Bilindiği üzere ülkemizde yabancı uyruklu kişilerin çalıştırılması için çalışma izni alınması gerekmektedir. Yabancı uyrukluların çalıştırılması, çalıştırma izinleri ve yabancı uyruklu çalışanlar ile ilgili tüm soruların cevaplarını bu yazımızda bulabileceksiniz.
1-Kanunda çalışma izni nasıl tanımlanmıştır?
Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye'de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce almaları gereken izindir.
2-Ülkemizde çalıştırılan yabancı uyruklular için hangi izinler alınmalı?
Türkiye’de çalışacak bir yabancının;
- Çalışma izni (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı),
- Çalışma vizesi (Türkiye’nin dış temsilcilikleri),
- Çalışma amaçlı ikamet tezkeresi (ilgili emniyet makamları),
Alması gerekmektedir.
3-Kimler için çalışma izni alınmalıdır?
Kanun; Türkiye’de bağımlı ve bağımsız çalışan yabancıları, bir işveren yanında meslek eğitimi gören yabancıları ve yabancı çalıştıran gerçek ve tüzel kişileri kapsamaktadır.
4-Hangi yabancılar Türkiye’de çalışmak için çalışma izni alamazlar?
- Doğumla Türk vatandaşlığını kazanmış olup Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkma izni almak suretiyle vatandaşlıktan çıkanlar,
- Basın Kanununa göre çalıştırılacak muhabirler ve yabancı basın yayın organları mensupları,
- Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarınca kanunla verilen yetkiye dayanarak çalışma izni verilen veya istihdam edilenler,
- Yönetmelikle karşılıklılık ilkesi, uluslararası hukuk ve Avrupa Birliği hukuku esasları dikkate alınmak suretiyle çalışma izninden muaf tutulan yabancılar.
5-Kimler Çalışma izni olmadan çalıştırılabilir?
a) Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulanların, b) Daimi ikametgahları yurt dışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla bir aydan az süre için geçici olarak Türkiye’ye gelen yabancıların, c) Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla; Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla gelenlerin, d) Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla Türkiye’de bulunanların, e) Türkiye’de fuar ve sirklerde gösteri ve benzeri görevli olarak Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren altı ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla bulunanların, f) Eğitim süresiyle sınırlı olmak üzere durumunu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlayarak üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi ve görgülerini artırmak üzere gelen yabancıların, g) Sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında üç ayı aşmayan bir sürede Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili mercilerce bildirilenlerin, h) Karşılıklılık esasına göre, öğrenci değişim programları çerçevesinde staj süreleri ile sınırlı kalmak kaydıyla özel veya kamu kurum ve kuruluşlarında staj yapacak yabancı öğrencilerin, ı) Bir yıl içerisinde görev süresi altı ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların, j) Türkiye Futbol Federasyonunca veya Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce talepleri uygun bulunan yabancı futbolcular ile diğer sporcu ve antrenörlerin sözleşmeleri süresince,çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.
6-Kaç çeşit çalışma izin belgesi vardır?
-Süreli Çalışma İzni (4817 / md. 5)
-Süresiz Çalışma İzni (4817/ md. 6)
-Bağımsız Çalışma İzni (4817/ md. 7)
-İstisnai Çalışma İzni (4817( md. 8)
7-Süresiz çalışma izni nasıl alınır?
Aşağıda sayılan şartları sağlayan yabancı uyruklular Türkiye’de süresiz çalışma iznine sahip olabilirler.
-Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmemesi,
-Türkiye'de en az 8 yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmek veya,
-Toplam 6 yıllık kanuni çalışması olmak.
8-Bağımsız çalışma izni nedir?
Bağımsız çalışacak yabancılara, Türkiye'de en az 5 yıl kanuni ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları koşuluyla Bakanlıkça bağımsız çalışma izni verilebilir.
9-İstisnai çalışma izni nedir?
İstisnai haller kanunun 8. maddesinde satılmış olup, sayılan yabancılara Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, Kanunda öngörülen sürelere tabi olmaksızın çalışma izni verilebilmesini düzenlemektedir.
10-Çalışma izni hangi hallerde iptal edilir?
-Geçerlilik süresinin sona ermesi,
-İkamet tezkeresinin geçersiz hale gelmesi ya da geçerlilik süresinin uzatılmaması,
-Pasaportunun geçerlilik süresinin uzatılmaması(istisnası var),
-Yabancının mücbir sebepler dışında aralıksız olarak altı aydan fazla yurt dışında kalması.