03 İşten Ayrılış Kodu Nedir?

23.07.2019 - 14:10 Yayınlanma

26.04.2024 - 15:45 Güncelleme

1217 Gösterim

03 kodlu iş akdi feshi işçilerin iş akitlerini kendilerinin feshettiği durumları tanımlayan işten ayrılış kodudur. SGK tarafından belirtilen tanımlamada ilgili kod “Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi” olarak tanımlanmaktadır. Tanımdan da anlaşılacağı üzere işçinin mevcut işinden kendi isteği ile istifasını tanımlayan ilgili kod;

Tazminat,
İşsizlik maaşı

Gibi konularda işçi aleyhine gelişmelerin yaşanmasına neden olmaktadır. İşçilerin kendi isteği ile istifa ederken ilgili mağduriyetleri göz önünde bulundurulması normal bir durum olarak karşılanırken kimi zaman işverenlerin iş akdini feshetmesine karşılık işten ayrılış kodu olarak 03 kodunu kullanmaları, iş akdi feshedilen işçinin ilgili konularda mağduriyet yaşamasına neden olmaktadır. Bu nedenle iş akdi feshedilen tüm işçilerin işten ayrılış kodunu öğrenmesi ve öğrenmesi neticesinde işten ayrılış sebebine aykırı kodlama tespit etmesi halinde ilgili kodlamanın değişimi için işlem yapması gerekmektedir.

SGK İşten Ayrılış Kodları Nelerdir, Ne Anlama Gelirler?

SGK işten ayrılış kodu anlamları iş akdi feshinin yöntemini belirtmektedir. SGK tarafından belirtilen iş kodları, bu kodların tanımlamaları ve tanımlamaların ne anlama geldiğini aşağıdan inceleyebilirsiniz:

