Çalışmayanlar ya da sigortası olmayanlar için hastanelerden sağlık hizmeti nasıl alacakları merak konusu oluyor. Çalışmıyorum, sigortam yok muayene ücreti öder miyim sorusunun yanıtı ise hastaneye gidecekler için önem taşıyor.

Çalışmayanlar Muayene Ücreti Öder mi?

Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için genel sağlık sigortası yaptırmak gerekmektedir. İster çalışan olun ister çalışmayan genel sağlık sigortası primlerini düzenli ödemediğiniz durumlarda devlet hastanelerinden sunulan sağlık hizmetlerinden ücretsiz şekilde yararlanamazsınız. Bu durumda çalışmayanlar muayene ücreti ödemek durumundadırlar. Esasında bu ücretler bir tür sağlık sigortası primlerinin yerine geçmekte olup sigorta primlerini ödemedikleri durumunda her muayenede belirlenecek olan ücretler tahsil edilmektedir.

Genel Sağlık Sigortası Kimleri Kapsar?

Genel sağlık sigortası olarak bilinen sigorta türü 2012 tarihinden itibaren herkes için zorunlu hale gelmiştir. Çalışanlar için bu sigortaya ait primler maaşlarından otomatik olarak tahsil edilmektedir. Buna göre 4A ve 4C kapsamında olanların aylık genel sağlık sigortası primleri maaşlarından tahsil edildiği için sağlık hizmetlerinden ilave ücret ödemeden yararlanabilmektedirler. Aynı şekilde 4B kapsamında olan Bağkur’lular da yine ödedikleri aylık primler içine sağlık sigortası dahil olduğu için onlar da sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedirler. Genel sağlık sigortasının kapsadığı kesimler aynı zamanda emekliler ve belirli bir yaşa kadar gelmemiş olan çocuklardır. Emeklilerin almış oldukları emekli aylıkları üzerinden yine sağlık sigortası kapsamında tahsilat yapılmaktadır ve buna göre emekliler de devlet hastanelerinde ücretsiz bir şekilde muayene olabilirler. Bunun yanında genel sağlık sigortası kapsadığı kesimler arasında öğrenimlerine devam eden çocuklar da bulunmaktadır. 18 yaşlarına girinceye kadar anne ya da babaları üzerinden her çocuk sağlık hizmetlerinden ücretsiz bir şekilde faydalanmaktadır. Eğer çocuklar lise ve dengi okullarda eğitimlerine devam ederlerse bu durumda 20 yaşına kadar, yükseköğretime yani üniversiteye devam ederlerse ise 25 yaşına kadar sağlık hizmetlerinden yine ücretsiz olarak faydalanmaları mümkündür. Yükseköğretim için dikkat edilmesi gereken nokta yaş sınırı yüksek lisans ve doktorayı da içeriyor olması. Başka bir deyişle yüksek lisansa ya da doktoraya başlamak sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmayı sağlamıyor. Yaş sınırı dolduktan sonra eğer sağlık sigortası primlerini kendilerini yatırmıyor ya da herhangi bir işte çalışmıyorlarsa sağlık hizmetlerinden ücretsiz bir şekilde yararlanamıyorlar.

İşe Başlamayan ya da Çalışmayanların Durumu

Genel sağlık sigortası çalışmayanlar için prim borcu biriktiğinden sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanmayı mümkün kılmamaktadır. Okullardan yeni mezun olmuş kişiler için yaş sınırı dolduruncaya kadar sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanma hakları bulunmaktadır. Buna göre liseden 18 yaşında mezun olmuş birisi 20 yaşına kadar, üniversiteden 22 yaşında mezun olmuş birisi 25 yaşına kadar çalışmaması halinde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Ancak ilgili yaş sınırını doldurduktan sonra ve çalışmıyor ya da prim borçlarını kendisi ödemiyorsa bu durumda devlet hastanelerindeki muayene ya da tedavi masraflarını kendisi ödemesi gerekmektedir. Genel sağlık sigortası istisna olmayıp herkes için zorunlu tutulan bir sigortadır. Ancak muhtaçlık durumunda olduğunu yani maddi durumu sağlık sigortası primlerini ödemeyecek durumda olduğunu kanıtlayanlar sigortadan muaf tutulmaktadırlar. Bunun için ise gelir testi yaptırmak gerekmektedir.

Gelir Testi Nedir, Nasıl Yaptırılır?

Gelir testi yaptırmak maddi durumu aylık genel sağlık sigortası primlerini ödemeyecek şekilde kötü ve yetersiz olan kimseler için önemlidir. Herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar gelir testi başvurusu yaparak muhtaçlık halini resmi olarak kanıtlayabilirler. Bu açıdan da sağlık hizmetlerinden devlet hastanelerinden ücretsiz olarak yararlanabilirler. Genel sağlık sigortasından muafiyet ancak gelir testi yaptırmak ile mümkün olmaktadır. Eğer kişi gelir testi yaptırmazsa genel sağlık sigortası primi borçları birikir ve bu durumda da borçlu bir durumda kalır. Gelir testi yaptırmak için belirli belgelerin de ibraz edilmesi gerekmektedir. Bunun için başvuru sahibinin kimlik belgesi, başvuranın son 6 ay içinde çekilmiş olduğu vesikalık fotoğrafı ve ikamet ettiği yeri gösteren ikametgah belgesi ile başvuru yapması gerekmektedir. Başvurular ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na yapılmaktadır. Hanedeki gelirin kişi başı asgari ücretin üçte birinin altında olduğu tespit edildiğinde bu durumda olan kimselerin sağlık sigortası primleri devlet tarafından aylık olarak ödenmektedir.  Gelir testi uygun olmayan kimseler ise genel sağlık sigortası primlerini ödemekle yükümlü tutulmaktadırlar.

Genel Sağlık Sigortası Borçları Nasıl Ödenir?

Genel sağlık sigortası kapsamında borçlu olduğunuz durumda sağlık hizmetlerinden yararlanmak için öncelikle birikmiş olan prim borçlarının ödenmesi gerekmektedir. Genel sağlık sigortası borç ödeme işlemleri için ilk olarak e – devlet üzerinden sisteme giriş yaparak borcunuzun ne kadar olduğunu öğrenmeniz gerekecektir. Bunun için sisteme giriş yaptıktan sonra arama kutusuna genel sağlık sigortası borcu yazarak aratın. Açılan sayfada borç bilgileriniz ekrana gelecektir. Toplam borç miktarını öğrendikten sonra anlaşmalı bankalar aracılığıyla genel sağlık sigortası borç ödemesi yapabilirsiniz. Neredeyse faaliyet gösteren her bankadan borç ödemenizi yapabilirsiniz. Borcu ödedikten sonra daha sonra Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğüne de başvuru yaparak sağlık sigortanızı ihya etmeniz yani aktif hale getirmeniz gerekmektedir. Aktif hale getirdikten sonra ise aylık olarak belirlenen tutarların aksatılmadan ödenmesi gerekmektedir. Üst üste iki ay genel sağlık sigortası primi ödenmediğinde tekrar sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanma hakkını kaybedersiniz.
Editör: TE Bilisim