2023 yılı engelli yakını maaşı oranları, geçen yıllara göre değişim gösterir. Engelli yakını maaşı, kişinin engel durumuna göre verildiği için maaş oranı da engel seviyesine göre değişim gösterir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Müdürlükleri’ne yapılan başvuruların değerlendirilmesi ile verilen engelli yakını maaşı, gerekli şartların sağlanması halinde alınır.
2023 Engelli Yakını Maaşı Alma Şartları Nelerdir?
Engelli yakını maaşı, %40 üzeri engeli bulunan kişilerin bakımı için yakınlarına ödenen maaş olarak devlet tarafından ihtiyaç sahibi vatandaşa verilir. Bu maaşı almak için bazı şartların yerine getirilmesi beklenir.
Engelli yakını maaşı almak için gerekli şartlar şu şekildedir:
- 2022 sayılı Kanunda belirtilen muhtaçlık sınırının altında geliri olmak,
- Muhtaçlık sınırı altında olan gelir düzeyinin valilik ya da kaymakamlıklar aracılığı ile tespit edilmesi,
- Bakıma muhtaç olan engelli kişinin 18 yaşını tamamlamamış olması,
- Sağlık kurulu raporuna göre engel oranının en az %40 ile %100 arasında olması,
- Başvuru sahibinin aktif SGK kaydının olmaması,
- Başvuru sahibinin sağlık güvencesi yoksa önce Gelir Tespiti (GSS) yaptırılıp 60/c1 yani Yeşil Kart açtırması gibi belirli şartların sağlanması halinde kişi, engelli yakını maaşı almak için başvuru oluşturabilir.
Engelli Yakını Maaşını Kimler Alamaz?
Engelli yakını maaşı almak için kişinin aranan şartları tamamlıyor olması gerekir. Maaş bağlandıktan sonra dahi şartlar geçerliliğini kaybeder ise maaş kesilir.
Engelli yakını maaşı alamayacak olan kişiler şu şekildedir:
- Hangi ad altında olursa olsun sosyal güvenlik kurumlarından herhangi bir gelir ya da aylık hakkından faydalananlar ile isteğe bağlı prim ödeyenler dâhil olmak üzere sosyal güvenlik kurumlarına uzun vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı olmayı gerektirecek şekilde bir işte çalışanlar,
- 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında Genel Sağlık Sigortalısı sayılanlar,
- Nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olanlar,
- Herhangi bir şekilde hane içinde kişi başına düşen gelir tutarı, muhtaçlık sınırına eşit ya da üzerinde olanlar ile aynı tutara eşit veya üzerinde gelir sağlaması mümkün olanlar
- Kamu ya da özel kurum ve kuruluşlarda iaşe ve ibateleri dâhil olmak üzere sürekli bakımı yapılan veya yaptırılanlar ile 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanun kapsamında kendilerine harçlık bağlananlar
Kanun gereğince, bu nitelikleri taşıyan kişiler 18 yaş altı engelli bir bireye bakmakla yükümlü olsalar dahi engelli yakını maaşı uygulamasından yararlanamazlar.
Engelli Yakını Aylığı Kimleri Kapsar?
2022 sayılı Kanun kapsamında engelli yakını maaşı alabilecek kişiler şu şekildedir:
- Aynı hanede ikamet etmek şartıyla fiilen bakımını gerçekleştirdiği, kendisine bakmakla yükümlü bir yakını bulunan 18 yaşından küçük, en az %40 ve üzeri engelli yakını olan,
- Aylıktan faydalanmayacaklar arasında sayılmayan,
- Hane içinde kişi başına düşen geliri, asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olan kişiler engelli yakını maaşı için başvuruda bulunabilir.
Engelli Yakını Aylığının Kesilmesi Halinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Engelli yakını aylığı bazı şartların varlığı halinde kişiye bağlanır. Şartların varlığı ortadan kalktığı hallerde, maaş alan kişinin bunu bildirmesi gerekir.
Engelli yakını aylığı kesilmesi halinde takip edilmesi gerekenler şu şekildedir:
- Aylık ya da aylık farkı hakkını kaybedenlere, aylıklarının kesilmesini gerektiren tarihten sonraki dönemler için yapılan ödemeler, Kurumun bildirimi üzerine mahalli maliye teşkilatı tarafından ilgililerden tahsil edilir.
