Yeni emeklilik sistemi olarak gündeme gelen tamamlayıcı emeklilik modeli ile birlikte kıdem tazminatına yönelik tartışmalar sürüyor. Tartışmaya açılan modellere göre bu durumun yasalaşması halinde çalışanların brüt ücretlerinin yüzde 3’ü her ay tamamlayıcı emeklilik hesabına aktarılacak. Yüzde 5,33 oranı ise eskiden olduğu gibi işveren sorumluluğunda olacak. Diğer modele göre ise devlet de prim ödemelerine katkıda bulunacak.

Kıdem Tazminatında Yeni Dönem

Sosyal taraflarla tartışılmaya başlayan yeni emeklilik sisteminde, 60 yaşına kadar fonda birikim yapılması ön görülüyor. İlk konut edinme, evlenme ya da ağır hastalık gibi durumlarda ise 60 yaşından itibaren sınırlı olarak çekim yapılması da mümkün hale getirilecek. Mevcut sistem içinde, her yıl için çalışanların brüt aylık ücreti kadar kıdem tazminatı oluşmaktadır. Yeni geliştirilen sistemde ise konuyla ilgili herkesi kapsayıcı bir sistemin geliştirilmesi ve tercihe bağlı olması seçenekleri öne çıkıyor. Kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken, biriken tutarı çalışanların 60 yaşında çekebilmesi ön görülüyor. 60 yaşında hesaplarında biriken çalışanlar, paralarının yüzde 25’ini peşin olarak alabilecek, kalan tutarı ise emeklilik gelirini arttırmaları için ek gelir olarak kullanacaklar. İlk konut alma, evlenme, ağır hastalık ya da işten çıkış durumları ise istisna tutularak daha fazla oranda ödeme yapılabilecek. Ekonomi çevrelerinin üzerinde durduğu modelde kıdem tazminatı ve emeklilik sisteminde ilk model ağırlık kazanıyor. Buna göre işveren her ay çalışanın brüt ücretinin yüzde 3’ünü tamamlayıcı emeklilik hesabı dahilinde kullanacak. Böyle bir yatırma ile yıllık bazda 11 günlük kıdem tazminatı elde edilecek. Kalan 19 günlük tutar ise brüt maaşın yüzde 5,33’ü kadar şimdiki sistemde olduğu gibi devam edecek ve işten ayrılma durumunda ödeme yükümlülüğünün işverende olması bekleniyor. Ancak ikinci modelin seçilmesi halinde ise taraflara seçme şansı tanınacak. İki modelden birisinin seçilmesi beklenirken, yeni modelde işverenin payının yanı sıra, devlet payının da gündeme gelmesi bekleniyor. Ayrıca işçiler de prim ödeyecekler ve böylece prim tutarı daha fazla yükselmiş olacak. Asgari ücret ile çalışanların prim ücretleri, ücretin yüzde 0,5’ini oluşturacak. Bu bakımdan iki asgari ücrete kadar olan bir ücret söz konusu olduğunda kesinti de yüzde 2,5 oranına kadar çıkmış olacak. Devlet de buradan bir puan katkıda bulunabilecek. Rakamların tam olarak belirlenmesi için yapılan taraf görüşmelerinin sonlanması bekleniyor.

566 Lira Ek Gelir Ön Görülüyor

Bu sisteme göre asgari ücretli bir çalışanın 25 yıl sistemde kalması halinde emekli maaşına 300 ya da 566 lira arasında ilave maaş hakkı elde edilecek. Yeni emeklilik sisteminde, çalışanın sigorta hesabına aktarılacak tutarı emekli doğrudan kullanabilecek. Yeni sistemin yasalaşması halinde SGK’ya bağlı prim ve yaş şartı yine aynı şekilde devam edecek. Yeni sistem ile merak edilen konuların başında aynı zamanda primlerin ödenmemesi halinde ne olacağı geliyor. Primlerin ödenmemesi halinde, mevcut sistem içinde borçlu, işveren olarak kabul edilmektedir. Yeni düzenlemede ise denetim devlette olduğundan çalışanın parasının teminatı da fon güvenliği kapsamında devlette olacaktır. Sistemin avantajlı olarak görülen bir diğer olumlu tarafı ise kıdem tazminatının fonda birikmesinin çalışanın işten ayrılması durumunda tazminatının korunmasını sağlayacak olması. Böylece halihazırda çalışanın kıdem tazminatı hakkını kaybetmemesi için işinden ayrılmama gibi durumların da önüne geçilmesi hedefleniyor. Bu düzenlemeler ile birlikte yaklaşık 20 milyon çalışan etkilenecek. Mevcut emekliler sisteme dahil edilmeyecekken, özellikle yasanın kabul edildiği tarihten sonra yeni işe girenler sistemden yararlanmaya başlayabilecekler. Konunun açıklığa kavuşacağı tarih ise kamuoyunun tepkilerinin belirgin olmasından sonra bekleniyor.

Yasanın Kabul Edilmesi Halinde Yaş Şartı Olmadan Emeklilik İmkanı

Emekli Sandığı Maaş Kesintisi Oranları Nedir?

Emekli Olarak Çalışmaya Devam Edenlerin Hakları Nelerdir?

Editör: TE Bilisim