2021 engelli yakını maaşı ne kadar sorusu engelli yakınlarına evde bakım yapanlar için önem taşıyor. 2021 yılında asgari ücretin artış göstermesi ile birlikte engelli yakını maaşları da artış göstermiş oldu.
Engelli Yakını Maaşı Nedir?
Engelli yakını aylığı tanımı itibariyle belirli kafa karışıklığına neden olmaktadır. 2022 aylığı olarak da geçen bu aylık esasında engelli yakını ve engelli aylığı olarak kendi içinde ikiye ayrılmaktadır. Engelli yakını aylığı 18 yaşından küçük ve engeli yüzünden bakıma muhtaç olan çocukların birincil dereceden yakınlarına, engelli aylığı ise bakıma muhtaç olan kimselere verilmektedir. Engelli aylığının bağlanması için belirli şartlar bulunmaktadır ve bunun yanında engelli kimsenin engelli oranı kendi başına hiçbir şekilde yaşamını idame ettiremeyecek düzeydeyse onun bakımını üstlenen kimseler için de evde bakım aylığı verilmektedir.
Engelli Yakını Aylığı Hangi Kurum Tarafından Ödenir?
2022 aylığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından en az yüzde 40 ve üzeri engel oranı bulunan, kanun kapsamında kurulmuş olan sosyal güvenlik kurumlarından; SSK, Bağkur, Emekli Sandığı hiçbirisine dahil olmayan ve muhtaçlığı bakımından ilgili olarak SYDV’ler tarafından belgelenmiş olan 18 yaşından büyüklere ya da engelli yakını maaşı olarak 18 yaşından küçüklerde engelli yakınlarına verilmektedir. Bu koşulları taşımakta olan kimseler bulundukları yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvuru yaparak 2022 sayılı kanun kapsamında aylık bağlanmasını talep edebilmektedirler.
Engelli Yakını Maaşı Şartları Nedir?
Engelli yakını maaşı 18 yaşından küçük olan çocukların yakınlarına verilmekte olan bir aylıktır ve bu aylığı kazanmak için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Engelli yakını maaşı şartları için önemli olan ilk nokta Sosyal güvencesi bulunmayan ve bu kapsamda; SSK, Bağkur, Emekli Sandığı’na dahil olmayan ve hane içinde kişi başına düşen gelirin net asgari ücretin üçte birinden az olan kimselerin bu aylığa başvuru yapabileceğinin bilinmesidir.
Başvuru için diğer bir etmen ise engelli sağlık kurulu raporunun ibraz edilmesidir. Ayrıca başvuru esnasında engelli olanın anne ya da babası başvuru yapmıyorsa bu durumda velayet belgesine de gereksinim bulunmaktadır. 18 yaş altı engelli kişinin anne ve babası boşanmışsa bu durumda velayet hangi tarafta kalmışsa o kişinin başvuru yapması gerekmektedir veya anne – babanın vefatı durumunda ise velayeti alan kişi başvuru yapabilmektedir.
Engelli yakını aylığı alan kişi ile engellinin mutlaka aynı hanede yaşaması gerekmektedir. Başka bir deyişle ayrı ikametleri bulunuyorsa başvuru kabul edilmez ya da tespit edildiği durumda kesilir. Aynı şekilde fiilen aynı hanede ikamet edilmiyorsa, sadece kağıt üzerinde ikamet görünüyorsa bu durumda da engelli yakını aylığı kesilecektir. Engelli yakını aylığı, temelde engelli olan çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması için verilmektedir ve alınan aylık farklı alanlara harcanıyorsa bu durumda da engelli aylığı kesilecektir.
Engelli yakını aylığının alınması için çocuğun belirli engel oranlarına yani bakıma muhtaç durumda olması gerekmektedir. Bu oranların yanında bakımı üstlenen kişinin de engel oranı belirli bir seviyede olması gerekmektedir. Engelli çocuğa bakarak engelli yakını maaşı alan kimselerin en fazla engel oranı yüzde 69 oranında olmaktadır. Yüzde 70 ve üzerinde engel oranına sahip kimseler engelli yakını aylığı alamazlar çünkü bu engel seviyelerinde başka birisine bakımda bulunmak zor olacaktır.
Anne ve baba engelli yakını maaşı alacaklarsa kendilerinin SGK kayıtlarının olmaması gerekiyorken, aynı hanede bulunan kardeş ya da akrabaların SGK kaydının olup olmaması önemli değildir. Ancak engelli yakını aylığı bağlanması için hanede bulunan gelir ve mal varlıklarının kişi başına düşen muhtaçlık sınırını aşmıyor olması gerekir. Bu durumda 2021 yılında muhtaçlık sınırı kişi başı 852 TL olarak belirlenmiş, hanede kişi başına düşen gelir bu tutardan fazla ise engelli yakını aylığı kabul edilmemektedir.
