SGK kaydı bulunmakla birlikte yurtdışında yaşayan vatandaşlar emeklilik borçlanması yaparak Türkiye’de emeklilik hakkı kazanabilirler. Yurtdışında geçirdiği süreyi belgeleyenler SGK yurtdışı emeklilik borçlanma yaparak isteğe bağlı ödeme gerçekleştirebilirler.
Borçlanma kapsamında giren süreler;
- Yurtdışında geçen sigortalı çalışma süreleri
- Bu tarihler arasındaki 1 yıla kadar işsizlik süreleri ve
- Medeni duruma bakılmaksızın ev kadını olarak geçirilen sürelerdir.
Yurtdışı borçlanması yapanların borçlandıkları tarih prim gün sayılarına eklenir ve bu durum emekliliğin öne çekilmesini sağlar.
SGK Yurtdışı Borçlanması Nedir?
Yurtdışı borçlanması yapan vatandaşlar prime esas kazanç tutarlarının alt ve üst sınırını kendileri belirler. Asgari ücretin %45’i oranında hesaplanan SGK yurtdışı emeklilik borçlanma tablosu gerçekleşen zam oranına göre güncellenir.
- Sigortalılık süresi mevzuata göre belirlenir. Yabancı ülkede geçen ikamet sürelerine ek olarak çalışarak veya çalışılmadan geçen gün sayıları sigortalılık süresine dâhil edilir.
- İşsizlik süresinin tamamı borçlanma kapsamına alınamaz. İki tarih arasında en fazla 1 yıla kadar olan işsizlik süreleri değerlendirilmeye alınır.
- Medeni duruma bakılmaksızın yurtdışında ev kadını olarak geçirilen sürenin hesaplanmasında, Türkiye’de geçirilmiş tarihler dikkate alınmaz.
Borçlanma kapsamına alınmayan süreler; 18 yaşından önce yurtdışında geçen süre bu kapsamda değerlendirilmez. Türk vatandaşlığı kazananlar için öncesi veya kaybedenler için sonrası değerlendirme dışı bırakılır. 3210 sayılı kanun kapsamında ülkemizde veya yurtdışında sosyal güvenlik sözleşmeleri gereği malullük, yaşlılık veya ölüm sigorta ödeneklerinden faydalananlar borçlanamazlar.
Yurtdışı Emeklilik Şartları 2022 Nelerdir?
Yurtdışında çalışıp Türkiye’de emeklilik hakkı kazanmak isteyenler aranan şartları yerine getirmelidir. Borçlanma yaparak yurtdışı emeklilik hakkı kazanmak için;
- Tür vatandaşı olmak gerekir.
- Türk vatandaşlığından çıkanlar sadece vatandaşken geçirdikleri süre için borçlanma başvurusu yapabilir.
- Karşılıklı olarak Sosyal Güvenlik sözleşmesi olan ülkelerden birinde çalışıyor veya yaşıyor olmak şartı aranır.
- Emeklilik başvurusu için istenen evrakların eksiksiz hazırlanması istenir.
- 2019 yılından önce yapılan başvurular hariç sonrasında sadece BAĞ-KUR borçlanması yapılabilmektedir.
İşlemler yaşanan ülkedeki sigorta başlangıç tarihine göre yapılır. İstenen belgelerin hazırlanmasının ardından yazılı başvuru yapılması zorunludur. Hem Türk vatandaşı hem de yabancı ülke vatandaşı olanların düzenlemeden yararlanması mümkündür.
Türkiye İle Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalamış Ülkelerde Emeklilik Şartları Nelerdir?
Ülkemizle ikili sözleşme imzalamış olan ülkelerde çalışanlar geçen süreyi emeklilik hakkı kazanmaları halinde kullanabilirler. Bu sebeple emekli aylığı almaya hak kazananlar için maaş hesaplaması yapılırken her iki ülkede geçen çalışma süresi dikkate alınır. Sözleşme hükümlerine göre aylık talepleri ikamet edilen ülkedeki sosyal güvenlik kurumu üzerinden gerçekleşir.
Yurtdışı borçlanması için SGK sözleşmesi olan ülkeler arasında; İngiltere, Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, Fransa, İsviçre, Danimarka, Libya, K.K.T.C. Romanya, Azerbaycan, Kanada, Çek Cumhuriyeti, İtalya ve Karadağ sayılabilir.
Yurtdışı Borçlanma Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yurtdışı emeklilik borçlanma başvurusu Türkiye’de ve Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmalıdır. Türkiye’de kayıtlı olanlar ilgili birime, kaydı olmayanlar herhangi bir müdürlüğe şahsi başvuru yapabilir. Dosyaya konması istenen belgeler arasında;
- Başvuru formu İNDİR
- Beyan ve taahhütname belgesi
- Ev hanımı borçlanması için resmi kurumdan alınmış ikametgâh belgesi
- Çalışma sürelerini gösteren onaylı hizmet belgesi
- Kimlik fotokopisi sayılabilir.
İlgili belgeler ve başvuru yurtdışında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği veya Ateşelikler üzerinden tamamlanabilir. Borçlanma için yapılacak başvurunun ardından geçen süre yeni borçlanma hakkı getirmez.
