İnternetin yaygın hale gelmesi ve artık vazgeçilmeyecek bir şekilde yaşamda bulunması bazı durumlarda bilişim suçu denilen suçların oluşmasına neden olmaktadır. Bilişim suçu nedir sorusuna yanıt vermek daha güvenli bir internet kullanımını da beraberinde getirecektir.

Bilişim Suçu Nedir?

Bilişim suçu tanımı itibariyle teknik anlamda ülkelere, şirketlere ya da bireysel kullanıcılara yönelik olarak bilişim ağı üzerinden fiziksel ya da zihinsel olarak, doğrudan veya dolaylı olarak zarar verme ile işlenen suçlara denilmektedir. Bu kapsama internet ortamının tüm alanları ve cep telefonu aramaları ile SMS göndermeleri de dahil edilmektedir. Bilişim suçu için pek çok alt kategori bulunmaktadır. Yaygın olarak kabul edilen bir diğer tanımı da siber saldırı olmaktadır. Siber suçlar bir ülkeye yöneltilebileceği gibi aynı zamanda bireysel kullanıcıları da hedef alabilmektedir. Bu türden suçlarda ortaya çıkmakta olan yazılımların kırılması, telif hakkı ihlali, çocuk müstehcenliği ve çocukların diğer şekillerde istismar edilmesine dayanmaktadır. Mahrem bilgilerin kaybedilmesi ya da aykırı bir şekilde elde edilmesi de bilişim suçu ile birlikte özel yaşamın gizliliği ihlali suçunu da ortaya çıkarmaktadır. Bilişim suçlarının diğer suçlardan ayrılan temel noktaları bulunmaktadır. Bu farklar, zaman ve mekan ile sınırlı olmadan meydana gelebilmesi, kolayca belirlenecek sınırların olmaması, ülke ve yargı sınırlarını aşabilmesi, ispatlamanın bazı durumlarda zor olması ve bu yüzden teknik bilgi gerektirmesi gibi konularda oluşmaktadır. Suçlunun işlemiş olduğu suç sonrasında o suç ile ilgili olarak delil ya da iz bırakması, bilişim suçlarında dijital delil olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda dijital ortamdaki suça kaynaklık eden tüm yazılım, program, gönderiler ve diğer işlemler bilişim suçunun söz konusu olması halinde kullanılmaktadır.

Bilişim Suçları Nelerdir?

Bilişim suçları türleri bakımından oldukça geniş bir yelpazeye sahiptirler. Bilişim suç çeşitleri temelde kullanıcıları dolandırmak, taciz etmek ve özel bilgilerine ulaşmak olarak tasnif edilebilmektedir. Bu suçların tanımı TCK kapsamında detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Bilişim suçlarının en sık görülenleri ise hakaret, küfür, aşağılama, kredi kartı dolandırıcılığı, sahte belge basımı, bilgilere sızmak ve kullanmak gibi suçlardan oluşmaktadır. Bu kapsamda istenmeyen iletilerin gönderilmesi ilk suç tanımı olarak belirmektedir. Toplu mesaj ya da benzeri mesajların gönderilmesi yasa dışı olarak kabul edilmekte ve kişiyi rahatsız etme, özel hayatı ihlal etme suçu olarak değerlendirilmektedir. Toplu SMS göndermeye ısrarla devam eden kişi ya da kuruluşları şikayet etmek mümkündür. En çok görülen suç türü ise dijital dolandırıcılıktır. Hileli bir şekilde alıcıyı aldatan, defolu ürün gönderen, yanlış ürün gönderen, hiç ürün göndermeyen, bahsettiği hizmeti sağlamayan, kart bilgilerini ele geçiren işlemler dolandırıcılık olarak kabul edilmektedir. Bilgisayar girdisinin başkası tarafından değiştirilmesi, çıktının yetkisiz işlem ile değiştirilmesi, yok edilmesi, çalınması, depolanan bilginin değiştirilmesi, mevcut sistem araçlarının kullanılamaz hale getirilmesi de dolandırıcılık kapsamındadır. Aynı zamanda çeşitli uygulamaların üyelik isteyerek belirtilen tutarlardan daha fazla ücret tahsil etmeleri de yine dolandırıcılık olarak değerlendirilir. İnternette en yaygın görülen suç yöntemlerinden birisi de müstehcen içerikli paylaşımlar ve özellikle çocuk müstehcenliğine yönelik yayınlardır. Tüm dünya tarafından çocuk müstehcenliğinin engellenmesine yönelik sert müdahaleler vardır ve bu tür görüntüleri yayan ya da izleyen kimselere hapis cezaları verilmektedir. Bunun yanında ırkçılık, ayrımcılık, küfür ve hakaret, politik açıdan zarar verici ya da karalayıcı, nefret söylemleri de yine suç olarak görülmektedir. Son yapılan düzenlemeler ile birlikte ırkçılık, nefret söylemi ya da küfür doğrudan suç kapsamında değerlendirilmekte ve özellikle sosyal medya üzerinden yayılan bu tür paylaşımların sahiplerini önemli yaptırımlar beklemektedir. Delil olarak ise yaptığı paylaşımın ekran görüntüsünün alınması kendisi hakkında yasal işlem başlatılması için yeterli olmaktadır. Rahatsızlık verme ve korkutma da bilişim suçu olarak değerlendirilmektedir. Özellikle rahatsızlık verme durumunun kapsamı geniştir. Bu rahatsızlık verme doğrudan açık bir şekilde söylenen ifadeler ile olabileceği gibi herhangi bir küfür, hakaret ya da aşağılama içermeyen ifadelerle de mümkün olmaktadır. Örneğin bir kişiye sürekli mesaj göndermek onu taciz etmek anlamıma gelir ve suç olarak değerlendirilir. Bunun yanında kişinin ifadelerinden ötürü tehdit etmek de korkutma olarak değerlendirilir ve bu durumda korkutma yapan kişi hakkında suç duyurusunda bulunmak mümkündür.

Bilişim Suçlarında Verilen Cezalar Nelerdir?

Bilişim suçu cezaları tanımlanan suç cezası türüne göre değişiklik göstermektedir. Türkiye’de 2007 yılında çıkarılmış olan internet ortamında yapılan yayınların düzenlemesi ve bu yayınlar ile mücadele edilmesi kanunu kapsamında öncelikle paylaşımlara erişim engeli getirilmesi, daha sonra paylaşımı yapan kişinin ifadesi alınması ve işlediği suça göre ceza alması söz konusudur. Hakaret suçlarında üç aydan başlayan hapis cezası, dolandırıcılık suçlarında üç yıldan başlayan hapis cezası, çocuk müstehcenliği durumlarında ise on yıldan başlayan hapis cezaları verilmektedir.

Bilişim Suçları Suç Duyurusu Nasıl Yapılır?

Bilişim suçu suç duyurusu yapmak için farklı kanalları bulunmaktadır. Buna göre bilişim suç duyurusu yapmak için;
  • Suça teşkil eden web sayfalarını Emniyet Genel Müdürlüğü eposta hesabına bildirebilir,
  • Kendiniz ile ilgili doğrudan bir durum olduğunda ilgili paylaşımların ya da uygulamaların ekran görüntülerini alarak Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvuru yapabilir,
  • Yurtdışı kaynaklı olan suçlarda Adli İstinabe başvurusu yapabilirsiniz.
Bu kanallar ile birlikte suç duyurusu oluşturabilirsiniz.
Editör: TE Bilisim