İşletmelerin ticari faaliyetlerine başlamaları ve devam ettirmeleri için ticaret odası sicil kaydı nedir sorusu geniş kesimler tarafından merak edilmektedir. Ticaret odası kaydı ile birlikte işletme faaliyetlerine başlayacak aynı zamanda odanın sağladığı diğer avantajlardan da yararlanabilecektir.

Ticaret Odası Kaydı Nedir?

Ticaret odası kaydı tanımı yapmak için ticaret sicil kaydının ne olduğu üzerinde durmak gerekecektir. Ticaret sicili esas olarak ticari işletme ve işletmenin sahibinin yani tacire ait tüm bilgi ve kayıtlarının tutulduğu resmi bir sicil olmaktadır. Bu kapsamda tacir işletme kurulmadan ya da açıldıktan on beş gün içerisinde ticaret unvanını ve işletmesinin bulunduğu yeri ticaret siciline kaydettirmek zorundadır. Bu sicil kapsamında işletme sahibinin hukuksal durumların takip edilmesi, üçüncü kimselerin bilgilendirilmesi ve işletme sahibinin de kazanacağı hakların korunması gibi işlevsel özellikler doğmaktadır. İşlerin yapılması için önemli olduğundan üçüncü kimselerin de ticaret sicilini bilmesi gerekmektedir. Ticaret odası kaydı bu sicilin ulaştığı ve derlendiği yer olmaktadır.

Ticaret Odası Kaydı Nasıl Yapılır?

Ticaret odası kaydı yaptırmak için her tacir kullanmakta olduğu ticaret unvanını ve aynı zamanda bunun altına atmış olacağı imzayı notere tasdik ettirdikten sonra sicil memuruna sunması gerekmektedir. Tacir hükmü şahıs bulunuyorsa bu durunda unvan ile beraber onun adına imza yetkisi olan kimselerin de imzaları yine noter tasdiki ile birlikte sicil memuruna verilecektir. Türkiye’de merkezi olan ticari işletmelerin şubeleri bulundukları alanın ticaret siciline tescil edilmektedir. Ticaret siciline kayıtlı olan tacir ve kanun kapsamında sanayici sıfatını taşıyan tüm gerçek ve tüzel kimseler ile şubeleri ve fabrikaları da bulunmakta oldukları yerin kanun maddeleri kapsamında mensup olacakları ticaret odasına kaydı gerekli kılmaktadır. Sermayelerinin tamamı devlet ve özel idareler ya da belediyelere veya bunların ortaklığına ait olmakta olan yerler ile bunların mekanları da yine bulundukları yerin ticaret odasına kayıtlarının yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda ticaret odası kaydı işletme sahibi tarafından notere tasdik ettirmek suretiyle yapılmaktadır. Öncelikli olarak ticaret unvanı ve imzasının notere tasdik ettirilmesi gerekmektedir. Daha sonra sicil memuruna tevdi edilecektir. İşletmenin şayet şubeleri mevcut ise ticaret siciline onların da ilan ve tescil ettirilmesi gerekmektedir. Ticaret siciline kayıt olan tacir ve tüzel kimseler şubelerini ya da fabrikalarını mensup dahilinde oldukları odaya kayıt ettireceklerdir.

Ticaret Odası Kaydı İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Ticaret odası kaydı yapmak için birtakım belgeler bulunmaktadır. Bu belgelerin eksiksiz bir şekilde tamamlanması sonrasında tacirler bulundukları bölgenin ticaret odasına giderler. Kayıt işlemleri esnasında ticaret odası kayıt ücreti ödemesi yapılır. Daha sonra ise yıllık olarak belirlenmiş olan üyelik aidatları hakkında bilgilendirme yapılacaktır. Ticaret odasına kayıtlarda aidat ödemek gerektiği için aidatlar Haziran ve Ekim ayları olmak üzere yılda iki taksit şeklinde ödenebilmektedir. Sadece tacir olunan yıl içinde aidat ödemesi yapılmamaktadır. Aidat taksitlerinin düzenli ödenmesi tavsiye edilmektedir. Ticaret odası kaydı için gerekli belgeler şunlardır;
  • İmza beyannamesi,
  • Tapu fotokopisi ya da kira sözleşmesi,
  • Ticari defterin notere tasdik ettirilmiş kısmının aslı ve fotokopisi,
  • Nüfus kağıdı fotokopisi,
  • Odadan alınmış matbu dilekçe
  • Sözleşme ile kayıt işlemleri yapılacaktır.

Ticaret Odasına Kimler Kayıt Olur?

Ticaret odasına kayıt olacaklar öncelikle sanayiciler ve tüccarlar olmaktadır. Özellikle sanayici ve tüccarlar mutlaka ticaret odasına kayıt olmalıdırlar. Esnaflık yapanlar ise esnaf odalarına kayıt olmalıdırlar. Kâr elde edilmesi amacı ile nakit sermayesini kullanmakta olan ve yanında da işçi çalıştıran bireyler tüccar olarak adlandırılmaktadır. Örnek olarak lokantada çalışan aşçı ustalık belgesi ile esnaf odasına kayıt olabilir. Fakat nakit sermayesini kullanma kapsamında lokantayı açan işletmeci ise ticaret odasına kayıt olmalıdır. Aynı zamanda işletmeciler için ustalık belgesi ve benzeri belgelere de ihtiyaç duyulmamaktadır. İşletmeci temel olarak ilgili yerin çalışmasını sağladığı için ticaret odasına kaydının olması yeterli olacaktır.

