Bilindiği üzere çalışanlara asgari geçim indirimi ödenmektedir. Peki asgari geçim indirimini kim öder? Asgari geçim indirimini devlet mi öder işveren mi? Asgari geçim indiriminin ödenme zorunluluğu var mıdır? Asgari geçim indirimi ödenmeyen sigortalı nasıl bir yol izlemeli? Asgari geçim indirimi ile ilgili bilinmesi gereken her şey burada.
2016 YILI ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ TUTARLARI İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ
Asgari Geçim İndirimi Nedir ve Asgari Geçim İndirimi Kim Öder?
Asgari geçim indirimi, çalışanın asgari geçim düzeyini sağlayacak bölümünün gelirden düşülerek vergi dışı bırakılması ve vergi dışı bırakılan bölümün çalışana verilmesidir. İşin özü işveren tarafından devlete ödenmesi gereken verginin devlete ödenmeyip asgari geçim indirimi adı altında işveren tarafından devlet adına işçiye ödenmesidir. Asgari geçim indirimi uygulamasında işveren aracılık yapmakta olup, işçisine ödediği asgari geçim indirimini ödeyeceği vergiden düşmektedir.
Kimler Asgari Geçim İndiriminden Faydalanır? -Gerçek usülde vergiye tabi olan tam mükellef gerçek kişiler, -Ücret gelirlerini yıllık beyanname ile bildiren mükellefler yani tevkifata tabi tutulmayanlar, -Gelir vergisi kanununun 61. maddesi kapsamında ücret geliri elde edenler (Sosyal Güvenlik Destekleme Primine tabi çalışan emekliler, Kurumların yönetim kadrolarında görevli olanlar) Kimler Asgari Geçim İndiriminden Faydalanamaz? Asgari geçim indiriminden; • Ücretleri diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabı Bunlar; a) Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar. b) Özel hizmetlerde çalışan şoförler. c) Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri. d) Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar. e) Gerçek ücretlerinin tespitine imkân olmaması sebebiyle, Danıştay'ın müspet mütalaasıyla, Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar. • Ücret geliri elde etmeyen diğer gerçek kişiler. • Dar mükellefiyet kapsamında ücret geliri elde edenler. (İkametgahı Türkiye'de olmayan ve bir takvim yılında 6 aydan az süre ile Türkiye'de ikamet edenler) • Başka bir kanun hükmü (3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu, 4490 Sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu, 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu vb.) uyarınca ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar yararlanamazlar. Hangi Çocuklar İçin Asgari Geçim İndiriminden Faydalanılabilir? Mükellefle aynı adreste ikamet eden ya da mükellefin bakmakla yükümlü olduğu (Mükellef tarafından nafaka ödenenler, evlat edinilen çocuklar, ana ve babasını kaybetmiş dede ve nenesi tarafından bakılan çocuklar da dahil) -18 yaşını doldurmamış çocuklar, -Okuyan çocuklardan 25 yaşını tamamlamamış olanlar, İçin asgari geçim indiriminden faydalanılır. Hem Anne Hem de Baba Çalışıyorsa Çocuklar İçin Asgari Geçim İndiriminden Kim Faydalanır? Hem anne hem de baba çalışansa çocuklar kimin üzerinden sağlık güvencesi alıyorsa o kişi çocukları için asgari geçim indiriminden faydalanabilmektedir. Bağ-Kur'lu Eş İçin Asgari Geçim İndiriminden Faydalanılır mı? Asgari geçim indiriminde aktif olarak çalışan eş için ödeme yapılmamaktadır. Onun haricinde serbest çalışan Bağ-Kur'lu, isteğe bağlı prim ödeyenler için v.s. asgari geçim indiriminden faydalanılabilmektedir. Asgari Geçim İndirimi Nasıl Hesaplanır? Asgarî geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarına; • Mükellefin kendisi için % 50'si, • Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10'u, • Çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5'i, • Diğer çocuklar için % 5'i,olmak üzere ücretlinin şahsi ve medeni durumu dikkate alınarak hesaplanan indirim oranlarının uygulanması sonucu bulunacak matrahın, gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine karşılık gelen %15'lik oranla çarpımı suretiyle bulunan tutarın 12'ye bölünmesi sonucu her aya isabet eden tutar hesaplanır. Hesaplanan bu tutar ise ödenecek vergiden mahsup edilir. Ancak, ödenecek asgari geçim indirimi tutarı aylık asgari ücret üzerinden hesap edilen vergiden fazla olamayacaktır.
Kısmi Çalışan Sigortalılar İçin Asgari Geçim İndirimi Nasıl Hesaplanır?
Gelirin kısmî döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınacağından hesaplanan yıllık tutarın o aya isabet eden tutarından kıst döneme ait gelir vergisi tutarı mahsup edilecektir. Dolayısıyla ücretlinin maaşına yansıyacak kısımda mahsup edilen miktar kadar olacaktır.
