2020 İş göremezlik ödeneğinden yararlanma şartları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında belirlenmiştir. İş kazası, hastalık ya da gebelik durumunda verilen iş göremezlik raporu, işçinin iş göremediği günler içerisinde alması gereken maaşın, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından verilmesidir. Bu kapsamda iş göremezlik ödeneği, kişilere rapor günlerinde verilmektedir. Rapor günlerinin günlük maaş bazında hesaplanması ile elde edilen rapor parası miktarı, kişilere Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden aktarılır.

İş Göremezlik Ödeneği Alma Koşulları

İş göremezlik ödeneğinden yararlanma koşulları şu şekilde sıralanabilir:
  • İş görememe durumu geçici olmalıdır. Bu kapsamda iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya gebelik durumunun geçici bir süre kişiyi işten alıkoyması gerekmektedir.
  • Geçici bir süre iş görememe şartı kapsamında kanser gibi hastalıklar karşısında iş göremezlik raporu ücreti verilmez.
  • Kişinin özel durumu ortadan kaktığında çalışma performansının düşmeyecek olması gerekmektedir. Kişinin çalışma performansının belirtilen durumlarda düşecek olması, malulen emekliliğe yol açacaktır.
  • Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetki verilmiş hastanelerde sağlık kurulu raporu alınmalıdır. Aksi takdirde sağlık raporları geçersiz sayılacaktır. Ayrıca alınacak rapor kapsamında sadece hastalık değil, bedenin geneli değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca başvuruda kişinin kendi aldığı sağlık kurulu raporu geçersiz sayılacak, Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından belirlenen hastanelerden tekrar rapor alınması sağlanacaktır.

Hizmet Akdine Dahil Olmayanların İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartları

Hizmet akdine bağlı olmayanların iş göremezlik ödeneği, aşağıdaki şartlara bağlanmıştır:
  • Köy, mahalle muhtarlığı gibi bağımsız işler yapanlar, kendi dükkanı olanlar ve serbest çalışma erbapları, hizmet akdinden bağımsız olarak çalışmaktadır. Bu nedenle kişilerin alacakları iş göremezlik ödeneği kendi ödeyecekleri sigorta primlerine bağlı olarak verilir. Bu kişilerin hizmet akdine bağlı olmaması nedeniyle, prim borçlarının olması, kişilerin ödenekten yararlanamamasına neden olacaktır. Ayrıca hizmet akdinden bağımsız çalışanlar, borçlanma ile de emekli olamayacaktır.
  • Yaptıkları iş serbest meslek erbaplığına bağlı olduğundan hizmet akdi dahilinde olmayan kişiler, yatarak tedavi olma şartı taşımalıdır. Kişilerin ayakta tedavi olabilecek durumda olmaları halinde kişilere iş göremezlik ödeneğinden yararlanma hakkı verilmez.
  • Hizmet akdine dahil olmayanların doğum yapacak olması halinde yatarak tedavi olma şartı aranmaz. 

Tüm Meslek Gruplarında Geçerli İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartları

Her meslek grubunda geçerli olan iş göremezlik ödemesi şartları şöyle sıralanabilir:
  • Meydana gelen hastalık durumundan en az bir yıl öncesinde kişinin sigorta başlangıcının yapılmış olması gerekmektedir.
  • Hastalık durumundan önceki 1 yıl içerisinde en az 90 günlük prim ödemesinin gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
  • Verilen raporun 2 iş gününden daha uzun süreli olması gerekmektedir.
  • Doğum yapılması durumunda bahsedilen sigorta primi yatırma zamanı, doğumun gerçekleştiği günün öncesindeki 1 yıl şeklinde düzenlenir.

İş Kazalarında İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartları

İş kazası durumunda iş göremezlik parası almak için 90 gün prim ödemiş olma şartı aranmamaktadır. Bu bağlamda kişilerin iş yerinde kaza geçirmesi halinde, önceki 1 yıl içerisinde sigortasının yapılmış olması ve en az 1 yıl üre ile sigortalı olma şartları da aranmaz. Kazanın iş yerinde meydana gelmesine bağlı olarak iş göremezlik ödeneği direkt olarak bağlanır. Bu nedenle kişilerin iş kazası geçirmesi halinde sadece sağlık kurul raporu almaları istenmektedir. Bahsedilen iş kazasının hizmet akdine tabi iş yerinde geçirilmesi durumunda iş yeri sahibinin dilekçe yazması ile işlemler başlatılabilmekte, Sosyal Sigortalar Kurumu’na verilecek dilekçe ve belgeler iş veren tarafından ayarlanacaktır. Eğer kurum hizmet akdine tabi değilse ve kişi serbest meslek erbabı olarak kendi işletmesinde kaza geçirmişse, tüm işlemleri kendisi yapmalıdır. Başvuruları bizzat Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapacak kişi, kurumun yönlendirdiği hastaneden ikinci bir sağlık kurulu raporu daha alacaktır.