2021 Engelli Yakını Aylığı Ne Kadar?
Asgari ücretin artışı ile birlikte 2021 engelli yakını maaşı da artış gösterdi. Bu kapsamda 18 yaşın altında, en az yüzde 40 oranında engelli çocuğu olan yoksul ailelere verilen engelli yakını aylıkları 2021 yılında 608 TL olarak ödenecek. Bu noktada tekrar hatırlatılması gereken konu, 2021 engelli yakını aylığı 18 yaşından küçük çocuklara bakan yakınları için verilen bir aylıktır ve engelli aylığı değildir. Engelli aylığı tutarları olarak bu tutar değerlendirilmemelidir, engelli aylığı 18 yaşından büyük olanlar için doğrudan verilen bir aylıktır ve tutarı daha yüksek olmaktadır.
Engelli Yakını Maaşı Nasıl Alınır?
Engelli yakını maaşı almak için engelli yakını maaşı başvuruları SYDV’e yapılmalıdır. Ancak gelir durumunun yanında maaşın bağlanması için çocuğun engel durumu da dikkate alınmaktadır. Bu kapsamda engelli yakını maaşı şu engel durumlarına göre bağlanmaktadır;
- Yüzde 20 – 39 engel oranı; özel gereksinime ihtiyacı olmasına karşılık günlük işlerinin çok fazla aksatılmadığı durumdaki kişileri ifade etmektedir. Engelli yakını maaşı alamazlar.
- Yüzde 40 – 49 engel oranı; hafif düzeyde özel gereksinime var olarak nitelendirilirler ve engelli yakını maaşı alamazlar ancak vücuduna kıyasla engel oranı hayati bölgelerinde bulunuyorsa bu durumda da engelli yakını aylığı bağlanmaktadır.
- Yüzde 50 – 59 engel oranı; orta düzeyde özel gereksinim olarak geçerler ve engelli yakını aylığı başvurusu yapılabilir.
- Yüzde 60 ve üzeri; belirgin düzeyde bakıma ihtiyacı olan çocukları ifade eden bu oranlarda olan engelliler için yapılacak olan başvurularda engelli yakını maaşı diğer koşulların da sağlanması halinde bağlanmaktadır.
Engelli Yakını Maaşı Alan Engelli Haklarından Yararlanabilir mi?
Engelli yakını maaşı alanların hakları bakmakla yükümlü oldukları çocuklarının 18 yaşından küçük olmaları sebebiyle engelliler için tanınan çeşitli refakat haklarından yararlanmaları olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda yüzde 40 ve üzeri engel oranında engele sahip olanlar için engelli kimlik kartı çıkarılmaktadır. Bu kart ile birlikte kamu ve özel yardımların hızlı bir şekilde yapılması mümkün olmakta, aynı zamanda engelliler için sunulan çeşitli indirim ya da benzeri kolaylıklardan da yararlanma hakkı tanınmaktadır. Engelli yakını maaşı alan yani engelli çocuğuna bakan anne ya da baba veya velayet sahibi de bu karttan çıkarabilmektedir. Çıkarmış olacağı refakat kartı ile birlikte engelliler için sunulan haklardan, engelli çocuk yanında olması koşuluyla yararlanabilir. Örneğin sunulan bir indirimden yararlanmak için engelli çocuğunun yanında olması ya da bu indirimin onun kapsamında gerçekleşiyor olması gerekir.
Engelli çocuğu olan ve engelli yakını maaşı alanlar aynı zamanda yine çocukları için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na başvuru yaparak ücretsiz tekerlekli sandalye, protez, işitme ve konuşma cihazı verilmesi gibi başvurularda çocukları için bulunabilirler. Aynı zamanda TCDD tarafından işletilen hatlarda trenlere binmek de engelli yakını maaşı alanlar için kimliklerini ibraz etmeleri halinde daha uygun fiyatlar üzerinden sunulmaktadır. Aynı şekilde müze, ören yeri, tiyatro gibi alanlara girişlerde de engelli çocuğun yanında olması koşuluyla engelli yakını maaşı alanlar için de yine söz konusu indirimler uygulanmaktadır.
Engelli yakını aylığı her yıl artan asgari ücret tutarı üzerinden belirlenmekte olup engelli çocuk başına verilmektedir. Bu kapsamda birden fazla çocuğun engelli olması halinde her çocuk için ayrıca aylık almak mümkündür.
Engelli Yakını Maaşı Başvurusunda Hangi Belgeler Talep Edilir?
Engelli yakını maaşının başvurusu aşamasında talep edilen evraklar şunlardır:
- Engellilere ve ev halkına ait kimlik belgesi örnekleri
- Engellilere verilen 2021 sağlık kurulu raporunun, “Aslı gibidir” damgasına sahip olan bir örneği
- Evde bakım aylığı başvuru formu
- Engellilerle aynı hanede yaşayan kişilerin aylık gelirlerini temsil eden gelir belgesi
- Engelli maaşı alan kişilerle aynı evi paylaşan kişilerin üzerlerine kayıtlı olan tapu belgeleri
- 2022 sayılı kanuna göre elde edilen maaşlar için maaş bordrosu
- Engelli kişilerle aynı haneyi paylaşan kişilere ait ikametgâh kayıt belgeleri
- Engelli vatandaşa ait güncel 2 adet vesikalık fotoğraf
- Akli dengesi yerinde olan engelli bireylere ait eğitim durumu belgeleri
- Engelli bireyin boşanan anne ve babasına ait boşanma mahkeme kararı örneği
- Engellilerle aynı hanede yaşayan kişilere ait sicil kayıt örnekleri ve vukuatlı nüfus cüzdanı örnekleri
- Engellilere vasi atanmışsa, mahkeme onaylı vasilik belgesi ve vasilere ait kimlik belgesi örnekleri
Engelli Yakını Maaş Başvurusu Nasıl Yapılır?
