 ve 10’uncu rakamlar farklı vergi uygulamaları ile açılmış olan özel alanlar kodu,
- 11 – 12’nci rakamlar ise Gümrük Tarife İstatistik GTİP kodu oluşturmaktadır.
Yazılımlarda GTİP Kodu Gerekli mi?
Yazılımlar için GTİP kodu da özellikle bu ürünlerin tüm dünya tarafından kullanılır olması yüzünden merak edilmektedir. Yazılım ithalatı yapıldığında ülkeye temelde fiziksel bir ürün girmediği için GTİP kodları arasında da doğrudan yazılım ile ilişkilendirilen bir koda denk gelmek mümkün değildir. Gümrükler için temelde ülkeye gelen fiziksel ürünler ile ilgilenmek söz konusu olduğundan dijital bir ürün sayılacak yazılımlar için gümrük işlemini gerekli kılacak olan bir husus yoktur ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı da bu ürünlere GTİP belirlemez. Fakat günümüzde yazılım ithalatı yaygın olarak yapıldığından GTİP içinde bulunan 8523 pozisyonunda değerlendirme söz konusu olmaktadır. Yazılımlar için bu kod ve optik kayıt yapılmış olan CD ve DVD’ler kod kapsamına girmektedir. İthal edilmiş olan yazılım CD formatında bulunmuyorsa ve e – posta ile ediniliyorsa bu durumda ürün ithalatı değil de hizmet ithalatı oluşmaktadır. Hizmet ithalatında ise gümrük tarafından yapılacak olan bir işlem bulunmamaktadır.GTIP Kodu Nasıl Bulunur?
GTIP kodu bulmak için belirli adımları takip etmek gerekmektedir. Öncelikle TUİK resmi internet sitesine girerek sınıflama sunucusu sayfasına giriniz. İngilizce yayın yapan pek çok siteden GTIP kodu bulmak mümkündür ancak TUIK sitesi Türkçe olduğu için daha iyi bir tercih olacaktır. Siteye girdikten sonra ürününüzün ne olduğunu bulmak için öncelikle Tanımlarda Ara kısmına Türkçe yazarak sınıflamalar sekmesinde de güncel olan GTIP’i seçmeniz gerekiyor. Daha sonra ARA butonuna basarak aramanız yapılacaktır. Çıkan sonuçlar içinde ürününüz için en uygun tanımlamayı içeren kodun bulunması gerekmektedir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken ana kodun altında pek çok tanımlamanın olmasıdır. Ürünün özelliğine göre de yine eleme yapılması gerekmektedir. 6 basamak sonrasında yer alan 2’li kodlar ürünün daha ayrıntılı bir şekilde tanımlanmasını sağlamaktadır. Bir diğer önemli nokta da GTIP kodunun doğruluğunu sorgulama işlemidir. Ürün kodunun doğru olup olmadığını anlamak için gümrük kodlarını teyit edici internet sitelerini kullanabilirsiniz. Bu siteler GTIP kodu doğrulama yaparlar ve kodu girdiğinizde koda karşılık gelen ürünü size gösterirler.GTIP Sorgulama Nereden Nasıl Yapılır?
GTIP sorgulama yapmak için hızlı ve pratik bir şekilde kullanılacak en önemli kaynak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı internet sitesidir. Öncelikle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı resmi internet sitesine giriniz. Daha sonra ana sayfada bulunan tarife arama motoru sekmesini seçiniz. Açılan sayfada aramak istediğiniz ürün için hem kelime hem de GTIP sorgu kısmı görülecektir. GTIP kodunu girerek ürün sorgulama işlemi yapabilirsiniz.GTIP Sorgulamak İçin TIKLAYINIZ
Editör: TE Bilisim