Gebelik Durumunda İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartları

Hamilelik halinde iş göremezlik ödeneği almak için kişilerin sağlık kurulu raporu almaları gerekmektedir. Bu durumda alınacak rapor, hizmet akdine bağlı çalışanlar için geçerlidir. Bunun yanında  5510 sayılı kanunun 4. Fıkrasında bahsedilen ticari kazanç sahipleri ve serbest meslek erbapları da doğum nedeniyle alınacak iş göremezlik raporunu almaya hak kazananlardandır. Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle basit ve gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyeti olan kişiler, gelir vergisinden muaf olmuş halde esnaf ve sanatkarlar siciline kayıt yaptıranlar veya tarımsal faaliyette bulunanlar iş göremezlik rapor ödemesinden yararlanabilecektir. Bu kapsamda sigortalı sayılan anonim şirketlerin üst yönetim kurulu üyeleri, yönetim ortakları da bahsedilen iş göremezlik ödeneğini almaya hak kazanacaktır. Bunun yanı sıra sermayesi bölünmüş, birden fazla kişiye sermayesi dağıtılmış ‘komandite’ denen şirketler de doğum nedeniyle iş göremezlik raporu alma hakkına sahiptir. Ancak komandite şirketlerin yönetim kurulu üyeleri, ortakları ve donatma iştiraklerinin tüm ortakları doğum nedeniyle iş göremezlik raporu parası alamayacaktır.

Meslek Hastalığı Durumunda İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartları

İş göremezlik ödeneğinin meslek hastalığı durumunda alınması, verilecek raporun şartlarına bağlıdır. Bu kapsamda verilecek rapor, 10 günü aşma durumlarına göre değerlendirilir.10 günü aşmayan raporlar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen hekimler tarafından değerlendirilmektedir. Rapor değerlendirmeleri, sadece görevli hekim tarafından yapılmaktadır. Tekrar ikinci bir sağlık kuruluşunun değerlendirme yapmasına gerek kalmaz. Bunun yanında rapor süresinin 10 günden fazla olması durumunda görevli hastaneye sevk edilir. Kişinin başvuru yaptığı rapora ek sağlık kurulu raporu işleme alınmaz. 10 günden daha uzun süreli raporlarda kişiler tekrar, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun görevlendirdiği hastanelerden ikinci bir sağlık raporu alınmalıdır.

Rapor Niteliklerine Göre İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartları

Alınan raporun özelliklerine göre iş göremezlik ödemesi şartları, kişiye ayakta ya da yatarak tedavi raporu verilip verilmemesine göre değişiklik göstermektedir. Rapor özellikleri kapsamında ayakta tedavinin yeterli olacağı yönünde karar verilmişse, kişilere iş göremezlik ödeneği verilmesi için kişinin hizmet akdi çerçevesinde çalışıyor olması gerekmektedir. bu kapsamda çalışanlar, 2 günü geçen raporların tamamında iş göremezlik ödeneği alabilmektedir. Ancak hizmet akdi ile çalışılmaması, kişinin kendi işinde çalışıyor olması ya da serbest meslek erbabı olması halinde ise yatarak tedavi olma şartı aranmaktadır. Kişilere sunulan bu yatarak tedavi olma şartı, sadece doğum nedeniyle alınacak iş göremezlik ödeneğinde delinir. Hangi sektörde çalışıyorsa çalışsın, kişinin gebelik nedeniyle rapor alması halinde iş göremezlik ödeneği alması sağlanır. İş göremezlik ödeneği alınacak raporun bir diğer niteliği, süresidir. 2 günden uzun süre ile verilen raporun, bahsettiği iki günün iş gününe denk gelmesi gerekmektedir. örneğin 3 günlük bir raporda, rapor başlangıç tarihinin pazartesi olması halinde 3. Günün iş göremezlik parası kişiye verilir. ancak bahsedilen 3. Gün pazara denk geliyorsa, kişi iş göremezlik ödeneğinden yararlanamaz.

İş Göremezlik Ödeneği Alma Süresinin Sınırı

İş göremezlik raporunun sınırı 40 gündür. 1 yıl içerisinde 40 gün süre ile iş göremezlik ödeneği alınabilir. 40 günü aşan sürelerde kişiler, iş göremezlik ödeneği parası verilmez. Ağır hastalık durumunda kişilerin malulen emeklilikten yararlanması sağlanır.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Maaşı Alma Şartları

SGK SSK Rapor Parası Ne Kadar ?

Zorunlu BES Kesinti Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Editör: TE Bilisim