Yaptıkları iş yüzünden vazife malulü kimler sayılır konusunda ilgili düzenlemeler ile tanım yapılmıştır. Vazife malulü 4C kapsamında yani devlette memur olarak çalışan kimseler için geçerli olup bu durumun yaşanması halinde çeşitli haklar elde etmek mümkündür.

Vazife Malulü Nedir?

Vazife malulü nedir sorusu özellikle devlet memurları tarafından merak edilmektedir. 4C kapsamında olanların yani devlet memurlarının görevlerine devam etmekte olanların, çeşitli hastalık ya da kaza sonucunda çalışma güçlerinin en az yüzde 60’ını kaybetmeleri, görevlerine devam etmekte olanların vazifelerini yapamayacak durumda meslekte kazanma gücünü kaybetmeleri, vazifelerini yapamayacak denli hastalığa uğramış olanların hastalıklarının özel kanunlar ile tayin edilecek sürelerden fazla bir şekilde devam etmekte olanların malullükleri 5510 sayılı kanun kapsamında söz konusu durumlardan doğmuş ise buna vazife malullüğü denilmektedir. Bu tür kimseler hakkında vazife malullüğü hükümleri geçerli olacaktır.

Vazife Malullüğü Hangi Durumlarda Uygulanır?

Vazife malullüğü uygulandığı durumlar 4C bendi kapsamında olan sigortalılar için şu şekilde belirlenmiştir; sigortalının görevini yaptığı esnada, vazifesi dışında idare tarafından görevlendirme yapılıp herhangi bir kamu idaresine ait yerde işleri yaptıkları sırada, kurumların menfaatinin korunması amacıyla yapılan işlerde, idareler tarafından sağlanmış olan servis ile geliş ya da dönüş esnasında yaşanan bir kazada, işyerinde meydana gelmiş olan kazalarda vazife malullüğü hükümleri uygulanmaktadır. Vazife malullüğü her durumda uygulanmaz. Bu bakımdan hangi durumlar vazife malullüğü olarak sayılmaz maddelerine de bakmak gerekmektedir. Buna göre keyif verici içki ve her türlü çeşit maddelerin kullanılmasından, mevzuat ve emir dışında hareket etmiş olanlardan, yasak eylemleri yapmış olanlar, intihara ya da kendisine kasıtlı zarar verme teşebbüslerinden, kendi menfaati için doğmuş durumlardan vazife malullüğü hükümleri uygulanmamaktadır. Vazife malullüğü hakkında bilinmesi gereken bir diğer önemli nokta da sigortalılık süresi ya da prim gün sayısı şartı bulunmamasıdır. Başka bir deyişle sigortalılığın ilk gününde olsa bile ilgili durumların gerçekleşmesi halinde vazife malullüğü geçerli olmaktadır.

Vazife Malullüğü Durumunu Kim Bildirir?

Vazife malullüğü bildirimi durumun geçerlilik kazanması için mutlaka sağlanmalıdır. Bu kapsamda ilgili kamu kurum yer yetkili kolluk güçlerine ya da kendi mevzuatları kapsamında yetkili mercilere hemen, en geç on beş gün içinde de kuruma bildirmek gerekmektedir. Kuruma yapılacak olan bildirimler aynı süre içinde sigortalı tarafından da yapılabilmektedir. Vazife malullüğüne sebep olmuş olaydan kamu idarelerinin yetkili mercileri mutlaka haberdar edilmelidir. Haberdar edilmemeleri halinde ilgililerin bildirimleri kamu idarelerinin bildirimleri sorumlusu olmalarını ortadan kaldırmamaktadır. Vazife malullüğü kuruma bildirim süresinin başlangıcı şu şekildedir;
  • Vazife malullüğüne sebep olmuş olayın gerçekleştiği tarihten,
  • Hastalıkların oluşmalarına dair sebep ve içerikleri yüzünden haklarında vazife malullüğü uygulanacaklar için hastalıklarının tedavisinin imkânsız oluşuna dair düzenlenmiş kati raporun onay tarihinden,
  • Esirlik ve kaybolma halinde ise bu hallerin bittiği tarihten itibaren bildirim tarihi başlamaktadır.