Medeni durum ve çocuk sayısının değişmesi halinde işverene bildirim nasıl yapılır?
Medeni durumu ve çocuk sayısı değişen sigortalı asgari geçim indirimdeki değişikliği "AİLE DURUM BİLDİRİMİ" formu ile bildirmelidir.
Doğumdan dolayı ücretsiz izne ayrılan memur/işçi asgari geçim indiriminden faydalanabilir mi?
Aylıksız izinde olan sigortalılar herhangi bir maaş almadığı için asgari geçim indiriminden faydalanma şansları da yoktur.
Raporlu ve İzinli Dönemler İçin Asgari Geçim İndirimi Ödenir mi?
Devlet memurları ve toplu sözleşmeye tabi çalışan sigortalılar rapor alsa bile günleri 30 gün üzerinden ödenmekte ve dolayısıyla asgari geçim indiriminden faydalanmaktadırlar.
Ancak 4/a yani SSK kapsamında çalışan sigortalıların rapor aldıkları tarihte maaşları kesildiğinden asgari geçim indiriminden faydalanma şansları da yoktur.
Ücretli yıllık izin sürelerinde çalışanların maaşları tam olarak ödendiğinden asgari geçim indirimi de tam olarak ödenmektedir.
İşvereni değişen çalışanlar asgari geçim indirimini hangi işverenden alacaklar?
İşveren değişikliği halinde değişiklik tarihine kadar olan asgari geçim indirimi ödemeleri eski işverenden, değişiklik tarihinden sonraki asgari geçim indirimi ödemeleri de yeni işverenden tahsil edilecektir.
Engelli Çalışanlar Asgari Geçim İndiriminden Nasıl Faydalanır?
Engellilik indirimi bulunan ücretlinin gelir vergisi matrahı hesaplanırken engellilik indirimi de mahsup edilecek, engellilik indiriminin mahsubundan sonra kalan gelir vergisi matrahı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarından da yıllık asgari geçim indirimi tutarının 1/12'si mahsup edilecektir. Mahsup edilecek tutar, kalan gelir vergisi tutarını aşamayacak ve asgari geçim indirimi farkı diğer dönemlerde de değerlendirilmeyecektir. Ödenecek asgari geçim indirimi tutarı, aylık asgari ücret üzerinden hesap edilen vergiden fazla olamayacaktır.
Yıllık beyanname veren ücretliler asgari geçim indiriminden nasıl faydalanır?
Gelir Vergisi Kanununun 95 inci maddesi gereği ücretlerinden vergi tevkifatı yapılmayan ve bu nedenle ücretlerini yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda olan ücretlilerde asgari geçim indirimi, yıllık beyannamede hesaplanan gelir vergisinin ücret gelirlerine isabet eden tutarından mahsup edilmesi suretiyle gerçekleştirilecektir.
En yüksek asgari geçim indiriminde üst sınır nasıl hesaplanır?
Asgari geçim indiriminin yıllık tutarı, her ücretli için takvim yılı başında geçerli olan asgarî ücret üzerinden hesaplanan yıllık vergi tutarını aşamayacak ve yılı içerisinde asgari ücret tutarında meydana gelen değişiklikler, asgari geçim indirimi uygulamasında dikkate alınmayacaktır. Asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde, fazlası dikkate alınmayacaktır. Dolayısıyla, ücretlinin yararlanacağı aylık asgari geçim indirimi tutarı, aylık asgari ücret tutarı üzerinden hesaplanan aylık vergi tutarını aşamayacaktır.
Emekli olduktan sonra Sosyal Güvenlik Destekleme Primine Tabi Çalışanlar Asgari Geçim İndiriminden Faydalanabilir mi?
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden emekliler de asgari geçim indiriminden faydalanabilmektedirler.
Asgari Geçim İndirimi Temmuz'daki Artıştan Etkilenir mi?
Asgari geçim indirimi takvim yılı başındaki asgari ücretin brütüne göre hesaplanır ve tüm yıl bu tutarlardan uygulanır. Temmuzdaki artıştan etkilenmez.
İşverenler Asgari Geçim İndirimi Ödemek Zorunda mıdır? Ödemezlerse Ne Olur?
İşverenler tarafından hizmet erbabının ücret gelirlerinden kesilen gelir vergisinden mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarının, o ayki ücretiyle birlikte ücretliye nakden ödenmesi gerekir. Aksi takdirde, ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi, işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliği taşıyacak ve tevkif suretiyle kesilen verginin bu tutar kadar olan kısmı, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiş olacaktır. Bu nedenle, yukarıda belirtilen şekilde ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi o ayda eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olarak kabul edilerek, bu vergiler için de işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılacaktır.
