Vergi Numarası Nedir, Niçin Gerekir?
Vergi numarası tanımı itibariyle finansal işlemlerin yapılması için kullanılan ve on haneli sayıdan oluşan, kimlik numarası gibi kişiye ait olan özel bir numaradır. Türkiye’ye gelmiş olan yabancılar banka hesabı açmak istediklerinde, gayrimenkul alıp satmak istediklerinde ve benzeri finansal işlemlerde vergi numarası almaları gerekmektedir. Türk vatandaşları için vergi numarası ise gerekli değildir. Türk vatandaşları bireysel vergi numarası olarak kimlik numaralarını kullanabilmektedirler. Fakat Türk vatandaşları bir işletme kurarak ticari faaliyete başlamak istediğinde işletmeleri adına vergi levhası almaları ve işletmeye ait finansal işlemlerini de burada belirlenecek olan vergi numarası ile yapmaları gerekmektedir. Bu kapsamda vergi numarası temelde iki türde olmaktadır. Türk vatandaşı olmayanlar, yabancılar için vergi numarası alımı ve işletme açan Türk vatandaşları için vergi levhası almak. Bunun yanında Türk vatandaşı olanların diğer işlemlerinde olduğu gibi gayrimenkul alım satımlarında ayrı bir vergi numarası gerekmemektedir. Türk vatandaşı olmayıp da gayrimenkul satın almak isteyen kimseler için ise pasaportlarının aslı ve fotokopileri ile vergi dairesine başvuru yapmaları gerekmektedir.Vergi Numarası Başvurusu Nasıl Yapılır?
Gerek yabancılar gerekse de çeşitli ticari faaliyetlerde kullanmaları için Türk vatandaşı olanların vergi numarası başvuruları için belirli bir prosedür işlemektedir. Vergi numarası için kimlik kartının aslı ve fotokopisi ile birlikte vergi dairesine başvuru yapmak gerekmektedir. Numaranın alınması için herhangi bir vergi dairesine başvuru yapılması yeterli olacaktır.Vergi Numarası Nerelerde Kullanılır?
Türk vatandaşları için kimlik numaraları bir işletme kurmaları söz konusu değilse vergi numarası yerine geçtiği için vergi numarasının gerektiği yerlerde kimlik numaraları ile işlem yapabilirler. Bunun yanında yabancıların çeşitli işlemleri yapabilmeleri için vergi numarasına ihtiyaçları bulunmaktadır. Vergi numarasının kullanıldığı alanlar şu şekildedir;- Bankacılık ve mali hizmet işlemleri,
- Fatura aboneliği işlemleri,
- Emlak ve belediyeye ait vergi borcu ödeme işlemleri,
- İkametgah tezkeresi harcının ödenmesi işlemleri,
- Ehliyet başvurusu işlemleri için vergi numarası gerekmektedir.
Vergi Kimlik Numarası Nasıl Sorgulanır?
Vergi kimlik numarası sorgulama işlemleri internet üzerinden yapılabilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olanlar kimlik numaralarını vergi numarası olarak kullanabilmelerine karşılık gerekli hallerde internet üzerinden vergi kimlik numarası sorgulama yapabilirler. Sorgulama yapmak için öncelikle Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesine giriş yapılır. Daha sonra doğrulamalar kısmından vergi kimlik numarası sorgulama işlemi seçilir. Açılan sayfada soyadı, ad, baba adı, doğum yeri ve doğum yılı bilgileri girilerek sorgula seçeneği seçilir ve böylece vergi kimlik numarası da ekrana yansımış olur.Yabancıların Vergi Mükellefiyeti Nedir?
Türkiye’de yabancıların bazı işlemleri yapabilmeleri için vergi numarası almaları yani yabancı vergi mükellefiyeti gerekmektedir. Yabancılar tarafından açılmak istenen vergi mükellefiyetinin diğer açılışlardan farkı bulunmamaktadır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus yabancı kimlik numarasına sahip olunması, pasaport tercümesinin yapılması ve edevlet şifresine de sahip olması gerekmektedir. Yabancı kimlik numarası almış kimseler için e – devlet şifresi de verilmektedir. Daha sonra bu kimseler yapacakları ticari faaliyetlerde vergi dairesi tarafından talep edilen belgeleri tamamlamaları halinde vergi mükellefiyeti işlemlerini tamamlayabilmektedirler. Yabancıların vergi mükellefi olduktan sonra yapmaları gereken ödemeleri de düzenli olarak belirlenmiş tarihler üzerinden ödemeleri büyük önem taşıyor. Zamanında yapılmayan ödemeler için yasal faiz uygulanırken aynı zamanda işletmenin faaliyetlerinde de kısıtlama söz konusu olabiliyor.İşletmeler İçin Vergi Numarası Nasıl Alınır?
