Bu yazımızda çırak ve stajyerlerin hangi kapsamda sigortalı olduklarını, çırak ve stajyerler hakkında hangi sigorta hükümlerinin uygulandığını kısacası çırak ve stajyerlerin sigorta işlemleri ile ilgili tüm sorularınıza yanıt bulabileceksiniz.
1-Çırak ve Stajyerler Hakkında Hangi sigorta hükümleri uygulanır?
5510 Sayılı Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 5510 Sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanmaktadır.
Görüldüğü üzere 3308 sayılı kanuna göre çıraklık ve ya stajyerlik yapanlar sağlık hizmetlerinden faydalanabilmekte iken, 2547 sayılı kanuna göre çıraklık ya da stajyerlik yapanların hastalık sigortası primleri yatmadığı için sağlık hizmetlerinden de faydalanamamaktadırlar.
Ayrıca tüm stajyer ve çırakların emeklilik primi yatmadığı için emekli olma gibi bir şansları da bulunmamaktadır.
Stajyerlik ya da çıraklık sürelerinin daha sonra borçlanılarak Sosyal Güvenliğe sayılması gibi bir durum da söz konusu değildir.
2-Çırak ve Stajyerler hangi kapsamda sigortalı sayılır?
Çırak ve stajyerler 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre (SSK) sigortalı sayılırlar
3-Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen meslek kurslarına katılanlar hakkında yukarıdaki aday ve çıraklık hükümleri uygulanır mı?
3308 sayılı Kanunun 37 nci maddesinde, Milli Eğitim Bakanlığının örgün eğitim sisteminden ayrılmış, istihdam için gerekli yeterliklere sahip olmayan kişilerin iş hayatında istidam imkanı olan görevlere hazırlamak amacıyla meslek kursları düzenlenebilmekte, kurslara katılanların kursa devam ettikleri sürece bu 5510 Sayılı Kanunun çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlandırılacağı öngörülmektedir.
Dolayısıyla bu kurslarda mesleki eğitim gören öğrenciler de 5510 Sayılı Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.
4-Çırak ve Stajyerler Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde hangi kodlarla Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilirler?
5510 Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalıların 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (SSK) yapılacak tescillerinde;
- 3308 sayılı Kanuna tabi aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için “7-Çırak” ,
- Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler için “19- Stajyer”,
- 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar için “18-YÖK kısmi istihdam”,
sigortalılık kodları kullanılmaktadır
-3308 sayılı Kanuna tabi aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerden bakmakla yükümlü kişi olunan sigortalılar için işverenlerce “7” numaralı, bakmakla yükümlü kişi olmayanlar için “42” numaralı,
-- Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerden bakmakla yükümlü kişi olunan sigortalılar için işverenlerce “22” numaralı, bakmakla yükümlü kişi olmayanlar için “43” numaralı,
belge türleri kullanılacaktır.
5-Çırak ve Stajyerlerin Prim oranı nasıl hesaplanır?
Çırak ve stajyerlerin genel sağlık sigortası prim oranı, 5510 Sayılı Kanunun 81 inci maddesi gereğince, 1/3/2011 tarihinden itibaren prime esas kazancın % 6’sıdır. Bu oranın % 1’i kısa vadeli sigorta kolları, % 5’i genel sağlık sigortası primidir. Bunların prim ödeme yükümlüsü ise önceden olduğu gibi Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar ile öğrenim gördükleri yüksek öğretim kurumlarıdır