01 – Deneme Süreli İş Sözleşmenin İşverence Feshi: 4857 sayılı Kanunu’nun 15. Maddesi gereğince deneme süresi içerisi ve bitiminde iş akdinin işverence feshedildiği durumdur.
02 – Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi: 4857 sayılı Kanunu’nun 15. Maddesi gereğince deneme süresi içerisi ve bitiminde iş akdinin işçi tarafından feshedildiği durumdur.
03 – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi: İş akdinin işçi tarafından herhangi bir sebep gösterilmeden feshedildiği durumdur.
04 – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Sebep Bildirilmeden Feshi: İş akdinin işverence herhangi bir sebep gösterilmeden feshedildiği durumdur.
05 – Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Sona Ermesi: İş akdinin süresinin kendiliğinden bittiği durumdur.
08 – Emeklilik (Yaşlılık) veya Toptan Ödeme Nedeniyle: Emeklilik hakkının elde edildiği durumdur.
09 – Malulen Emeklilik Nedeniyle: Malulen emekliliğin hak edildiği durumdur.
10 – Ölüm Nedeniyle: İşçinin iş kazası dışındaki sebeplerden vefat ettiği durumdur.
11 – İş Kazası Sonucu Ölüm Nedeniyle: İşçinin iş kazası nedeniyle vefat ettiği durumdur.
12 – Askerlik Nedeniyle: İşçinin askerlik nedeniyle iş akdini feshettiği durumdur.
13 – Kadın İşçinin Evlenmesi Nedeniyle: Kadın işçinin evlendiği tarih itibari ile 1 yıllık süre zarfında iş akdini feshettiği durumdur.
14 – Emeklilik İçin Yaş Dışında Diğer Şartların Tamamlanması Nedeniyle: İşçinin emeklilik için diğer şartları yerine getirerek yaş şartını beklemek için iş akdini feshettiği durumdur.
15 – Toplu İşçi Çıkarma Nedeniyle: 4857 sayılı Kanunu’n 29. Maddesine göre işverenin hareket ettiği durumdur.
16 – Sözleşme Sona Ermeden Sigortalının Aynı İşverene Ait Diğer İşyerine Nakli Nedeniyle: İşverenin farklı işyerlerine işçinin nakledildiği durumdur.
17 – İşyerinin Kapanması Nedeniyle: İşyerinin faaliyetinin sonlandığı durumdur.
18 – İşin Sona Ermesi Nedeniyle: İşin önceden belirlenen tarihte sonlandığı durumdur.
19 – Mevsim Bitimi Nedeniyle: Mevsimlik işçilerin mevsimin bitiminde iş akdinin feshedildiği durumdur.
20 – Kampanya Bitimi Nedeniyle: Kampanyalı üretim yapan işletmenin kampanya bitimi nedeniyle gelecek döneme kadar faaliyet göstermediği durumdur.
21 – Statü Değişikliği Nedeniyle: İşçinin işyerine ortak olması sonucu statüsünün değiştiği durumdur.
22 – Diğer Nedenler: Listede yer alan nedenler arasında bulunmayan durumdur.
23 – İşçi Tarafından Zorunlu Nedenle Fesih: 4857 sayılı Kanun’da işyerinde 1 haftadan daha uzun sürede işin durdurulduğu durumda iş akdinin feshedildiği durumdur.
24 – İşçi Tarafından Sağlık Nedeniyle Fesih: 4857 sayılı Kanun’da belirtilen sağlık problemleri nedeniyle işçi tarafından iş akdinin feshedildiği durumdur.
25 – İşçi Tarafından İşverenin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı Nedeniyle Feshi: İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymaması halinde işçi tarafından iş akdinin feshedildiği durumdur.
26 – Disiplin Kurulu Kararı Nedeniyle: Disiplin kuruluna sahip işyerinin işçi hakkında aldığı karar ile iş akdinin feshedildiği durumdur.
27 – İşveren Tarafından Zorunlu Neden veya Tutukluluk Nedeniyle: İşçiyi işyerinde 1 haftadan uzun süreli çalışılmayacak zorunda tutan neden veya tutukluluk gibi durumdan dolayı iş akdinin feshedildiği durumdur.
28 – İşveren Tarafından Sağlık Nedeniyle: 4857 sayılı Kanun 25. Madde kapsamında belirlenen sağlık problemleri nedeniyle işverence iş akdinin feshedildiği durumdur.
29 - İşveren Tarafından İşçinin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranış Nedeniyle: İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle iş akdinin feshedildiği durumdur.
30 – Vize Süresinin Bitimi Nedeniyle: İş sözleşmesinin devamının vizeye tabi olduğu durumlarda vize süresinin bitimi nedeniyle iş akdinin feshedildiği durumdur.
31 – Borçlar Kanunu, Sendika Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu Kapsamında Kendi İstek ve Kusuru Dışında: İşçinin kendi isteği dışında kusurunun bulunmadan iş akdinin işverence feshedildiği durumdur.
32 - 4046 Sayılı Kanun Kapsamında Özelleştirme Nedeniyle: Özelleştirme nedeniyle iş akdinin feshedildiği durumdur.
33 – Gazeteci Tarafından Sözleşmenin Feshi: Gazeteci tarafından ilgili Kanun’ca iş akdinin feshedildiği durumdur.
34 – İşyerinin Devri, İşin veya İşyerinin Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle: İş akdinin feshinin işyeri devri veya iş niteliğinin değiştirilmesi kaynaklı durumdur.
36 – OHAL / KHK Nedeniyle: OHAL kapsamında kapatılan işyerlerinde gerçekleştirilen iş akdi fesihlerinin kapsadığı durumdur.

İşten Çıkış Kodu Neden Önemlidir?

İşten çıkış kodunun önemi iş akdi sonlanan işçinin kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarından yararlanabilmesinin yolunu açtığı gibi kapatabilmektedir. Yanlış iş çıkış kodu seçilen işçiler ilgili haklardan yararlanamayarak sigortalı ve maaşlı bir işte çalışmamaları neticesinde geçimlerini devam ettirmekte zorlanırlar. Bu nedenle işten çıkış kodunun doğru seçilmesi, iş akdinin feshi sonrası ilgili kodun öğrenilmesi ve bir yanlışlık gerçekleşmesi durumunda ilgili kodun değiştirilmesi için müracaat edilmesi gerekmektedir.

İşten Çıkış Kodu Nasıl Seçilmelidir?