İşletmeler için vergi numarası esasında vergi levhası anlamına gelmektedir. Bu yüzden vergi levhası alma işlemlerinin işletmeler için uygulanması gerekmektedir. Vergi levhası temel olarak vergi tarhına esas teşkil eden kazanç tutarlarının ve bunlara denk gelen vergi miktarlarını gösteren belge olmaktadır. Vergi levhası, işletmeler için vergi numarasını da içerdiği için belirli durumlarda sorgulanmak ve öğrenilmek istenebilmektedir. Vergi levhası almak için vergi mükellefi olanların bazı şartları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu kimse ya da kurumlar vergi diliminde işveren olarak geçtiklerinde bu işlemleri de yapmak zorundadırlar. Vergi mükellefi olanlar tarafından verilen beyannameler kapsamında Gelir İdaresi Başkanlığı’nda bulunan beyannamedeki bilgilere göre vergi levhası oluşturulmaktadır. Gelir İdaresi tarafından oluşturulmuş olan bu belge vergi levhası olarak geçecektir ve vergi levhasına bakılarak işletmeler için vergi numarası öğrenmek de mümkün hale gelmektedir.Vergi Levhası Sorgulama Nasıl Yapılır?
Vergi levhası sorgulama işlemleri işletmelerin vergi numaralarına ulaşmak için gerekli olabilmektedir. Vergi levhası sorgulama işlemleri oldukça pratik ve hızlı sonuçlar yaratmaktadır. İnternet üzerinden vergi levhası sorgulama yapmak için gelir idaresi başkanlığının vergi levhası sorgulama sayfasına giriş yapmak gerekmektedir. Mükellef olanlar GİB internet sitesine giriş yaparak öncelikle “yardım ve kaynaklar” bölümüne daha sonra da açılan sayfadan “dilekçematik” bölümüne giriş yapmalıdırlar. Bu kısımda açılacak olan vergi levhası bölümüne tıklayarak açılmış olan sayfadan vergi levhası sorgulaması yapmak mümkün olmaktadır. Açılan sayfada mükellefe ait adı soyadı, gerçek kimseler için kimlik numarası ve tüzel kişilikler için ise vergi kimlik numarası gibi bilgiler gerekli olabilmektedir. Bağlı bulunulan vergi dairesi, iş adresi, takvim yolu ve beyan edilmiş matrah ve tahakkuk etmiş vergi gibi istenilen alanların eksiksiz bir şekilde doldurulması halinde vergi levhası sorgulama tamamlanacaktır. Tüm verilerin doğru olarak girilmesinden sonra işletmeye ait olan son 3 yılındaki levhalar ekrana yansımış olacaktır.Potansiyel Vergi Numarası Nasıl Sorgulanır?
Vergilendirme konusunda aynı zamanda potansiyel vergi numarası da merak edilmektedir. Potansiyel vergi numarası tanımı itibariyle kişilerin vergi sistemi ile devletten almış oldukları numaraya denilmektedir. Bu numara esasında vergi kimlik numarası olarak aynı görevi görür ve kimlik numarası ile Türk vatandaşı olanlar vergi numaralarını karşılamaya başladıktan sonra potansiyel vergi numarası da çok fazla kullanılmamaya başlanmıştır. 2007 yılı ve öncesi kimlik numarası uygulamasının yanında ayrıca potansiyel mükellef vergi kimlik numarası da sunulmaktaydı. Ancak 5490 sayılı nüfus hizmetleri kanunu kapsamında bu durum 2007 yılı itibariyle son bulmuştur. Potansiyel vergi mükellefi tanımı da sürekli yükümlü olmayacak faaliyet yürütmekle beraber kurum ve kuruluşlar ile işlem yaparken vergi kimlik numarası da kullanmak zorunda kalanlar için adlandırılan bir mükellef türü olarak bilinmektedir. Bu kimselere ilgili yasalar kapsamında kendi vergi borçları olan tüzel ya da gerçek kimseler olabilmektedir.Vergi Borcu Ödenmediği Durumlarda Ne Olur?
Vergi numarası öğrenmek özellikle yapılan işlemlerde vergi borçlarının da takip edilmesine yardımcı olduğu için konuyla ilgili olarak vergi borcunun ödenmediği durumlarda ne olur sorusu da merak edilmektedir. Vergilerin geciktirilmesi halinde yasal faizler işletilmeye başlanmaktadır. Uygulanmakta olan gecikme faizinde de ay kesirleri dikkate alınmamaktadır. Gecikme zammı kapsamında normal vade tarihinden sonra hâlâ vergi ödemesi yapılmıyorsa bu durumda icra işlemleri de başlatılabilmektedir. Vergi borcu olduğunda işletmeler için de ihalelere girememek, çeşitli SGK indirimlerinden yararlanamamak gibi durumlar da söz konusu olmaktadır.
Editör: TE Bilisim