SGK Prim Borcu Nedir?
Türkiye’de sosyal güvenlik uygulamaları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülmektedir. Bu kapsamda SGK, sisteme giriş yapmış olanların doğumlarından vefatlarına kadar, vefatları sonrasında da hak sahiplerine başta sağlık olmak üzere sigorta ve sosyal yardım alanında faaliyet göstermektedir. Bu faaliyetlerin sürdürülmesi için de kuruma düzenli olarak prim ödemesi yapılması gerekmektedir. Primli sosyal güvenlik sistemi uygulandığı için SGK’nın vermiş olduğu hizmetlerin yerine getirilmesi, çalışanlar ve işverenler tarafından da sağlık, emeklilik gibi haklardan faydalanabilmek için primlerin düzenli bir şekilde ödenmesi ve sürdürülebilir olması gerekmektedir. Bu bakımdan SGK primi ödemek bu sosyal haklardan yararlanmak için zorunlu tutulmuştur. Kurumun başta prim olmak üzere diğer alacakları süreç içerisinde tam olarak ödenmediği durumlarda ise ödenmeyen kısımlar sürenin bitmiş olduğu tarihten itibaren ilk üç aylık süre kapsamında her ay için yüzde 2 oranında gecikme zammına tabii tutulmaktadır. Aynı zamanda her ay için bulunulan tutarlarda ödeme süresinin bitmiş olduğu tarihten başlayacak şekilde borç tamamen ödeninceye kadar her ay için ayrı bir şekilde Hazine Müsteşarlığı tarafından daha önceki aya ait devlet iç borçlanma senetleri temelinde aylık ortalama faizi yani gecikme zammı da uygulanmaktadır.Ödeme Yapmayanlara Yönelik İşlemler
SGK borcu ödenmezse bu durumda gecikme cezası ve gecikme zammı uygulaması yapılmaktadır. Bu durumda olan borçlular için 6183 sayılı amme alacaklarının tahsili kanunu uygulanmakta olup icra işlemlerine başlanılmaktadır. Başka bir deyişle SGK borcu ödenmediğinde icra gelmesi söz konusudur. İlgili kanun kapsamında primlerin süresinde ödenmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu icra memurları tarafından ikamet adresine ödeme emri tebliğ edilir ve bu süre sonunda da borçların ödenmemesi halinde icra işlemlerine başlanılmaktadır. Ödeme emrinin tebliğ edilmesinden 15 gün içinde borcun tamamının ödenmesi ya da ilgili süre içinde mal bildiriminde bulunulması, borçların tecil etmesi veya yapılandırma kapsamında taksitlendirilmesi gerekmektedir. Borçlu olan kişi ödemeyi bildiren tebliğden 15 gün içinde borcunu ödemediği ya da mal bildiriminde bulunmadığı halde bir kereye mahsus olmak ve üçü ayı geçmeyecek şekilde hapis cezasıyla da karşılaşabilmektedir. Aynı zamanda mal bildiriminde bulunulması da icra takip işlemlerinin yapılmadığı anlamına gelmemektedir. Borcun ödenmemesi ya da taksite bağlanmaması halinde mal bildirimi için gösterilen ya da sosyal güvenlik kurumu tarafından tespit edilen her türlü mal da hak ve alacaklarına haciz uygulanacağı suretiyle takip işlemlerine başlanacaktır.SGK Borcu Kapsamında Haciz Koyulacak Varlıklar
SGK borcu ödenmediğinde icra söz konusu olmaktadır. Bunun yanında icra geldiğinde haciz konulabilecek varlıklar da merak edilmektedir. SGK borcu olan kişinin borç kapsamında menkul ve gayrı menkul malları ile birlikte banka hesapları, maaş, ücret, kira gibi gelirleri ve üçüncü kimselerdeki her türlü hak ve alacaklarına yönelik haciz bildirisi tebliğ edilmektedir. Aynı zamanda borçlulara ait olan Emniyet Genel Müdürlüğü’nde sicili bulunan araçlar da yine kurum tarafından elektronik ortamda sorgulanmakta ve araçlar için de haciz işlemleri başlatılabilmektedir. Banka hesaplarına ise e – haciz uygulaması yapılmaktadır ve özellikle çalışanlar için kurum tarafından ilk tercih edilen yöntem e – haciz olmaktadır. E – haciz prim borçlarının tamamı dahilinde oluşan tutarı maaşı belirli oranlarda tahsil etme yöntemidir. Maaş hesabı bulunan 4A ve 4C kapsamında olanların hesaplarına banka ile anlaşmalı şekilde e – haciz işlemi uygulanmakta ve ilgili borç tutarı tahsil edilinceye kadar maaştan borç tutarı alınmaktadır. 4B kapsamında olanların ise kişisel ya da ticari hesaplarına e – haciz uygulaması yapılmakta ve onlardan da aynı şekilde borç alınmaktadır.SGK Borçları Nasıl Ödenir?
SGK borçları ödemek konusunda şayet borç vadesinde ödenmesi ya da haczin uygulanması veya haciz edilen malların paraya çevrilmesi borçluyu zor duruma düşürecek durumdaysa bu durumda borçlunun yazılı talepte bulunarak SGK borcunu tecil ettirme işlemlerini yapması gerekmektedir. Bunun için ise borcun bulunduğu sosyal güvenlik kurumu il müdürlüğüne başvuru yapılması gerekmektedir. SGK borç taksitlendirmesi için ise talep dilekçesinin mutlaka verilmesi gerekmektedir. Dilekçenin yanında mali durum belgesi ya da raporu ile taksitlendirme kapsamında borca karşılık gelecek olan teminat verilmesi gereklidir. Bu durumda da teminat olarak gösterilecek şeyin değer tespit raporuna sahip olması yine gerekli tutulmaktadır. Tecil ve taksitlendirme işlemleri söz konusu olduğunda 50 bin Türk Lirasını aşmayacak olan borçlar için teminat alınmamaktadır. Fakat 50 bin Türk Lirasını aşan borçlar için ise aşan kısmın yarısı kadar teminat gösterilmesi gerekmektedir. Haciz edilen mallar bulunuyorsa bu durumda da bu malların değeri kadar tutar teminat yerine de sayılmaktadır. SGK borcu teminat olarak ise para, banka teminat mektubu, hazine müsteşarlığı tarafından ihraç edilmiş devlet iç borçlanma senetleri ya da bu senetler kapsamında düzenlenecek belgeler, borçlu ya da borçlu lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilmiş olan menkul ve gayrimenkul mallar gösterilmektedir. Bu sayılanların teminat olarak verilmemesi durumunda ise kurum tarafından kabul edilmesi şartı ile kefil göstermek de mümkün olmaktadır. Ancak kefilin maddi durumu borç tutarını karşılayacak durumda olmalıdır.
Editör: TE Bilisim