SGK Yurtdışı Emeklilik İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Yurtdışından emekli olabilmek için istenen belgeler kişiler tarafından zamanında tamamlanmalı ve SGK şubesine teslim edilmelidir. Sosyal Güvenlik Şubesi tarafından yurtdışı borçlanması yolu ile emekli olmak isteyen kişilerden istenen belgeler şu şekildedir:
- Yurtdışından emekli olacak kişinin nüfus cüzdanı fotokopisi (Kişiler nüfus cüzdanı fotokopisi yerine nüfus kayıt örneği de verebilmektedir. Ancak nüfus cüzdanı daha garanti olacaktır.)
- Kişinin yurtdışında konakladığına ve sigortalı bir işte düzenli olarak çalıştığına dair delil niteliğinde bir hizmet belgesi
- Kişinin vergi üzerine kayıtlı olduğunu gösteren vergi belgesi
- Kişilerin şu anda bulunduğu ülkeden alacakları ikametgâh adres belgesi (Kişi Türkiye'de yaşıyor ise belgeyi e-devlet sistemi üzerinden tayin edebilmektedir.)
- Bakanlar Kurulu'ndan aldıkları izin belgesi ile yurtdışı vatandaşlığı kazanan insanlardan sahip oldukları mavi kartlarının fotokopisi
- Kişinin yurtdışında çalıştığı işin ayrıntılarını sunan Meslek Odası Belgesi
- Kişinin uzun süre kaldığı ülkeye giriş tarihini net olarak gösteren pasaport sayfalarının fotokopisi
- Kişinin konakladığı ülkeden çıkış tarihini gösteren pasaport sayfalarının fotokopisi
Bunlara ek olarak yurtdışı borçlanma talep dilekçesi de belgeler arasına eklenmelidir. Yurtdışı borçlanma talep dilekçesinin ayrıntılarına SGK internet sitesinden ulaşılabilmektedir.
SGK ana sayfası üzerinden arama motoruna Yurtdışı Form ve Dilekçeler yazılarak ilgili dilekçeye ulaşabilirsiniz. İlgili dilekçeyi indirerek ve yazıcıdan çıktı alarak SGK yurtdışı emeklilik başvurularınızda kullanabilirsiniz.
2022 Güncel Borçlanma Prim Tutarları Ne Kadar?
Yurtdışı emeklilik borçlanma tutarı asgari ücrete göre belirlenir. Yılda 1 kere artan asgari ücret miktarı ilgili yılın güncel borçlanma hesabında kullanılır.
1 Ocak’ta belirlenen rakam aynı yılın sonuna kadar geçerlidir. Yurtdışı emeklilik primleri kişilerin saydırmak istedikleri gün sayısına bağlı olarak hesaplanmaktadır. 2022 yılı için belirlenen günlük minimum ücret 97,07 TL, maksimum ücret ise 727,99 TL'dir.
Örneğin 540 gün için borçlandırma saydıracak ev kadınları toplamda minimum 52,415.10 TL ve maksimum 393,113.25 TL olarak prim ödemesi yapmalıdır.
Emeklilik borçlanması yapmak için uzun tarih aralığının verilmesi zorunlu değildir. Yurtdışında geçen sürenin tamamı yerine ihtiyaç duyulan belli bir kısım da borçlanma için kullanılabilir. Örnekle açıklamak gerekirse yaşlılık aylığı almak isteyen birisi sadece eksik prim gün sayısı kadar borçlanma hakkına sahiptir.
- Yurtdışında geçen sürenin tamamını değil de bir kısmını borçlanmak için kullananlar,
- Yeni başvuru yapmak kaydıyla birden fazla kere borçlanabilirler.
Başvuru tarihi: borçlanma talebi için hazırlanan dilekçenin kurum kayıtlarına işlendiği tarihi gösterir. Başvuru dilekçesinin acele posta, PTT Kargo, iadeli taahhütlü veya taahhütlü gönderildiği tarihlerde başvuru tarihi olarak postaya veriliş tarihi dikkate alınır.
Borçlanma Ödemeleri Hakkında Merak Edilenler
Borçlanma ödeme süresi 3 aydır. Ödemeye esas olarak hesaplanan toplam tutar sadece peşin ödenebilir. Ödenmeyen borçlanma başvuruları iptal edilir. Yeni başvuruda tutar değişikliği olabilir. Ödemeler taksitle yapılamadığı gibi bu başvuruya özel faizli bir kredi desteği de bulunmamaktadır. Başvuru sahipleri ödeme için kendi çözüm yollarını üretmelidir.
Borçlanma başvuru ödemesinin iadesi: Hesaplanan borcun 3 aylık dönem içinde ödenen kısmı veya tamımı için iptal ve iade işlemi gerçekleştirilebilir.
- Bu aşamada ödenen tutarın tamamı geçen dönem için herhangi bir faiz işlenmeden başvuru sahibine iade edilir.
- Borçlanma yapmalarına rağmen yaşlılık aylığı bağlanamayanlara da yine başvuru yapmaları halinde ödedikleri meblağ faizsiz bir şekilde geri ödenir.