Vazife Malullüğü Aylığı Ne Zaman Alınır, Ne Kadardır?

Vazife malullüğü aylığı başlaması süresi içinde bildirimde bulunulmuş olması halinde sigortalının vefatı ya da maluliyeti nedeniyle göreviyle ilişiğinin kesileceği tarihin takip edileceği ayın başından itibaren bağlanmaktadır. Vazife malulü olan kimseler için bağlanacak olan aylıkların hesaplanmasında da ilgili mevzuat kapsamında farklı etmenler temel alınmaktadır. Vazife malulü aylık hesaplama için 5510 sayılı kanun kapsamında, vazife malullerinin itibari hizmet sürelerinin eklenmesi suretiyle prim ödeme gün sayılarının toplamı şu şekilde hesaplanır; 10.800 güne kadar olanlar için 10.800 gün üzerinden, 10.800 günden fazla olanlara ise toplam prim ödeme gün sayılarının temel alınarak en son prime esas kazancın teşkil edilmesi suretiyle yaşlılık aylığının hesaplanması yöntemine göre hesaplama yapılmaktadır. Aynı zamanda alınacak olan aylığa malullük derecesine göre belirlenmiş oranlarda zam oranları da eklenmektedir. Buna göre vazife malullüğü zam oranları da malullük derecesine göre; birinci derecede yüzde 30, ikinci derecede yüzde 23, üçüncü derecede yüzde 15, dördüncü derecede yüzde 7, beşinci derecede yüzde 3, altıncı derecede yüzde 2 şeklinde olmaktadır. Harp malulü olanlar için ise 3713 sayılı kanun kapsamındaki hükümler uygulanmaktadır. Buna göre harp malulü olanlar için söz konusu aylığa ilave olarak aynı zamanda yüzde 25 oranında zam verilmektedir. Bu durumda bu kanun kapsamında malul olan kişi 5510 sayılı kanun kapsamında malul sayılan birisine göre yüzde 25 daha fazla aylık almaktadır.

Vazife Malulü Sayılanlar Tekrar Çalışabilir mi?

Vazife malulü çalışmaya başlarsa aylığı kesilir mi sorusu malul aylığı alanlar tarafından merak edilmektedir. 5510 sayılı kanun kapsamında malullük aylığının bağlanması halinde çalışmaya başlayanların malullük aylıkları kesilmektedir. Fakat vazife malullerinin çalışmaları durumunda aylıklarının kesilmesi durumuna belirli istisnai durumlar getirilmiştir. Vazife malulü olan kişinin aylığı kesilmeden tekrar kamuda çalışması için belirli istisnai durumlar bulunmaktadır. Vazife malullüğü aylığı bağlanmış ve daha sonra 4A, 4B ya da 4C kapsamında çalışmaya başlayan ancak aylığı kesilmeyecek olan kimseler şu şekildedir;
  • Harp malulü kabul edilenler,
  • 2330 sayılı nakdi tazminat ve aylık bağlanması hususunda kanuna göre vazife malullüğü aylığı alanlar,
  • Erbaş, er, yedek subay okulu öğrencileri, askeri öğrenciler, polis akademisi öğrencisi olarak vazife malulü aylığı alanlar kimselerin tekrar çalışmaları halinde aylıkları kesilmez.
Aylıkları kesilmeyen bu kapsamda olanlar 4C kapsamında uzun vadeli sigorta kollarına, 4A ya da 4B kapsamında çalışanlar ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümlerinden yararlanacaklardır. İş kazasının ya da meslek hastalığı sigortası hükümlerinin uygulanmasında uzun vadeli olacak şekilde sigorta kollarına dahil olmalarının talep edilmesi halinde ise bu istekler kuruma bildirim tarihini takip eden ayın başından itibaren geçerli olacaktır.

Vazife Malulü Çalıştığında SGDP Kesilir mi?

