TBMM’de görülen torba kanun teklifi kapsamında sigortasız işçi çalıştıran işverenler için önemli bir avantaj sağlanmış olacak. Teklifin geçerli olması halinde işverenler cezai sorumluluktan kurtulmuş olacaklar. Buna göre sigorta kapsamında işe döndürülen işçiler, sigortasız çalıştıkları dönem için işveren hakkında dava açamayacaklar.

İşverenler İçin Önemli Gelişme

TBMM genel kurulunda görüşülmekte olan torba kanun teklifi içerisinde işverenleri yakından ilgilendiren bir düzenleme yer alıyor. Kanun teklifinin bu yıl bitmeden yasalaşması beklenirken, bu kapsamda salgın dönemine yönelik yeni istihdam teşvikleri de yaşama geçirilecek. Salgın döneminde ek işçi almış olan işverenler, işten çıkarma yasağı kapsamında ilave teşviklerden de yararlanabilecekler. Mevcut işçi sayılarına ek istihdam sağlayan işverenler ise daha sonra da bu teşviklerden yararlanabilecekler. Teklif kapsamında 1 Ocak 2019 ile 17 Nisan 2020 tarihleri arasında işten çıkarılmış ve sigortasız çalışan işçiler ile kanunun yürürlüğe gireceği tarihte sigortasız olarak çalıştırılmaya devam eden işçileri sigortalı olarak işe alacak işverenlere günlük bazda 44 TL prim teşviki sağlanacak. Buna göre işverenler için aylık teşvik tutarı da bin 324 TL olacak. Teşvikin geçerlilik süresi ise işten çıkarma yasağının devam ettiği süreyi kapsayacak. Sigortasız çalıştırılmış ya da halihazırda çalıştırılan işçilerin sigortalı olarak çalıştırılmaya başlanması halinde geçmişe dönük olarak işverenler için herhangi bir borç çıkarılmayacak ve cezai yaptırım da uygulanmayacak. Buna göre sigorta girişi yapılan işçiler de ücret ya da ücrete bağlı hakları dışarıda tutulacak şekilde diğer haklarından feragat etmiş olacaklar. Normal koşullarda sigortasız işçi çalıştıran işverenler için her ay için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanıyordu. Ödenmeyen primler de gecikme faizi ile tahsil ediliyordu.

İşten Çıkarılan İşçilerin İşe Alınmasına Teşvik

Kanun teklifinin yürürlüğe girmesi ile birlikte 1 Ocak 2019 tarihinden 17 Nisan 2020 tarihine kadar işten çıkarılmış olan işçilerin tekrardan işe alınmaları kapsamında, eski işverenlerine günlük 44 TL teşvik sağlanacak. Teşvik de işten çıkarma yasağı süresi boyunca devam edebilecek. İşveren bu çalışanları tekrardan işe aldıktan sonra ise ücretsiz izne çıkarması gerekecek bu durumda da çalışanlara günlük 39 TL ve aylık bin 117 TL nakdi ücret desteğinden yararlanmak mümkün olacak. Söz konusu tarihler arasında işsiz kalan işçiler eski işverenleri tarafından 30 gün içinde işe alınmadıkları durumda ise günlük 34 TL ve aylık bin 30 TL yardım almaya da hak kazanacaklar. İşten çıkarma yasağının devam ettiği süre kapsamında bu yardım hane bazı temel alınarak verilecek. Bu yardımdan faydalanmak isteyenler ise hane başına kısa çalışma ya da işsizlik ödeneğinden yararlanmak, sigortalı olarak çalışmak ya da düzenli halde sosyal yardım alan kimsenin hanede bulunmaması şartı da aranacak. Bu şekilde 2019 başından beri işsiz kalarak işsizlik ödeneğinden özellikle sigortasız çalıştırıldığı için yararlanamayan ya da yararlanma süresini doldurarak hâlâ işsiz olan kimseler için devlet yardımı yapılacak.

Salgında Ek İşçi İstihdamına Teşvik

Salgın dönemi boyunca, özel sektöre ait işyerlerinde Ocak 2019 ve Nisan 2020 tarihlerinde çalıştırılmakta olan işçi sayısına ek olarak yeni işçi alacak işverenlere, bu kişilerin fiilen çalıştırılmaları halinde günlük olarak 44 TL, aylık ise bin 324 TL prim desteği verilecek. Her işçi başına verilen bu destekten ise yabancı çalışanlar ile emekli çalışanlar yararlanamayacaklar. Destek ödemeleri ise işten çıkarma yasağı kapsamında devam etmiş olacak. Çalışanların asgari ücrete kadar olan ücretlerinden ise vergi alınmayacak, asgari ücretin üzerinde maaş alanlar için ise vergi söz konusu olacak. İşten çıkarma yasağının bitmesi sonrasında ise aylık bin 130 TL’lik genel ek istihdam desteğinden yararlanmak mümkün olacak. Aynı zamanda salgın yüzünden çalışanlarını kısa çalışma koşullarına geçiren ya da ücretsiz izne ayırmış olan işverenlerin normal çalışmaya dönüş yapmaları halinde de üç ay süre ile ayda bin 103 TL’ye varan normalleşme desteği almaları sağlanacak. Bu uygulamadan ise 1 Temmuz 2020 tarihine kadar kısa çalışma ödeneğine başvuru yapmış özel sektöre ait işyerleri yararlanabilecekler. Normalleşme desteğinin süresi ise cumhurbaşkanlığı kararı ile 30 Haziran 2021 tarihine kadar da uzatılabilecek.

Mesleki Yeterlilik Teşviki Sağlanacak

Sunulan teşviklerin yanında 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar için istihdam sunan işyerlerine 2023 yılının sonuna kadar teşvik verilmeye devam edecek. Bu kimselere istihdam etmiş olan işverenler, brüt ücret üzerinden hesaplanacak işveren prim teşvikinden yararlanmış olacaklar. Buna göre işçi başına aylık teşvik tutarı 2020 yılında 600 TL ile 4 bin TL arasında değişkenlik gösteriyor. Destek süresi ise 48 aya kadar çıkabiliyor. Buna göre mesleki yeterlilik belgesi olanlardan 48 aya, İŞKUR kurslarından yararlananlara 36 aya, bu kurslardan yararlanmayanlara 24 aya kadar işverenlerin istihdam sunmaları halinde prim teşvik destekleri sağlanmaya devam edecek. İŞKUR’a kayıtlı olup da söz konusu belgelere sahip olmayan 29 yaşından büyük olanlar için ise teşvik süresi 6 ay ile sınırlı tutulacak.
Editör: TE Bilisim