Ticaret Odası Kaydı Zorunlu mu?

Ticaret odası kaydı zorunlu olarak uygulanmaktadır. Her işletmeci ya da adayı ticaret unvanını ve imzasını noter kanalı ile tasdik ettirmek durumundadır. Sonrasında ise sicil memuruna bu durum tevdi ettirilecektir. Tacir ticaret odası siciline kayıt olacaktır. Kanun kapsamında belirtilmiş olduğu üzere sanayici unvanına sahip olan tüzel ya da gerçek kimselerin fabrikaları ya da şubeleri bulunan bölgeye ait odalara kayıtlı olma zorunlulukları bulunmaktadır. Ticaret odasına kayıt olmaması halinde ise işletme sahiplerine idari ceza kesilmektedir.

Ticaret Odası Görev Tanımı Nedir?

Ticaret odası görevleri 5174 sayılı kanun kapsamında belirlenmiştir. Bu kapsamda görev tanımlarının başında meslek ahlakını, disiplini ve dayanışmayı korumak gelmektedir. Ticaret ve sanayinin kamu yararına uygun olacak şekilde gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Ticaret ve sanayiyi ilgilendirmekte olan bilgi ve haberlerin derlenmesi, ilgili kanunlar dahilinde makamlar tarafından istenen bilgileri verebilmek ve özellikle de üyelerin mesleklerini icra etmede duyacakları her çeşit bilgiyi kendilerine vermek ve bunların elde edilmesini kolaylaştırmak da yine ticaret odasının görevleri arasında yer almaktadır. Ticaret ve sanayiye ait olan her türlü incelemelerin yapılması, bölgelerin içinde iktisadi, ticari ve sınai faaliyetlerde istatistik verilerine sahip olması, çeşitli maddelerin piyasa fiyatlarının takip edilmesi ve bunların üyeler ile paylaşılması da yine görev tanımı içinde yer almaktadır. Ayrıca meslek faaliyetlerine ait konularda da resmi makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak yine odanın sorumluluğu dahilindedir. Üyelerinin tamamının da mesleki menfaatleri olduğunda bunları savunmak yine oda sorumluluğu kapsamındadır. Üyeler tarafından uyulması zorunlu kararların alınması, yurt içi ve yurt dışı fuarlara katılmak, gerekli hallerde mal ve hizmetlerin tarifelerini tespit etmek ve onaylamak yine odanın görevleri arasındadır. Ticaret ve sanayi alanında çok önemli olduğu için deniz ticaretinin kolaylaştırılması, gerekli izinlerin alınması, deniz ticareti için gerekli olan ücretlerin belirlenmesi gibi konular için de odanın büyük yararı bulunmaktadır. Bu kapsamda deniz ticaretinin yararına deniz ticareti politikasını uygun şekilde geliştirmeye çalışmak ve böylece özellikle ihracat konularında kolaylık sağlamak odanın öncelikleri arasında yer almaktadır. Bu görevlerinin yanında üyelerinin ihtiyaç duydukları belgelerin verilmesi ve bunlara ilişkin olarak gerekli hizmetleri sağlamak, yurt içinde düzenlenecek sergi ve fuarlar için başvuru almak, başvuruları değerlendirmek, üyeler hakkında tüketici şikayetlerinin incelenmesi, kuruluş amaçları doğrultusunda kuruluşlara tavsiyelerde bulunmak ve hepsinden önemlisi işletmeler için ticari sicil kayıtlarının tutulmasını sağlamak odanın görevleri arasındadır. Oda üyesi olanlar odaya başvurarak odaya kayıtlı olan bir işletmenin ticari sicilini öğrenebilmektedir, bu durum ise özellikle yatırımlar için büyük öneme sahip olmaktadır.

Ticaret Odasından Hangi Belgeler Alınabilir?

Ticaret odasından alınacak belgeler üyeler için odalar tarafından düzenlenen belgelerden oluşmaktadır. Bu kapsamda;
  • Fatura suretlerinin onayları,
  • Rayiç bedellerin onayı,
  • Ticari ve sınai eşyaların vasıflarının onayı,
  • Ticari kefalet onayı,
  • Tahsis ve sarfiyat bedelleri,
  • Yerli malı belgeleri,
  • Bilirkişi ve eksper raporları başta olmak üzere işletmeler için odalardan pek çok bilgi ve belge tahsis edilmektedir.
Özellikle ticaret odası kaydı yerli malı ibaresini ürünlerinde kullanmak isteyen işletmeler için çok önemlidir çünkü oda kaydı sonucunda ürünlere yerli malı ibaresi verilebilmektedir.
Editör: TE Bilisim