- Aylığa hak kazanmak üzere kişilerin beyanı üzerine düzenlenen belgelerin gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde, Kurumun bildirimi üzerine mahalli maliye teşkilatı tarafından, ödenmiş olan aylıklar veya aylık farkları için % 50 fazlası ile borç tahakkuk ettirilir.
- Aylık almakta olanlar veya aylık sahiplerinin eş, anne, baba, vasi, kayyum, veli veya vekilleri, aylıkların kesilmesini gerektiren durumları üç ay içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.
- Bu yükümlülüğe uymayarak yersiz aylık tahsilinde bulunanlara ödenmiş olan aylıklar veya aylık farkları için kanuni faizi ile birlikte borç tahakkuk ettirilir. Bu işlemler Kurumun bildirimi üzerine mahalli maliye teşkilatı tarafından yerine getirilir.
- Engelli aylığı alanların sağlık giderleri, 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi kapsamında Genel Sağlık Sigortası kapsamında karşılanır.
Gerekli şartların bozulması ya da usulsüzlükleri tespiti halinde bu maddeler göz önünde bulundurularak işlem başlatılır.
2023 Engelli Yakını Maaşı Ne Kadar?
Engelli yakını maaşı; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yürürlüğe konularak engelli, muhtaç vatandaşlara verilir. 2023 yılının Ocak ayından itibaren engelli maaşı ödemeleri 2022 yılı maaş tutarlarına oranla zamlı olarak hesaplara yatar.
2023 yılı engelli yakını maaş tutarları şu şekildedir:
- 2022 yılında yüzde 40 ile 69 engeli bulunan vatandaşlara verilen 865 TL, 2023 yılında 1428,85 TL olarak belirlenir.
- 2022 yılında yüzde 70 ve üzeri engelli vatandaşlara ödenen 1298 TL, 2023 yılında 1.840.04 ile 2.143.28 TL olarak belirlenir.
2023 Engelli Yakını Maaşı Ne Zaman Alınır?
2022 sayılı yasa ile engelli yakını maaşı almaya hak kazanan kişilerin her ay, hesaplarına düzenli olarak maaşları yatırılır. Maaş alan kişilerin konforu açısından ve sistemde yığılma olmaması adına engelli yakını maaşları belirli periyodlar halinde sistematik bir şekilde hesaplara yatırılır.
2023 yılında ay ay ödenen engelli yakını maaşlarının hesaba yatış periyodları şu şekildedir:
- Engelli yakını maaşı alan kişinin; doğum tarihinin son rakamı 0 – 5 ise her ayın 5. günü maaşını alır.
- Engelli yakını maaşı alan kişinin; doğum tarihinin son rakamı 1 – 6 ise her ayın 6. günü maaşını alır.
- Engelli yakını maaşı alan kişinin; doğum tarihinin son rakamı 2 – 7 ise her ayın 7. günü maaşını alır.
- Engelli yakını maaşı alan kişinin; doğum tarihinin son rakamı 3 – 8 ise her ayın 8. günü maaşını alır.
- Engelli yakını maaşı alan kişinin; doğum tarihinin son rakamı 4 – 9 ise her ayın 9. günü maaşını alır.
2023 Engelli Yakını Maaşı Nereden Alınır?
Engelli yakını maaşının nereye yatırıldığı ile ilgili bilinmesi gerekenler şu şekildedir:
- Engelli maaşlarının ödemelerinde yığılma ve kalabalık olmaması için engelli maaşlarının ödeme günleri farklı günlere denk gelecek şekilde ayarlanır.
- Engelli yakını aylığı alma takvimi takip edilerek; engelli maaşını alacak olan kişiler, doğum tarihinin son rakamına göre 2021 yılı engelli yakını maaş ödemesini kendisine en yakın PTT şubesine giderek çekebilir.
- Engelli yakını maaşı PTT gişelerinden TC kimlik kartınız ile çekebileceğiniz gibi ATM’ler üzerinden de çekilebilir.
- Engelli maaşı için kişinin %40'ın üzerinde engeli olmasının yanı sıra ev halkının toplam net gelirinin de belirli bir miktarın altında kalması gerekir.
2022 sayılı Kanun kapsamında gereklerinin hazırlanarak yürürlüğe koyulduğu engelli yakını maaşı ödenekleri, belirli kriterler sağlandığı takdirde verilir. Temel kriter; asgari ücrete oranı ile hesaplanan muhtaçlık seviyesinin altında olma durumudur. Gerekli şartların, sonrasında ortadan kalkması halinde kişi, maaş alma hakkını kaybeder ve maaşı kesilir.