Engelli yakını maaşına başvuru yapmak için il ya da ilçelerde yer alan Sosyal Hizmetler Vakfı müdürlüğüne gidilmelidir. Başvuru için talep edilen evraklar kuruma teslim edildikten sonra, ödenek için başvuru formu doldurulmalıdır. Engelli yakını maaş başvurusu işlemle alındıktan sonra, inceleme süreci başlatılmaktadır. Kişilerin maaş almaya uygun bulunması durumunda, başvurunun onaylanma tarihinden itibaren bir sonraki ay başında ödenek alınmaya başlanacaktır.
Evde Bakım Parası Başvuruları Ne Zaman Sonuçlanır?
Engelli yakınlarına verilecek maaşın başvuru sonuçları, 3 ila 6 aylık incelemenin sonucunda kesinleşmektedir. Evde bakım parası başvurusu yapıldıktan sonra, başvurular SHÇEK il müdürlüğünde toplanmaktadır. Evde bakım parası başvurusunun değerlendirilmesi için en az 3 kişiden oluşan bir heyet toplanmakta ve başvuru koşulları detaylıca incelenmektedir. Doktor, hemşire, çocuk gelişim uzmanı, sosyolog, sağlık memuru ve fizyoterapi uzmanları yer almaktadır.
Uzmanlar tarafından engelli kişiler ve onların bakımından sorumlu olan aileleri hakkında detaylı incelemeler yapılmaktadır. Uzmanların incelemeleri sonucunda evde bakım parası lamaya uygun olan kişiler, engelli maaşıyla birlikte ücretlendirilecektir.
Evde Bakım Parası Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Evde bakım parası başvuru sorgulamaları e-devlet sistemi kullanılarak yapılmaktadır. www.turkiye.gov.tr adresi üzerinden başvuru sorgulaması yapılabileceği gibi, https://www.turkiye.gov.tr/aspb-engelli-evde-bakim-odeme-sorgu bağlantısı kullanılarak doğrudan sorgulama ekranı açılabilir.
Eve bakım parası sorgulama sayfası açıldıktan sonra, sayfanın üst kısmındaki “Giriş Yap” seçeneğine tıklanmalıdır. E-devlet giriş ekranı açıldıktan sonra, T.C. kimlik numarası ve e-devlet şifresiyle sisteme giriş yapılması gerekir. E-devlet şifresi yerine mobil imza ya da e-imza sistemi kullanılarak da e-devlet girişi yapılabilir.
E-devlet sorgulama ekranı açıldıktan sonra, evde bakım maaşı başvurusu yapılan tarih belirlenmelidir. Engelli yakını maaşı başvurusu onaylanan kişiler, sorgulama ekranında maaşa dair tüm bilgilere ulaşabilirler. Alınan maaşın tutarı ve maaşın ne zaman ödeneceğine dair tüm bilgiler, sorgulama sayfasında detaylıca açıklanmaktadır. Engelli yakını maaşı başvurusu onaylanmadığı zaman, sorgulama ekranında herhangi bir bilgiye yer verilmemektedir.
Evde Bakım Parası Sorgulamak İçin TIKLAYINIZ
Engelli Yakını Maaşı ve Engelli Maaşı Ödemeleri Ne Zaman Yapılır?
Engelliler adına verilen ödemelerin hesaba yatma tarihleri, yığılma olmaması amacıyla engellilerin T.C. kimlik numarasına göre kategoriye ayrılmıştır. Her ay düzenli olarak ödenen engelli ve engelli yakını maaşlarının ödeme tarihleri şu şekilde planlanmaktadır:
- Engelli raporuna sahip olan bireylerin T.C. kimlik numarasının son hanesi 0 ya da 5 olduğu zaman, her ayın 5. gününde ödeme alınmaktadır.
- T.C. kimlik numarasının son hanesi 1 ya da 6 olan engellilere, her ayın 6’sında maaş ödemesi yapılmaktadır.
- T..C. kimlik numarasının son hanesi 2 ya da 7 olan engellilere, her ayın 7. gününde engelli ve evde bakım maaşı ödemesi yapılmaktadır.
- Engellilerin T.C. kimlik numarasının son hanesi 3 ya da 8 olduğu zaman, ayın 8’inci gününde engelli maaşı ve evde bakım maaşı çekilmektedir.
- T.C. kimlik numarasının son hanesi 4 ya da 9 olduğu zaman, ayın 9’unda engelli maaşı ve engelli evde bakım maaşı ödemeleri alınacaktır.