Belirlenmiş olan yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarının yerine getirilerek emeklilik ve yaşlılık aylığı bağlanmış olan sigortalıların emekli aylıkları kesilmeden çalışmaya başlamaları halinde, kendi hesaplarına ya da bir işverene bağlı olmaları fark etmeksizin sosyal güvenlik destek primi SGDP kesintisi yapılmaktadır. Vazife malulü de temelde emekli aylığı olarak statü gördüğünden vazife malulü çalıştığında SGDP kesilir mi sorusu merak edilmektedir. 2330 sayılı nakdi tazminat ve aylık bağlanması kanunu kapsamında aylık bağlanması gerektiren durumlarda vazife malulü aylığı alırken çalışmaya devam edeler ve sonradan söz konusu kanun kapsamına girmiş olanlar için SGDP kesintisi yapılmamaktadır. [embed width="100%"]

En Avantajlı Olan Vazife Malullüğü Nedir?

Vazife malullüğü türleri görev tanımlarına göre ayrılmıştır. Her devlet memuru için ilgili hallerin oluşması durumunda vazife malullüğü işlemleri uygulansa da asker ve polis olanlara sağlanan yardımlar daha yüksek olmaktadır. Aylıkların hesaplama yöntemi ve eklenecek olan zamlar da buna göre farklılık göstermektedir. Harp malulü olanlar 3713 ve 2330 sayılı kanun kapsamında vazife malulü olanlar diğer vazife malulü sayılanlara kıyasla daha fazla yardım almaktadırlar. Ayrıca harp malulü olanlara sadece aylık açısından değil çeşitli devlet kurum ve kuruluşlarından sosyal haklar tanınmaktadır. Ancak diğer alanlardaki maluliyet için sağlanan bu haklar geçerli olmamaktadır. Harp malulü sayılmak için sadece 4C kadrosunda bulunmaya da gerek yoktur, askerlik yaparken de oluşan durumlar için harp maluliyeti uygulanmaktadır.

Vazife Malullüğü Nasıl Meydana Gelir?

Vazife malullüğü devlet memurları için uygulanan bir sistemdir. Devlet memuru görevde iken yaşayabileceği sağlık problemleri sebebiyle işini yapamayacak vaziyete gelebilir. Bu durumda vazife malullüğü hakkı tanınmaktadır. Vazife malullüğü halinde; devlet memurunun iş sırasında kaza geçirmesi gerekmektedir. Devlet memurunun iş göremez duruma gelmesi halinde, devlet tarafından maaş bağlanmakta ve mağduriyetin devam ettiği süre boyunca ödemeler yapılmaktadır. Ödemeler devlet tarafından yapılmaktadır. Bunun yanı sıra Vazife malullüğü halinde Genel Sağlık Sigortası kapsamında olan devlet memurlarının Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurması gerekmektedir. Hastane masrafları dışında ise vazife malullüğü maaşı almaya hak kazanmaktadır.

Vazife Malullüğü için Bildirim Süresi Ne Kadar?

Vazife malullüğünün bildirimi olayın gerçekleşmesinden sonraki en kısa sürede yapılmalıdır. Vazife malullüğünün bildirimi için belirlenmiş yasal süre 15 gün olarak belirlenmiştir. Öte yandan vazife malullüğünün yaşanması durumunda, direkt olarak bağlı olunan kuruma bildirim yapılması gerekmektedir. İşlemlerin aynı gün içinde yapılması oldukça önem teşkil eder.

Vazife Malullüğü Aylığı Ne Kadar Sürede Bağlanır?

Vazife malullüğü aylığı kazanın gerçekleşmesinden sonra bildirim yapılması ile başlamaktadır. Kişinin vazife malullüğünün tespit edilmesinin ardından maaş oranı belirlenir ve maaş başlanmaktadır. Vazife malullüğü aylığının bağlanmasından sonra kişiler maaşını sorgulamak için www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapabilirler. Sisteme giriş yapmak için TC kimlik numarası ve e-devlet şifresi gerekmektedir. E-devlet şifresi olmayan kişiler herhangi bir PTT şubesinden 2 TL karşılığında e-devlet şifresi satın alabilmektedir. Bildirimlerin yapılmasından sonra 15 ve 30 gün arasında vazife malullüğü aylığı bağlanmaktadır.