Başvuruları ve ödemeleri dikkate alınarak emekli aylığı almaya hak kazananların iptal veya iade talepleri kabul edilmez. Borçlanma süresi “geçmiş sigortalılık süresi” olarak değerlendirilir. Söz konusu süre Türkiye’deki hizmet yılına ve prim ödeme gün sayısına eklenir.
Borçlanma Kapsamında Bulunmayan Süreler Nelerdir?
Yurtdışı borçlanması kapsamında bulunmayan süreler şunlardır:
- Yurtdışında 18 yaşın doldurulması öncesi geçen süreler
- Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce ya da Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadını olarak geçen süreler
- Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen sürelerle çakışan yurtdışı süreleri
- Kısmi aylık bağlanmış olan kişilerin yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ve bu sürelerin bitiminden sonraki işsizlik ya da ev kadını olarak geçen süreleri
Borçlanma Başvuru Takibi Nasıl Yapılır?
Yurtdışı borçlanma evrak takibi e-Devlet kapısı üzerinden yapılabilir. Emekli maaşının bağlanıp bağlanmadığı da yine e-Devlet kapısı üzerinden sorgulanabilir.
Başvuru sonucuna göre yaşlılık aylığı başlangıç tarihi dilekçe tarihini takip eden aydır. Kazanılan haklar;
- İkamete dayalı herhangi bir sosyal sigorta ya da yardım ödeneği alınması halinde ve
- Türkiye’de SGK kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlandığında kesilir.
Borçlanma işlemlerinin başlaması için yazılı başvuru şartı aranır.
SGK Yurtdışı Emeklilik Sorgulama Nasıl Yapılır?
SGK yurtdışı emekliliği kontrol işlemleri SGK şubelerinden yapılabileceği gibi internet kullanılarak da yapılabilmektedir. Kişilerin yurtdışında ev hanımı olarak ya da işçi olarak kaldıkları günleri sorgulayabilecekleri platform e-devlettir. 2022 SGK yurtdışı emeklilik başvurusunda bulunmak isteyen kişiler aşağıdaki adımları uygulayarak prim günlerini hesaplayabilmekte ve borçlanma yapabilmektedir:
- E-devlet hesabına sahip olan kişiler şifreleri ve kimlik numaraları ile sisteme girmelidir.
- E-devlet hesabı olmayan kişiler PTT şubelerine giderek ufak bir ücret karşılığında hesap açtırabilmektedir.
- E-devlet ana sayfasına giren kişiler arama kutucuğuna "Yurtdışı Borçlanma Belge Sorgulama" yazmalıdır.
- Arama sonrasında çıkan kimlik doğrulama kısmı doğrulanmalıdır. Bu kısımda kullanıcılardan mobil imza, banka bilgileri, kimlik numaraları, şifre gibi çeşitli bilgiler istenmektedir.
- Doğrulama sonrasında kişiler 3201 sayılı kanuna göre olan yurtdışı sigortalı gün sayısı var ise sekmede görüntüleyebilmektedir. Eğer öyle bir bele mevcut değil ise "Yurtdışında geçen sigortalı çalışma süresi ve evde kalma süresi gösterir belge bulunmamaktadır." ibaresi ekranda görünmektedir.
2022 Güncel Yurtdışı Emekli Maaşları
Yurtdışı borçlanma ile hak edilen maaşlar çalışma süresi, ödenen prim tutarı ve benzer kriterlere göre belirlenir.
- Borçlanma süresi
- Türkiye’de çalışma süreleri
- Borçlanma tutarı için yapılan tavan veya taban hesabı maaş rakamı üzerinde etkilidir.
2000 yılından önce borçlananlar; ortalama 2.500-3.000 TL arasında
Aynı anda 2000 öncesi ve sonrası için borçlananlar; ortalama 2.500-2.800TL arasında
Bir kısmı 2000 öncesi bir kısmı 2008 sonrası borçlananlar; en düşük 2.500 TL ve
2000 yılından sonra borçlananlar; en düşük 2.500 TL maaşa hak kazanabilir.
Hem Türkiye’de Hem Yurtdışında Emekli Olunabilir mi?
Sosyal Güvenlik Sözleşmesi olan ülkeler için bu hak kullanılabilir. Yaşanan ülkenin mevzuatına uygun şartları yerine getirerek emeklilik aylığı almaya hak kazanan Türk vatandaşları Türkiye’den de emekli olabilirler. Yurtdışında yaşayanlar vekâlet ile borçlanma talebinde bulunabilirler. Vekâlette yurtdışı borçlanma yetkisinin belirtilmesi zorunludur.
- SGK, Almanya ve Bulgaristan ile yaptığı özel bir protokol maddesiyle bu ülkelerden aylık alıp Türkiye’de yaşayanlar için aracılık yapma hakkını elde etmiştir.
2022 SGK yurtdışı emeklilik borçlanma işlemleri, yurtdışı emeklilik şartları, borçlanma başvuru takibi, güncel yurtdışı emekli maaşları hakkında merak edilenlere ve yurtdışı borçlanması için SGK sözleşmesi olan ülkelerin listesine bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
