Koronavirüs salgınından etkilenen işyerlerinde yüz binlerce, Eylül ayı itibariyle 1 milyonu aşkın çalışan ücretsiz izin ya da kısa çalışmaya tabii tutuluyor. Bu durum çalışanlar için diğer haklarından da mahrum olmalarına neden oluyor. Asgari geçim indirimi de alamayan çalışanlar için bir istisna bulunuyor. Buna göre eşlerinin sigortalı bir işte çalışması halinde ücretsiz izinde ya da kısa çalışmada olan işçi AGİ’den yararlanabiliyor.

Asgari Geçim İndiriminden Yararlanılacak Durum

Koronavirüs salgını yüzünden bu durumdan etkilenen iş yerlerinde kısa çalışma uygulaması geçtiğimiz haftalarda uzatılarak 31 Ekim’e kadar geçerlilik kazandı. İşten çıkarma yasağı ve ücretsiz izin süresi de yine bu kapsamda uzatılmış oldu. Ancak çalışanlar için bu durum oldukça önemli gelir kaybı yaşanmasına neden oluyor. Kısa çalışma döneminde brüt ücretin yüzde 60 oranında ödenek veriliyorken, işten çıkarma yasağı kapsamında ücretsiz izne çıkarılanlar, normal ücretleri daha önceden ne olursa olsun ayda sadece 1168 TL alabiliyorlar. Kısa çalışma ve ücretsiz izne dahil olan kimseler, bu süre boyunca kendi çalışmalarından ötürü asgari geçim indiriminden de yararlanamıyorlar. Bu noktada ise eşi çalışmayan ya da herhangi bir geliri olmayan kişiler, AGİ’den eşleri için de yararlandıklarından ücretsiz izne ayrılan ya da kısa çalışma ödeneği almakta olan kimselerin eşleri için AGİ’den yararlanıp yararlanmayacakları merak ediliyor. Bu bakımdan Hazine ve Maliye Bakanlığı bir özelge yayınlayarak merak edilen konuya yanıt verdi.

Eş Çalışıyorsa İndirimden Yararlanılır

Yayınlanan özelge kapsamında çalışmayan ya da herhangi bir geliri olmayan eş için AGİ’den yararlanmak olduğu belirtildi. AGİ ile ilgili olarak da 265 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği’ne dikkat çekildi. İlgili tebliğde sadece brüt ücret geliri elde etmekte olan eş; “çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş” kapsamında değerlendirmeye alınmıyor. Ücret geliri elde edenlerin dışındakilerin ise çalışmayan ya da herhangi bir geliri olmayan eş kapsamında değerlendirilmesi mümkün oluyor. Aynı şekilde özelgede, doğum nedeniyle 6 aylık ücretsiz izne ayrılmış olan eşin, ücretsiz izinli olduğu dönemde çalışmayan ve herhangi bir eş olarak kabul edileceği, dolayısıyla da eşi ile birlikte 18 yaşını -tahsil görmesi halinde 25 yaşını- doldurmamış çocukları için Aile Durumu Bildirimi yapılarak işverene durumun bildirilmesi halinde asgari geçim indiriminden yararlanmak mümkün olacağı ifade edildi.

30 Gün Kısa Çalışma Ödeneğinde Olanları da İçeriyor

Özelge kapsamında her ne kadar ücretsiz izne ayrılan kimseler ile ilgili verilmiş olsa da aynı şartlar 30 gün kısa çalışma ödeneği almakta olan kimseler için de geçerli. Kısa çalışma ödeneği ücret geliri sayılmadığı için bu nedenle ödenek alan kişi de çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilebiliyor. Bu yüzden kısa çalışma ödeneği kapsamında olan kimselerin eşleri de bu uygulama süresince eşleri için AGİ alabiliyorlar. Kısa çalışma kapsamında olanlar temelde iki gruba ayrılıyorlar. Bir kısmı hiç çalışma yapmadan ayda 30 gün üzerinden kısa çalışma ödeneği alıyorken, diğer bir kısmı ise örnek olarak ayda 10 gün çalışıp 20 günlük kısa çalışmaya dahil oluyorlar. Bu kimseler on günlük çalışmanın karşılığını işyerlerinden alıyorlar. Kısa çalışma ödeneği ise 20 günlük süre için geçerli oluyor. Eşleri üzerinden asgari geçim indiriminden yararlanmak isteyenlerin hakkı da ayda 30 gün kısa çalışmaya tabi olanlar yani iş yerinde ay bazında hiç çalışmayan kimseler için söz konusu oluyor. Başka bir deyişle kısa çalışmada olup yine de ay içinde işyerinde çalışanlar için söz konusu olmuyor.
Editör: TE Bilisim