Vazife Malullüğü Aylığı Neye Göre Hesaplanır?

Vazife malullüğü maaşı hesaplamak için ilk olarak kişinin kaç senedir çalıştığına dikkat etmek gerekmektedir. Kişinin yüksek vazife malullüğü maaşı alabilmesi için 30 sene boyunca çalışmış olması gerekmektedir. 30 seneden daha kısa süre çalışmış olan kişiler daha düşük tutarlarda vazife malullüğü maaşı almaktadır. Bunun yanı sıra kişinin erken emekliliği ve malullük ikramiyesi alması ile beraber malullük oranlarına göre de maaş hesaplanmaktadır. Bunun yanı sıra malullük derecesi ve zam oranları da değişmektedir. Malullük derecesine göre zam oranları ise:
  • Malullük derecesi 1 olan kişiler için zam oranı yüzde 60
  • Malullük derecesi 2 olan kişiler için zam oranı yüzde 50
  • Malullük derecesi 3 olan kişiler için zam oranı yüzde 40
  • Malullük derecesi 4 olan kişiler için zam oranı yüzde 30
  • Malullük derecesi 5 olan kişiler için zam oranı yüzde 20
  • Malullük derecesi 6 olan kişiler için zam oranı yüzde 15 olmaktadır.

Kimler Vazife Malulü Uygulamasından Yararlanamaz?

Vazife malulü sistemi yalnızca yasalar tarafından belirlenmiş kişilere uygulanmaktadır. Bundan dolayı da vazife malulü kapsamında sayılmayacak kişiler aşağıdaki gibidir:
  • Devlet memuru olmasına karşın kaza sırasında keyif verici madde kullanan kişiler maaş alamaz.
  • Kaza sırasında alkol aldığı tespit edilen kişiler,
  • Uygunsuz davranışları olan kişiler,
  • Kanun kapsamında yasaklanmış ya da engellenmiş davranışları sergileyen kişiler,
  • Kanun kapsamında yasaklanmış olayların içinde bulunan ya da buna sebep olan kişiler,
  • Kaza sırasında ya da öncesinde kendini öldürmeye çalışmış kişiler,
  • Kişinin menfaat amacının olması halinde,
  • Kendisine ya da çevresindeki kişilere zarar vermeyi hedefleyen kişiler, vazife malulü olarak kabul edilmemektedir.
Vazife malullüğü maaşı alabilecek kişiler 5510 sayılı kanun kapsamında değerlendirilmektedir. Bunun yanı sıra 5434 sayılı olan Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olan kişilerin vazife malulü kapsamında değerlendirilmesi için mutlaka aktif olarak çalışan sigortalılar bağlı oldukları kurumlara, işinden ayrılan kişiler ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na başvuru yapmalıdır.

Vazife Malullüğü için Başvuru Belgeleri Nelerdir?

Vazife malullüğü başvurusu direkt olarak kuruma yapılmalıdır. Kuruma yapılacak başvurular için gerekli belgeler ise:
  • Kütük defteri fotokopisi,
  • Olay yeri tutanağı,
  • Kaza bilgileri,
  • İdari tahkikat raporları,
  • Kişinin çalıştığını ispatlayan belgeler,
  • Olay yerinin haritası ya da krokisi,
  • Kişiye yapılan ilk müdahale,
  • Hava değişim raporları,
  • Terhis belgesi,
  • Ölüm belgesi (vefat söz konusuysa),
  • Sakatlanma durumlarında kesin işlemli rapor aslı,
Başvurunun yapılmasından sonra vazife malullüğünün tespiti için farklı belgeler de talep edilebilmektedir. Başvurunun yapılmasından sonraki en kısa sürede kişiye vazife malullüğü aylığı bağlanmaktadır. Bu süre genel olarak 15 ve 30 gün arasında değişmektedir.
Editör: TE Bilisim