İşten çıkış kodunun seçimi yukarıda verdiğimiz SGK işten ayrılış kodları listesinden bakılarak iş akdi feshini tanımlayan kodun kullanılması sonucu seçilmesi şeklinde gerçekleştirilmelidir. İlgili kod seçiminde yapılan yanlışlığın işçinin mağduriyetine sebep olabileceği gibi işverenin de mağduriyetine sebep olabileceği unutulmamalıdır.

03 İşten Ayrılış Kodunun İşsizlik Maaşına Etkisi Nedir?

03 İşten ayrılış kodunda işsizlik maaşı konusuna değinirken öncelikle işsizlik maaşından yararlanma koşullarına göz atmak gerekmektedir:

İşçinin kendi isteği doğrultusunda işten çıkartılmış olunması,
İş akdinin feshi tarihinden önceki 3 yıl içerisinde en az 600 gün ödenmiş sigorta primine sahip olunması,
İş akdinin feshi tarihinden önceki 120 günlük süre zarfında ödenmiş sigorta primlerinde eksik bulunmaması

İşsizlik maaşı hakkı elde edilmesi için gereklidir. 03 kodunun işçinin kendi isteğiyle iş akdini feshetmesini tanımlaması, işsizlik maaşı şartlarından anlaşılacağı üzerine işsizlik maaşı hakkı elde edilmesinde engeldir.

03 İşten Ayrılış Kodunun Kıdem Tazminatına Etkisi Nedir?

03 işten ayrılış kodunda kıdem tazminatı işsizlik maaşı ile benzer bir durum ortaya çıkarmaktadır. Bilindiği üzere kıdem tazminatı iş akdinin işveren tarafından herhangi bir haklı gereçte gösterilmeden feshedilmesi sonrası verilmektedir. 03 işten ayrılma kodunda işçinin iş akdini kendi isteği ile feshettiği göz önüne alındığında kıdem tazminatı hakkından vazgeçmiş olduğu görülmektedir.

İşten Ayrılış Kodu Nasıl Öğrenilir?

İşten ayrılış kodunu öğrenme işlemi yukarıda işsizlik maaşı ve kıdem tazminatı başlıklarında değindiğimiz gibi ilgili süreçlere başlamadan önce gerçekleştirilmelidir. İşten ayrılış kodunun öğrenilmesinde e-Devlet Kapısı’nın kullanılmıyor olması pek çok iş akdi sonlanmış işçinin bu konuya dikkat etmemesine neden olmaktadır. İş akdi feshedilen işçiler iş akdinin sonlanma kodunu öğrenmek için SGK İl/İlçe Müdürlükleri’ne başvuruda bulunarak ilgili kod bilgisine ulaşabilirler.

İşten Ayrılış Kodu Değiştirilebilir Mi?

İşten ayrılış kodunun değiştirilmesi işlemi işverenler tarafından gerçekleştirilmektedir. SGK İl/İlçe Müdürlükleri’ne yaptığınız işten ayrılış kodu öğrenme başvurunuz sonucunda ilgili kodun iş akdinizin feshinin gerekçesini yansıtmadığını düşündüğünüzde işvereninize müracaat ederek ilgili kodun değiştirilmesini talep etmeniz gereklidir.

03 İşten Ayrılış Kodu Değiştirildiğinde İşsizlik Maaşı Alınabilir Mi?

03 işten ayrılış kodu değiştiğinde işsizlik maaşı alınabilmesi için değişen işten ayrılış kodunun işçinin sözleşmesini kendisinin feshetmediği, işverence de haklı sebeplerin bulunmadığı fesih kodlarını tanımlaması ardından işsizlik maaşı şartlarından;

İş akdinin feshi tarihinden önceki son 3 yıl içerisinde en az 600 gün ödenmiş sigorta priminin bulunması,
İş akdi fesih tarihinden önceki 120 günlük sürede ödenmiş sigorta primlerinde eksik gün bulunmaması

Şartlarının sağlanması gereklidir. İşten ayrılma kodu değişmesi ile birlikte yukarıdaki şartlar sağlanması ardından işsizlik maaşı başvuru yapılabilmektedir.

TE Bilisim

Yorumlar